phân tích phẩm chất thủy chung, yêu thương chồng con của Nhị Khanh trong tác phẩm người thiếu phụ ở Khoái Châu của Nguyễn Dữ

Nguyễn Dữ sống ở thế kỷ XVI quê ở huyện Trường Tân nay là Thanh Miện - Hải Dương. Ông là học trò của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Các tác phẩm của ông đã đóng góp rất lớn cho nền văn học trung đại Việt Nam. Điển hình là "Truyền kỳ Mạn Lục" gồm có hai mươi câu chuyện nhỏ. Trong đó tiêu biểu là chuyện người con gái Nam Xương là câu chuyện thứ 16 của Truyền Kỳ Mạn Lục, được bắt đầu từ truyện "vợ chàng Trương". Qua việc xây dựng hình tượng Vũ Nương với đầy đủ những phẩm chất tốt đẹp nhưng lại chịu nhiều oan khuất, Nguyễn Dữ đã bày tỏ lòng thương cảm với Vũ Nương, với những người có số phận hẩm hiu giống nàng.

Vũ Nương tên thật là Vũ Thị Thiết, quê ở Nam Xương thuộc phủ Lý Nhân, xuất thân trong một gia đình nghèo khó, vừa có nhan sắc lại có đầy đủ đức hạnh. Vì thế Trương Sinh con nhà hào phú đã xin mẹ trăm lạng vàng để cưới về.

Phẩm hạnh tốt đẹp của Vũ Nương được thể hiện rất rõ trong các mối quan hệ với gia đình. Trong cuộc sống vợ chồng, nàng cư xử rất đúng mực, nhường nhịn, luôn biết giữ gìn khuôn phép cho nên dù chồng đa nghi, đối với vợ phải phòng ngừa quá mức nhưng vợ chồng không bao giờ thất hoà. Như vậy dù cuộc hôn nhân không xuất phát từ tình yêu và có dấu hiệu mua bán nhưng gia đình luôn êm ấm bởi đức hạnh của Vũ Nương. Khi tiễn Trương Sinh đi lính, nàng rót chén rượu đầy dặn dò những lời tình nghĩa đằm thắm thiết tha: "Chàng đi chuyến này, thiếp chẳng dám mong được đeo ấn hầu, mặc áo gấm trở về quê cũ, chỉ xin ngày về mang theo được hai chữ bình yên, thế là đủ rồi...". Nàng vô cùng cảm thông và xót xa cho những nỗi gian lao, vất vả mà chồng sẽ phải chịu đựng chốn xa trường. Xa chồng, Vũ Nương càng tỏ ra là người vợ thủy chung, yêu chồng hết mực. Mỗi khi thấy bướm lượn đầy vườn, mây che kín núi, thì lòng nàng lại không nguôi thương nhớ về anh chồng nơi chiến trận. Nỗi buồn thương của nàng dài theo năm tháng, ngay cả khi đứa con ngây thơ cất tiếng gọi cha thì nỗi đau trong trái tim người mẹ vẫn cứ kéo dài.

Khi Trương Sinh trở về, đa nghi rằng đứa con không phải do mình sinh ra, đã mắng nhiếc, đánh đuổi nàng đi. Bao công sức nuôi dạy con, tình yêu thương dành cho chồng không thể nào thay đổi được cách nhìn của Trương Sinh, nỗi oan ức của nàng đã khiến nàng tìm đến cái chết để giải tỏ tấm lòng mình.

Trước sự trong trắng của nàng, Linh Phi đã cứu nàng rạng sông Hoàng Giang. Từ đó nàng sống cùng Linh Phi. Một hôm, nhìn thấy bóng Trương Sinh trên tường, nàng đã nhờ có nói hộ nỗi lòng mình cho Trương Sinh biết, sau đó nàng đã tự tử để minh oan cho tấm lòng thủy chung của mình.

Qua việc xây dựng hình ảnh Vũ Nương với đầy đủ những phẩm chất tốt đẹp nhưng lại chịu nhiều oan khuất, Nguyễn Dữ đã bộc lộ thái độ trân trọng và ngợi ca vẻ đẹp của những người phụ nữ trong xã hội xưa và gửi gắm niềm cảm thương sâu sắc tới những số phận oan nghiệt, bất hạnh, đặc biệt là người phụ nữ.

Ngoài ra, bằng việc kết hợp khéo léo, tài tình giữa yếu tố tự sự và trữ tình, truyện đã bộc lộ đầy đủ tâm trạng, tình cảm của tác giả: sự cảm thông với số phận người phụ nữ dưới chế độ phong kiến, sự xót xa cho những người phụ nữ bị đẩy vào bi kịch. Đồng thời, tác giả cũng ngầm tố cáo xã hội phong kiến nam quyền đầy bất công với người phụ nữ.

Như vậy, Vũ Nương trong tác phẩm Người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ là một hình mẫu điển hình cho người phụ nữ trong xã hội xưa, vừa dịu dàng, nết na, đảm đang, giàu tình yêu thương, vừa thuỷ chung, trinh bạch, son sắt. Tuy nhiên, cuộc sống của nàng lại chịu nhiều bất công, khổ cực, nhiều bi kịch. Qua nhân vật này, tác giả đã bày tỏ niềm cảm thương trước số phận oan nghiệt của họ và lên án, tố cáo xã hội phong kiến đương thời đã chà đạp lên quyền sống của con người.