Văn bản "Tôi đi học" của Thanh Tịnh đã thể hiện những thông điệp nhân văn sâu sắc về tuổi thơ và tình cảm gia đình. Tác phẩm không chỉ tái hiện lại những kỷ niệm đẹp đẽ, hồn nhiên của thời thơ ấu mà còn khắc họa chân thực tâm tư, tình cảm của những đứa trẻ khi bước vào môi trường mới - trường học.
Trước hết, tác giả đã khéo léo miêu tả khung cảnh thiên nhiên mùa thu với những hình ảnh quen thuộc như lá vàng rơi, nắng ấm áp, bầu trời xanh ngắt... Những chi tiết này gợi lên một bức tranh mùa thu tươi đẹp, đầy sức sống, tạo nên không khí vui tươi, phấn khởi cho ngày đầu tiên đến trường của cậu bé. Đồng thời, qua đó, tác giả cũng muốn khẳng định rằng, dù cuộc sống có bộn bề, vất vả nhưng vẫn luôn tồn tại những điều tốt đẹp, đáng trân trọng.
Tiếp theo, tác giả đã tập trung khai thác tâm trạng của cậu bé khi được mẹ đưa đến trường. Cậu bé cảm thấy hồi hộp, lo lắng nhưng cũng rất háo hức, mong chờ. Cậu bé muốn khám phá thế giới mới lạ, rộng lớn bên ngoài cánh cổng trường học. Điều này cho thấy sự tò mò, ham học hỏi của trẻ em. Bên cạnh đó, tác giả cũng thể hiện tình cảm yêu thương, quan tâm của mẹ dành cho con trai. Mẹ đã chuẩn bị chu đáo mọi thứ cho con, từ bộ quần áo mới, cặp sách mới đến những lời động viên, khích lệ. Tình mẫu tử thiêng liêng ấy chính là nguồn động lực to lớn giúp cậu bé vượt qua nỗi sợ hãi, tự tin bước vào lớp học.
Cuối cùng, tác giả đã miêu tả những cảm xúc, suy nghĩ của cậu bé khi bắt đầu học ở trường. Cậu bé cảm thấy bỡ ngỡ, lạ lẫm trước môi trường mới nhưng cũng nhanh chóng hòa nhập với các bạn bè. Cậu bé thích thú với việc học chữ, làm toán, khám phá những kiến thức mới mẻ. Qua đó, tác giả muốn khẳng định vai trò quan trọng của nhà trường đối với sự phát triển của mỗi cá nhân. Nhà trường là nơi cung cấp tri thức, rèn luyện kỹ năng, bồi dưỡng đạo đức cho học sinh, góp phần xây dựng tương lai tốt đẹp cho đất nước.
Như vậy, qua văn bản "Tôi đi học", tác giả Thanh Tịnh đã gửi gắm thông điệp nhân văn sâu sắc về tuổi thơ và tình cảm gia đình. Đó là hãy trân trọng những khoảnh khắc đẹp đẽ của tuổi thơ, hãy yêu thương, quan tâm đến con cái và hãy tạo điều kiện tốt nhất để con phát triển toàn diện.