Không có gì vui hơn Bằng ngày vui Toàn Thắng Biển sóng vui, gió lặng Bầu trời xanh bao la Nam Bắc về một nhà Đất nước liền một dảii! Bao nhiêu năm khổ ải Bao nhiêu năm đau thương Cả nước là chiến trư...

Bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" được Thanh Hải sáng tác vào tháng 11/1980, không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời, thể hiện niềm tin sâu sắc của tác giả vào cuộc sống và đất nước. Bài thơ mang đến cho chúng ta những cảm xúc chân thành, đằm thắm, lắng đọng, gợi lên trong mỗi người những suy nghĩ sâu sắc về cuộc sống. Trong bài thơ này, nhân vật trữ tình luôn tràn đầy niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước.

Trước hết, đó là cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên. Mùa xuân thường là đề tài quen thuộc của thi ca. Nhà thơ Thanh Hải đã vẽ nên bức tranh mùa xuân rất độc đáo với vài nét chấm phá đơn sơ:

Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng

Bức tranh mùa xuân hiện ra thật đẹp. Dòng sông xanh - màu xanh đặc trưng của xứ Huế, nơi nhà thơ sinh ra và lớn lên, nổi bật trên bề mặt dòng sông là bông hoa tím biếc. Bông hoa như một điểm sáng, tô thêm vẻ đẹp cho mùa xuân. Nhà thơ sử dụng biện pháp đảo ngữ, đưa động từ "mọc" lên đầu câu như một cách để nhấn mạnh vẻ đẹp khỏe khoắn, sự trỗi dậy, vươn lên của sự vật trước mùa xuân. Không gian mùa xuân không chỉ có hoa, có sông mà còn có tiếng chim chiền chiện hót vang trời. Tiếng chim chiền chiện chính là tiếng gọi của mùa xuân. Âm thanh của tiếng chim chiền chiện làm cho không khí trở nên vui tươi, rộn ràng. Tác giả mở lòng mình ra để đón nhận lấy tất cả âm thanh, cảnh sắc của đất trời:

Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng

Giọt mưa xuân? Giọt nắng hay giọt sương? Không phải, đó là "từng giọt long lanh rơi". Nếu như ở hai câu thơ trên, cảnh vật đang ở trạng thái tĩnh thì đến câu thơ này, mọi thứ đã trở nên sống động, có sự chuyển động nhẹ nhàng, từ từ, khiến cho vật trở nên có hồn hơn. Nhà thơ trân trọng, nâng niu đón nhận từng giọt mật của mùa xuân bằng bàn tay trải rộng, lòng người cũng rộng mở để đón nhận cảnh sắc thiên nhiên.

Sau cảm xúc về mùa xuân thiên nhiên, tác giả nói về mùa xuân của đất nước. Mùa xuân của đất nước gắn với hai nhiệm vụ chiến lược: chiến đấu và sản xuất. Hai hình ảnh "người cầm súng" và "người ra đồng" tượng trưng cho hai nhiệm vụ ấy. Ở ngoài tiền tuyến, "người cầm súng" ngày đêm chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Ở hậu phương, "người ra đồng" ngày đêm tăng gia sản xuất, cung cấp lương thực, thực phẩm cho tiền tuyến. Cả hai hình ảnh đều toát lên nhịp sống sôi động, náo nhiệt, hăng say của nhân dân. Điệp từ "mùa xuân", từ láy "hối hả", "xôn xao" đã góp phần thể hiện nhịp sống hối hả, khẩn trương, náo nức của những con người trong mùa xuân của đất nước.

Trong không khí tưng bừng, rộn rã, náo nức của mùa xuân, nhà thơ bày tỏ niềm tự hào về lịch sử bốn nghìn năm dân tộc:

Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam
Đảng đã cho ta mùa xuân

Câu thơ giản dị nhưng hàm chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc. Bốn nghìn năm qua, Đảng ta đã lãnh đạo nhân dân ta vượt qua biết bao khó khăn gian khổ để giành lại độc lập tự do. Hiện tại, Đảng tiếp tục soi đường, dẫn lối để nhân dân ta đi lên chủ nghĩa xã hội. Công lao to lớn của Bác và Đảng không gì có thể sánh nổi. Niềm tự hào của tác giả đối với Đảng, với Bác giống như niềm tự hào của người dân Việt Nam đối với Đảng và Bác.

Khổ thơ cuối cùng là khúc hát yêu thương, ngợi ca quê hương, đất nước. Nhà thơ bộc lộ ước nguyện chân thành, tha thiết của bản thân:

Ta làm con chim hót
Ta làm một nhành hoa
Một nốt trầm xao xuyến

Nhà thơ muốn hóa thân thành con chim để dâng cho đời tiếng hót vui tươi, yêu đời. Ông muốn làm một nhành hoa để tỏa hương thơm ngát cho cuộc đời chung. Ước nguyện của ông thật giản đơn, chân thành nhưng cũng thật cao đẹp. Và ngay cả khi không thể hóa thân thành con chim, không thể làm một nhành hoa, ông vẫn muốn làm một nốt trầm trong bản hòa ca. Nốt trầm xao xuyến ấy sẽ góp phần tạo nên những giai điệu đẹp cho cuộc đời.

Ở khổ thơ cuối, nhà thơ nhắc lại hai lần điệp từ "dù là": dù có là tuổi hai mươi hay khi tóc bạc, nhà thơ vẫn muốn cống hiến cho cuộc đời. Đây là một thái độ sống nghiêm túc, trách nhiệm và cũng là thái độ sống tích cực của con người trước cuộc đời.

Bài thơ khép lại bằng khúc hát quen thuộc của Huế:
Nam ai, Nam bình, phách tiền
Thương quê hương một dạ son đỏ bùn

Đây là khúc hát gợi nhớ về quê hương xứ Huế của nhà thơ. Ông yêu mến quê hương và nguyện sẽ sống trọn vẹn với quê hương, đất nước.

Như vậy, bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" đã thể hiện cảm xúc của nhân vật trữ tình trước mùa xuân của thiên nhiên, đất nước. Qua đó, tác giả gửi gắm tư tưởng, triết lý về cuộc đời và nghệ thuật.