15.Em hãy nêu một số đặc điểm tự nhiên nổi bật của châu Á.

I. Vị trí địa lí và kích thước
Châu Á là châu lục lớn nhất và đông dân nhất trên thế giới. Diện tích của châu Á bao gồm cả phần đất liền và các đảo, chiếm khoảng 30% tổng diện tích đất nổi của Trái Đất. Châu Á trải dài từ vùng cực Bắc đến gần xích đạo, với lãnh thổ kéo dài qua nhiều múi giờ.

II. Địa hình đa dạng và phức tạp
Địa hình châu Á vô cùng đa dạng và bị chia cắt mạnh, tạo thành các hệ thống núi và cao nguyên đồ sộ, xen kẽ với các đồng bằng rộng lớn.

Núi và cao nguyên: Châu Á nổi tiếng với các dãy núi cao và hùng vĩ như dãy Himalaya (với đỉnh Everest cao nhất thế giới), dãy Côn Lôn, Thiên Sơn. Các cao nguyên lớn bao gồm cao nguyên Tây Tạng (được mệnh danh là "nóc nhà của thế giới") và cao nguyên Iran.

Đồng bằng: Các đồng bằng lớn thường nằm ở phía đông và phía nam, dọc theo các con sông lớn, như đồng bằng Hoa Bắc, đồng bằng sông Ấn - Hằng, đồng bằng sông Mê Công. Đây là những vựa lúa lớn của thế giới.

Sự phân hóa theo độ cao: Địa hình phân hóa mạnh mẽ từ các đỉnh núi cao chót vót xuống các vùng trũng thấp, tạo ra sự thay đổi lớn về khí hậu và cảnh quan.

III. Khí hậu phong phú và phân hóa
Do có kích thước rộng lớn và địa hình phức tạp, châu Á có hầu hết các đới khí hậu trên Trái Đất, từ khí hậu cực và ôn đới ở phía Bắc, khí hậu cận nhiệt đới ở trung tâm, đến khí hậu nhiệt đới và xích đạo ở phía Nam.

Khí hậu gió mùa: Đây là đặc điểm nổi bật nhất của khí hậu châu Á. Gió mùa làm cho khí hậu ở nhiều khu vực có hai mùa rõ rệt: một mùa hạ nóng ẩm, mưa nhiều và một mùa đông lạnh khô (ở phía Bắc) hoặc mát mẻ, ít mưa (ở phía Nam).

Khí hậu lục địa: Các vùng nội địa rộng lớn có khí hậu khô hạn với sự chênh lệch nhiệt độ lớn giữa ngày và đêm, mùa đông và mùa hè.

IV. Sông ngòi và tài nguyên nước
Châu Á có một mạng lưới sông ngòi dày đặc và đồ sộ. Nhiều con sông lớn nhất thế giới bắt nguồn từ các dãy núi cao của châu lục này.

Các con sông chính: Sông Hoàng Hà và Trường Giang (Trung Quốc), sông Mê Kông (Đông Nam Á), sông Ấn và sông Hằng (Nam Á), sông Ô-bi và I-ê-nit-xây (Bắc Á).

Chế độ nước: Chế độ nước của sông ngòi phụ thuộc vào khí hậu và nguồn cung cấp nước. Các sông chảy qua vùng có khí hậu gió mùa có lưu lượng nước lớn vào mùa mưa và nhỏ vào mùa khô.

Tài nguyên nước: Nước từ các con sông này là nguồn tài nguyên vô cùng quan trọng cho sản xuất nông nghiệp, thủy điện và giao thông.

V. Tài nguyên thiên nhiên
Châu Á có nguồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng và phong phú:

Khoáng sản: Có trữ lượng lớn than đá, dầu mỏ, khí đốt, quặng sắt, bô-xít, và các loại khoáng sản kim loại khác.

Rừng: Rừng ôn đới ở Siberia, rừng cận nhiệt đới ở Đông Á, và rừng nhiệt đới gió mùa ở Đông Nam Á và Nam Á.

Thủy sản: Tài nguyên thủy sản dồi dào ở các vùng biển.