Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, tên tuổi của ông gắn liền với tác phẩm "Truyện Kiều" - kiệt tác số một của văn học trung đại Việt Nam, ngoài ra ông còn nhiều sáng tác đậm chất trữ tình khác. Nguyễn Du đã góp phần nâng cao sức biểu cảm cho ngôn ngữ văn học tiếng Việt. Với tấm lòng sâu sắc cũng như tài năng của mình, ông đã thành công trong việc xây dựng chân dung tuyệt sắc của hai chị em Thúy Kiều trong đoạn trích "Chị em Thuý Kiều", qua đó ta thấy được vẻ đẹp nhân đạo của tác giả.
Đoạn trích nằm ở phần mở đầu của tác phẩm, giới thiệu gia cảnh của Kiều. Bốn câu thơ đầu là lời giới thiệu chung về hai chị em Kiều:
"Đầu lòng hai ả tố nga,
Thuý Kiều là chị em là Thuý Vân.
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người mỗi vẻ mười phân vẹn mười."
Bằng nghệ thuật ước lệ tượng trưng, lấy vẻ đẹp của thiên nhiên để gợi tả vẻ đẹp của con người, tác giả tạo ấn tượng chung rồi miêu tả cụ thể vẻ đẹp của từng người. Cả hai chị em đều có vẻ đẹp hài hòa cả ngoại hình lẫn tâm hồn. Tác giả không chỉ miêu tả vẻ đẹp bên ngoài mà còn nói đến vẻ đẹp bên trong, dự báo tương lai của họ.
Sau khi khắc họa vẻ đẹp của hai chị em, ngòi bút tinh tế của Nguyễn Du tiếp tục soi chiếu vào vẻ đẹp của Thuý Vân:
"Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da."
Câu thơ mở đầu giới thiệu khái quát được nhân vật bằng lối diễn đạt ước lệ quen thuộc; sau đó tập trung miêu tả các chi tiết trên khuôn mặt tròn đầy, tươi sáng như ánh trăng, đôi lông mày đen đậm, nét cười rạng rỡ như hoa, giọng nói trong trẻo như tiếng ngọc, mái tóc bồng bềnh hơn mây, làn da trắng mịn màng hơn tuyết, tất cả toát lên vẻ đẹp quý phái, đoan trang, phúc hậu. Với biện pháp tu từ ẩn dụ, so sánh, tác giả đã làm nổi bật vẻ đẹp của Thuý Vân là vẻ đẹp mà ai cũng mơ ước. Nhưng trong đó cũng ngầm báo hiệu một cuộc sống êm đềm, suôn sẻ, hạnh phúc sẽ đến với cô.
Không dừng lại ở vẻ đẹp của Thuý Vân, Nguyễn Du tiếp tục làm nổi bật vẻ đẹp của Thuý Kiều:
"Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn.
Làn thu thuỷ nết xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh."
Nếu Thuý Vân mang vẻ đẹp toàn bích thì Thuý Kiều lại mang vẻ đẹp vượt trội, lấn át cả vẻ đẹp của thiên nhiên, khiến hoa phải ghen, liễu phải hờn. Tác giả vẫn dùng lối miêu tả ước lệ tượng trưng để gợi tả vẻ đẹp của Thuý Kiều, nhấn mạnh vào đôi mắt bởi đôi mắt thể hiện tâm hồn của mỗi con người. Không chỉ có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành, Thuý Kiều còn là người thông minh, đa tài, đặc biệt là tài chơi đàn:
"Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương lầu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân."
Nàng sở hữu mọi thứ tài năng mà một tiểu thư khuê các có thể có được. Tài năng của nàng là sự kết hợp của tự nhiên và học thức, đặc biệt là tài gảy đàn. Bản nhạc mà nàng sáng tác mang tên "Bạc mệnh" vô cùng u buồn, thể hiện tâm hồn đa sầu đa cảm của Thuý Kiều. Qua đó, chúng ta có thể dự đoán về số phận éo le, đau khổ của nàng.
Như vậy, bằng khả năng quan sát tinh tế, trí tưởng tượng phong phú và trái tim nhân ái, Nguyễn Du đã xây dựng thành công bức chân dung có một không hai về người phụ nữ với vẻ đẹp và tài năng, dự cảm về tương lai, số phận của họ. Đó chính là vẻ đẹp nhân đạo của tác phẩm.
Qua đoạn trích "Chị em Thuý Kiều", ta thấy được vẻ đẹp nhân đạo và tài năng của Nguyễn Du. Ông trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của con người, đặc biệt là người phụ nữ. Tác phẩm khép lại nhưng dư âm về vẻ đẹp nhân đạo của tác phẩm nói chung và bốn câu thơ nói riêng vẫn đọng lại trong lòng người đọc bao thế hệ.