Bài thơ "Qua Đèo Ngang" của Bà Huyện Thanh Quan mang đến cho độc giả những cảm xúc sâu sắc về tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc và sự trân trọng đối với vẻ đẹp thiên nhiên. Thông điệp chính của bài thơ là khẳng định giá trị của con người trong cuộc sống, đặc biệt là vai trò của phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa. Bài thơ cũng thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời và khát vọng vươn lên của tác giả trước những khó khăn thử thách.
Phân tích chi tiết:
* Tình yêu quê hương: Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh thiên nhiên hùng vĩ, tráng lệ của đèo Ngang, tạo nên không gian bao la, rộng lớn. Qua đó, tác giả thể hiện niềm tự hào về cảnh đẹp đất nước và mong muốn được khám phá, trải nghiệm nhiều hơn nữa.
* Lòng tự hào dân tộc: Hình ảnh "cỏ cây chen đá, lá chen hoa" gợi lên sức sống mãnh liệt, kiên cường của con người Việt Nam. Tác giả sử dụng biện pháp so sánh để nhấn mạnh ý chí bất khuất, kiên cường của dân tộc ta, dù phải đối mặt với muôn vàn khó khăn thử thách vẫn luôn giữ vững bản lĩnh, vượt qua mọi gian khổ.
* Sự trân trọng đối với vẻ đẹp thiên nhiên: Bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, tráng lệ của đèo Ngang được miêu tả một cách sinh động, đầy ấn tượng. Tác giả đã khéo léo kết hợp giữa yếu tố cổ điển và hiện đại, tạo nên một bức tranh vừa uy nghi, vừa lãng mạn, khiến người đọc như được hòa mình vào khung cảnh ấy.
* Tinh thần lạc quan, yêu đời: Dù đứng trước cảnh vật hoang sơ, vắng lặng của đèo Ngang, tác giả vẫn không hề bi quan mà ngược lại, bà còn thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước. Câu thơ cuối cùng "Nhớ nước đau lòng con quốc quốc/ Thương nhà mỏi miệng cái gia gia" thể hiện tâm trạng buồn bã, tiếc nuối nhưng đồng thời cũng ẩn chứa niềm hy vọng về một ngày mai tốt đẹp hơn.
* Khát vọng vươn lên: Bài thơ khép lại bằng hình ảnh "con quốc quốc", "cái gia gia" - biểu tượng cho tiếng kêu da diết, khắc khoải của con người khi nhớ về quê hương. Điều này thể hiện khát vọng được trở về cội nguồn, được cống hiến cho đất nước của tác giả.
Tóm lại, bài thơ "Qua Đèo Ngang" không chỉ là một bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, tráng lệ mà còn là lời khẳng định về giá trị của con người, về lòng yêu nước, tinh thần lạc quan và khát vọng vươn lên của tác giả. Bài thơ đã để lại trong lòng người đọc những cảm xúc sâu sắc, khơi dậy niềm tự hào về truyền thống lịch sử hào hùng của dân tộc.