ĐỀ THAM KHẢO KÌ THI TỐT NGHIỆP THPT 2025 (Đề thi có 02 trang) MÔN: NGỮ VĂN I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm) Đọc đoạn trích sau: Nếu điều mà bạn mong ước làm là đúng đắn và bạn tin vào nó, hãy tiến lên...

i:
câu 1. Phần đọc hiểu:

Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn văn bản là nghị luận. Đoạn văn tập trung phân tích ý nghĩa của việc dám ước mơ và nỗ lực thực hiện ước mơ, đồng thời đưa ra những ví dụ cụ thể để minh họa cho quan điểm của tác giả.

câu 2. Luận điểm chính trong đoạn văn bản trên là: Nếu điều mà bạn mong ước làm là đúng đắn và bạn tin vào nó, hãy tiến lên và thực hiện nó. Hãy biến giấc mơ của bạn thành sự thật, đừng bận tâm xem “người đời” nói gì nếu bạn gặp thất bại tạm thời. Họ không hiểu rằng mỗi sự thất bại đều mang trong mình hạt giống của một thành công tương đương.

câu 3. Câu khẳng định "Hãy biến giấc mơ của bạn thành sự thật" và câu phủ định "Đừng bận tâm xem "người đời" nói gì nếu bạn gặp thất bại tạm thời" có ý nghĩa quan trọng đối với việc khuyến khích mọi người tự tin theo đuổi mục tiêu cá nhân. Câu khẳng định nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động tạo ra kết quả tích cực cho bản thân, trong khi câu phủ định nhắc nhở chúng ta không nên để áp lực xã hội ảnh hưởng đến quyết định của mình. Điều này giúp chúng ta giữ vững niềm tin và lòng kiên trì trên hành trình chinh phục ước mơ.

câu 4. Câu "Mỗi sự thất bại đều mang trong mình hạt giống của một thành công tương đương" muốn nhấn mạnh ý nghĩa tích cực của việc đối mặt với thất bại. Thất bại không phải là kết thúc, mà là cơ hội để học hỏi, phát triển và tạo ra những thành công mới. Mỗi lần vấp ngã đều giúp ta trưởng thành hơn, rút kinh nghiệm và cải thiện bản thân. Điều quan trọng là không bỏ cuộc, tiếp tục nỗ lực và kiên trì theo đuổi mục tiêu.

câu 5. Phần I: Đọc hiểu

: Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là nghị luận.

: Theo tác giả, cách tốt nhất để tạo nên vận mệnh của mình là phải tự quyết định lấy vận mệnh ấy thay vì nghe theo ý kiến của người khác.

: Tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong câu văn: "họ không hiểu rằng mỗi sự thất bại đều mang trong mình hạt giống của một thành công tương đương" là nhấn mạnh vai trò quan trọng của sự thất bại trong quá trình phát triển của con người. Sự thất bại giúp con người tích lũy kinh nghiệm, rèn luyện bản thân và từ đó đạt được thành công.

: Thông điệp có ý nghĩa nhất đối với em là: Hãy luôn kiên trì và nỗ lực hết mình để đạt được mục tiêu của mình. Thất bại chỉ là một phần tất yếu của cuộc sống, nhưng nó cũng là cơ hội để chúng ta học hỏi và trưởng thành.

Phân tích chi tiết:

- Câu chuyện về Marconi: Tác giả đưa ra ví dụ về nhà khoa học Marconi, người đã bị coi là điên rồ khi nghiên cứu về sóng vô tuyến. Tuy nhiên, nhờ sự kiên trì và nỗ lực, Marconi đã thành công trong việc phát minh ra sóng vô tuyến, góp phần thúc đẩy sự phát triển của khoa học kỹ thuật.

- Ý nghĩa của sự thất bại: Sự thất bại không phải là dấu chấm hết, mà là cơ hội để chúng ta học hỏi và trưởng thành. Mỗi lần thất bại đều mang trong mình hạt giống của một thành công tương đương.

- Vai trò của niềm tin và nỗ lực: Để đạt được thành công, chúng ta cần có niềm tin vào bản thân và nỗ lực hết mình. Niềm tin và nỗ lực sẽ giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn và thử thách.


ii:
câu 1. Mạng xã hội, đặc biệt là TikTok, đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và internet, TikTok đã trở thành một nền tảng mạnh mẽ để chia sẻ thông tin, giao tiếp và tương tác với nhau. Tuy nhiên, việc sử dụng TikTok cũng đòi hỏi chúng ta phải biết cách quản lý và làm chủ nó một cách đúng đắn.

Tuổi trẻ là giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, nơi mà chúng ta khám phá và phát triển tiềm năng của mình. Việc sử dụng TikTok có thể mang lại nhiều lợi ích cho tuổi trẻ nếu họ biết cách tận dụng nó một cách tích cực. Đầu tiên, TikTok có thể được xem như một công cụ giải trí và sáng tạo. Nó cung cấp một nền tảng để mọi người chia sẻ video ngắn, thể hiện tài năng và sự sáng tạo của mình. Điều này có thể giúp tuổi trẻ tìm thấy niềm vui và sự thỏa mãn trong việc sáng tạo và thể hiện bản thân. Thứ hai, TikTok cũng có thể được sử dụng như một kênh truyền thông cá nhân. Các bạn trẻ có thể sử dụng TikTok để lan toả thông điệp tích cực, khuyến khích những hành động tốt đẹp và tạo ra nội dung mang tính xây dựng. Bằng cách này, họ có thể góp phần vào sự phát triển và tiến bộ của xã hội.

Tuy nhiên, việc sử dụng TikTok cũng đặt ra một số thách thức cho tuổi trẻ. Một trong những thách thức lớn nhất là khả năng kiểm soát thời gian. TikTok có thể dễ dàng trở thành một nguồn gây nghiện và mất tập trung. Do đó, tuổi trẻ cần phải biết cách quản lý thời gian của mình và sử dụng TikTok một cách có trách nhiệm. Ngoài ra, việc đảm bảo an toàn thông tin cá nhân trên mạng xã hội cũng là một yếu tố quan trọng. Tuổi trẻ nên luôn cảnh giác và tuân thủ các quy tắc bảo mật trực tuyến để tránh rủi ro và hậu quả không mong muốn.

Để tận dụng tối đa TikTok và làm chủ nó, tuổi trẻ cần có ý thức và trách nhiệm. Họ nên xây dựng nội dung chất lượng, tôn trọng quyền riêng tư và đạo đức nghề nghiệp. Đồng thời, họ cũng nên tham gia vào các hoạt động ngoại khoá, đọc sách, tham gia các khóa học bổ ích để cân bằng giữa thế giới ảo và thực tế.

Trong tổng thể, việc làm chủ TikTok đối với tuổi trẻ là rất quan trọng. Nó không chỉ giúp họ phát triển kỹ năng sáng tạo và truyền thông, mà còn giúp họ trở thành những người lãnh đạo và đóng góp tích cực cho xã hội. Bằng cách sử dụng TikTok một cách có trách nhiệm và ý thức, tuổi trẻ có thể tận dụng hết tiềm năng của nền tảng này và trở thành những người sáng tạo, truyền cảm hứng và đóng góp tích cực cho xã hội.

câu 2. Anh Thơ (1921-2005), tên thật là Vương Kiều Ân, xuất thân trong một gia đình công chức nhỏ, quê gốc ở thị trấn Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Thuở nhỏ bà sống ở quê, rồi sau đó dời lên Hà Nội. Bà là một nữ thi sĩ tiêu biểu của nền thơ Việt Nam hiện đại. Sáng tác của bà thời kì trước Cách mạng chủ yếu là những bức tranh về cảnh sắc nông thôn tràn ngập những hình ảnh gần gũi, thân thuộc, sống động, biểu lộ một tâm hồn tinh tế và giàu lòng trắc ẩn. Sau Cách mạng, Anh Thơ vẫn tiếp tục sáng tác dồi dào, ngòi bút của bà bám sát hiện thực cuộc sống trong kháng chiến cũng như trong xây dựng xã hội chủ nghĩa.

Bài thơ Buổi gặt chiều được rút ra từ Bức tranh quê, tập thơ đầu tay của Anh Thơ, in năm 1941. Tập thơ gồm 45 bài thơ, hầu hết đều viết về cảnh sắc nông thôn với tất cả sự tha thiết và nâng niu những gì gần gũi, thân thuộc. Trong số những bài thơ đáng quý ấy, có một mảng riêng dành cho khoảnh khắc cuối ngày, khi mà nắng tắt, màn đêm buông xuống, vạn vật nghỉ ngơi, chuẩn bị cho một ngày mới. Đó là những khoảng thời gian rất dễ gợi buồn, gợi nhớ, nhất là với những người phụ nữ xưa, khi mà họ luôn phải gắn mình với bổn phận làm vợ, làm mẹ. Nhưng trong cái buồn, cái nhớ ấy, ta vẫn thấy được sự lạc quan, niềm tin vào cuộc sống.

Bức tranh thiên nhiên trong khổ thơ đầu được vẽ bằng những nét chấm phá, vừa gợi ra không gian khoáng đạt, rộng rãi, vừa có những dấu hiệu của sự sống con người.

Mặt trời lặn, mây còn tươi ráng đỏ
Cò từng đàn bay trắng cánh đồng xa
Tiếng diều sáo véo von cùng tiếng gió
Hòa nhịp nhàng giọng ả hai hái dâu
Trong đồng lúa tươi vàng bông rủ chín
Những trai tơ từng bọn gặt vui cười
Ông già che nón kín, ngồi đầu bờ
Nhả khói dài tựa người ngâm thơ

Khung cảnh thiên nhiên được phác họa qua những gam màu ấm nóng, rực rỡ. Mặt trời đỏ rực đang dần khuất bóng, chỉ để lại những tia sáng le lói phía chân trời. Những đám mây cũng mang sắc đỏ hồng của hoàng hôn. Trên bầu trời ấy, từng đàn cò trắng bay lượn, tạo nên một bức tranh phong cảnh tuyệt đẹp. Âm thanh của tiếng diều sáo, tiếng gió, tiếng hát của cô gái hái dâu hòa quyện vào nhau, tạo nên một bản nhạc du dương, êm ái. Cảnh vật trở nên sinh động hơn nhờ sự xuất hiện của con người. Những chàng trai trẻ đang gặt lúa, vui vẻ trò chuyện. Ông lão ngồi bên bờ ruộng, ung dung nhả khói thuốc, như đang chìm đắm trong dòng suy nghĩ. Tất cả tạo nên một bức tranh thiên nhiên và con người hài hòa, sinh động.

Khổ thơ thứ hai tiếp tục khắc họa khung cảnh lao động của con người nơi thôn quê.

Trên đê trắng, chỏm đầu phơ phất gió
Lũ cu con mê mải chạy theo diều
Bỏ mặc cả trâu bò nằm vệ cỏ
Gặm nhẩn nha, mắt lim dim nhìn

Hình ảnh những đứa trẻ thả diều trên đê thật hồn nhiên, vô tư. Chúng say sưa đuổi theo cánh diều bay cao, bay xa, như muốn chinh phục bầu trời bao la. Bên cạnh đó, hình ảnh những chú trâu nằm nhai cỏ ven đường cũng gợi lên một nhịp sống thanh bình, yên ả.

Kết thúc bài thơ là hình ảnh những người nông dân đang miệt mài lao động:

Người xới cà, ngô rộn cả lưng đồi
Chiều vo lại, nhóm lại bữa cơm tối
Đuốc đom đóm lập loè ngoài ngõ vắng
Xóm chợ tan, tiếng chày giã gạo cũng im

Con người hiện lên với vẻ đẹp khỏe khoắn, năng động. Họ đang hăng say lao động, góp phần tạo nên những thành quả tốt đẹp cho cuộc sống.

Về nghệ thuật, Anh Thơ đã vận dụng khéo léo các biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa,... giúp cho cảnh vật trở nên sinh động, có hồn hơn. Ngoài ra, cách sử dụng ngôn ngữ mộc mạc, giản dị nhưng giàu hình ảnh cũng góp phần làm tăng thêm sức gợi hình, gợi cảm cho bài thơ.

Buổi gặt chiều là một bài thơ hay, thể hiện tài năng quan sát tinh tế và tình yêu quê hương tha thiết của Anh Thơ. Qua bài thơ, ta cảm nhận được vẻ đẹp bình dị, thanh bình của làng quê Việt Nam, đồng thời cũng thấy được tấm lòng trân trọng, nâng niu những giá trị truyền thống của tác giả.