(trang 111 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1 – Chân trời sáng tạo): Phân tích thủ pháp trào phúng mà em cho là đặc sắc trong văn bản.

Trong đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia”, nhà văn Vũ Trọng Phụng đã sử dụng nhiều thủ pháp trào phúng nhằm tạo nên tiếng cười châm biếm, đả kích xã hội đương thời. Một trong những thủ pháp trào phúng tiêu biểu nhất là phóng đại.

Tác giả sử dụng những con số lớn để miêu tả sự đông đúc, náo nhiệt của đám tang cụ cố tổ. Ví dụ: “Đám cứ đi”; “đám cứ đi”; “đám cứ đi”… Những cụm từ này lặp đi lặp lại, tạo nên cảm giác ồn ào, hỗn loạn, phản ánh sự lố lăng, kệch cỡm của xã hội đương thời.

Ngoài ra, tác giả còn sử dụng thủ pháp tương phản, tạo nên sự đối lập giữa hình thức bên ngoài và nội dung bên trong của các nhân vật. Chẳng hạn, ông Phán mọc sừng khóc lóc nhưng thực chất đang vui mừng vì được chia thêm tiền; bà Phó Đoan đạo đức giả nhưng lại có hành động khiếm nhã với Xuân Tóc Đỏ; cô Tuyết ngây thơ nhưng lại ăn mặc hở hang, gợi tình… Sự tương phản này càng làm nổi bật tính cách giả dối, bịp bợm của các nhân vật, tạo nên tiếng cười châm biếm sâu cay.

Bên cạnh đó, tác giả còn sử dụng thủ pháp mỉa mai, châm biếm để phê phán thói hư tật xấu của xã hội. Chẳng hạn, câu nói của ông Văn Minh: “Biết rồi, khổ lắm, nói mãi!” thể hiện sự chán chường, bất lực trước những trò hề của đám tang. Hay việc cậu Tú Tân chụp ảnh nhưng lại bắt mọi người phải tạo dáng theo ý mình cũng là một ví dụ điển hình cho sự vô lý, phi logic của xã hội đương thời.

Ngoài ra, tác giả còn sử dụng thủ pháp gây cười bằng cách tạo ra những tình huống phi lý, chẳng hạn như việc bà Phó Đoan đến viếng tang nhưng lại mang theo thuốc lá để hút, hay cậu Tú Tân chụp ảnh nhưng lại bắt mọi người phải tạo dáng theo ý mình. Những tình huống phi lý này tạo nên tiếng cười sảng khoái, đồng thời làm nổi bật sự vô lý, phi logic của xã hội đương thời.

Cuối cùng, tác giả còn sử dụng thủ pháp cường điệu, khoa trương để tăng cường hiệu quả nghệ thuật. Ví dụ, tác giả viết: “Cả một vùng trời đen kịt”; “Cả một dòng sông trắng xóa”… Những câu văn này sử dụng biện pháp tu từ so sánh, phóng đại, tạo nên ấn tượng mạnh mẽ về sự lố lăng, kệch cỡm của đám tang.

Nhìn chung, thủ pháp trào phúng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên tiếng cười châm biếm, đả kích xã hội đương thời trong đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia”. Qua việc sử dụng các thủ pháp trào phúng, Vũ Trọng Phụng đã phơi bày bộ mặt thật của xã hội tư sản thành thị Việt Nam thời kỳ đó, đồng thời lên án những thói hư tật xấu, những giá trị đạo đức bị tha hóa.