Một cặp nhiễm sắc thể tương đồng trong tế bào sinh dưỡng của một loài thực vật (2n) có kí hiệu là Aa. Nếu xảy ra rối loạn phân li nhiễm sắc thể trong quá trình nguyên phân đối với cặp nhiễm sắc thể này...

Khi một cặp nhiễm sắc thể tương đồng Aa (1 chiếc mang alen A, 1 chiếc mang alen a) ở tế bào sinh dưỡng (2n) đi qua nguyên phân, bình thường mỗi NST sẽ nhân đôi thành hai cromatit chị em rồi tách về hai cực, mỗi tế bào con lại nhận đủ một bản sao của A và một bản sao của a, vẫn giữ nguyên kiểu Aa. Nếu ở kì sau nguyên phân xảy ra rối loạn phân li (không tách được hai cromatit chị em) đối với cặp này, thì hai cromatit của một trong hai NST (hoặc cả hai) sẽ cùng đi về một cực, kết quả là ta có: 1. Tế bào con thừa NST so với cặp Aa ban đầu (2n+1) – Ví dụ, nếu cặp A (hai cromatit mang A) không phân li, cả hai cromatit A cùng về một cực, tế bào con đó sẽ nhận hai bản A → kí hiệu là “AA” (và vẫn nhận thêm bình thường một cromatit a từ cặp a nếu cặp a phân li đúng). 2. Tế bào con thiếu NST so với cặp Aa ban đầu (2n–1) – Ở cực đối diện, vì không có cromatit A nào, tế bào con kia sẽ thiếu hoàn toàn alen A (ký hiệu “–”), chỉ có thể nhận cromatit a (nếu cặp a phân li đúng). Tương tự, nếu chính cặp a (hai cromatit mang a) bị rối loạn phân li, sẽ sinh ra một tế bào con kiểu “aa” (thừa) và một tế bào con kiểu “–” (thiếu). Tóm lại, rối loạn phân li trong nguyên phân của cặp Aa có thể cho ra các dòng tế bào con mang kiểu sau tại vị trí đó: • AA (thừa) và – (thiếu) • hoặc aa (thừa) và – (thiếu) Trong cơ thể đa bào, hiện tượng này dẫn tới sự hình thành các dòng tế bào mang đột biến số lượng NST (aneuploidy) cục bộ: một số dòng thừa NST, một số dòng thiếu NST.