Nguyễn Bính là nhà thơ nổi tiếng của phong trào Thơ mới trước Cách mạng tháng Tám. Ông có một giọng thơ ngọt ngào, đậm đà, chân quê. Thơ Nguyễn Bính thấm đượm cái tình quê, hồn quê dào dạt và lay động lòng ta, bởi đã mang bóng hình quê hương đất nước, cõi lòng và dáng điệu quê hương. Vì thế mà đọc thơ Nguyễn Bính, ta như "lạc" vào một không gian đồng quê yên bình, êm ả, vừa gần gũi, vừa xa xôi. Trong đó, bài thơ "Vì em" là một trong những thi phẩm đặc sắc của ông.
Bài thơ "Vì em" là một bản tình ca lãng mạn, đầy say đắm và nồng nhiệt. Chủ thể trữ tình trong bài thơ là một chàng trai đang yêu, đang say đắm trong tình yêu. Chàng trai ấy đã dành hết tâm trí, tình cảm cho người con gái mình yêu. Anh sẵn sàng hy sinh tất cả, chỉ mong người con gái ấy được hạnh phúc. Tình yêu của chàng trai ấy thật chân thành, tha thiết, khiến người đọc không khỏi xúc động.
Mở đầu bài thơ, chủ thể trữ tình xưng "tôi", trực tiếp bày tỏ tình cảm mãnh liệt dành cho "em":
Tôi xin sống trọn vẹn đời tôi
Dù em lạnh nhạt hay em hờ hững
Em là nữ hoàng của chốn địa đàng
Của vương quốc chứa chan ánh nắng
Chủ thể trữ tình đã sử dụng hàng loạt những động từ mạnh như "xin", "sống trọn vẹn", "lạnh nhạt", "hờ hững" để thể hiện sự tha thiết, chân thành trong tình yêu. Chàng trai ấy sẵn sàng "xin" được sống trọn vẹn cuộc đời này với người con gái mình yêu, dù cô ấy có đối xử với anh ra sao. Đối với chàng trai, người con gái ấy là "nữ hoàng của chốn địa đàng", là "của vương quốc chứa chan ánh nắng". Đó là những hình ảnh ẩn dụ cho thấy chàng trai coi trọng người con gái ấy như thế nào. Chàng trai ấy sẵn sàng hy sinh tất cả, chỉ mong người con gái ấy được hạnh phúc.
Tình yêu của chàng trai ấy càng được thể hiện rõ nét hơn ở những khổ thơ sau:
Tôi xin làm tất cả trừ gây đau buồn
Cho đôi mắt em đừng bao giờ ướt
Hỡi trái tim em em hãy trốn cho xa
Và đừng để tình yêu xâm chiếm nữa
Lòng tôi rộng nhưng không chắc chứa được
Tình em vi diệu nhiều như ánh sáng
Làm sao tôi có thể xứng đáng với em
Ở khổ thơ này, chủ thể trữ tình đã chuyển sang xưng "tôi", trực tiếp bộc lộ những suy tư, trăn trở trong tình yêu. Chàng trai ấy sẵn sàng làm tất cả, trừ việc "gây đau buồn" cho người con gái mình yêu. Chàng trai ấy mong muốn người con gái ấy luôn vui vẻ, hạnh phúc. Chàng trai ấy cũng sẵn sàng "trốn tránh" tình yêu, để người con gái ấy không phải chịu tổn thương. Tuy nhiên, chàng trai ấy cũng nhận thức được rằng tình yêu là một thứ rất khó kiểm soát. Dù chàng trai ấy có cố gắng đến đâu, thì vẫn có thể xảy ra những điều không mong muốn. Điều đó khiến chàng trai ấy băn khoăn, lo lắng.
Khổ thơ cuối cùng, chủ thể trữ tình tiếp tục khẳng định tình yêu mãnh liệt của mình:
Nhưng nếu mất em tôi sẽ đau đớn vô cùng
Nếu mất em tôi sẽ chết hẳn hoặc điên
Chàng trai ấy khẳng định rằng nếu mất đi người con gái mình yêu, thì anh sẽ "đau đớn vô cùng", thậm chí là "chết hẳn hoặc điên". Đó là những lời khẳng định đầy dứt khoát, thể hiện tình yêu sâu sắc, mãnh liệt của chàng trai ấy.
Như vậy, bài thơ "Vì em" đã khắc họa thành công hình ảnh một chàng trai đang yêu, đang say đắm trong tình yêu. Tình yêu của chàng trai ấy thật chân thành, tha thiết, khiến người đọc không khỏi xúc động. Bài thơ đã thể hiện một cách tinh tế và sâu sắc những cung bậc cảm xúc phức tạp của tình yêu.
Về nghệ thuật, bài thơ "Vì em" có những nét đặc sắc sau:
- Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời thường.
- Hình ảnh thơ quen thuộc, gần gũi, dễ hiểu.
- Nhịp thơ linh hoạt, phù hợp với nội dung bài thơ.
- Giọng điệu nhẹ nhàng, tha thiết, thể hiện được tình cảm chân thành của nhân vật trữ tình.
Tóm lại, bài thơ "Vì em" là một bài thơ tình hay, giàu cảm xúc. Bài thơ đã thể hiện một cách tinh tế và sâu sắc những cung bậc cảm xúc phức tạp của tình yêu. Đồng thời, bài thơ cũng khẳng định sức mạnh to lớn của tình yêu, có thể khiến con người thay đổi, trưởng thành.