2 giờ trước

2 giờ trước
1 giờ trước
Duongg Thii Ngocc Để xây dựng thành công một nhân vật văn học, nhà văn phải có khả năng đồng cảm, phát hiện những đặc điểm bền vững ở nhân vật. Điều này đòi hỏi nhà văn phải hiểu đời và hiểu người. Nhưng có một điều không kém phần quan trọng là, nhà văn phải miêu tả, khắc họa nhân vật sao cho có sức thuyết phục mạnh mẽ đối với người đọc. Đây là vấn đề liên quan trực tiếp đến những biện pháp xây dựng nhân vật trong tác phẩm văn học. Mỗi nhà văn đều có biệt tài riêng để xây dựng nhân vật trong tác phẩm của mình. Trong truyện ngắn Hồ Thủy Giang thường miêu tả ngoại hình của nhân vật qua đó người đọc phần nào hiểu được tâm trạng, đời sống, tính cách của nhân vật.
Tác giả đặt nhân vật vào những tình huống cụ thể có tính thử thách để bộc lộ tính cách, phẩm chất. Ngoài ra nhà văn sử dụng những lời độc thoại nội tâm, từ đó thấy được đời sống tâm hồn của nhân vật. Ngoại hình là yếu tố quan trọng góp phần cá tính hóa nhân vật. Nếu như văn học cổ thường xây dựng nhân vật với những chi tiết ước lệ, tượng trưng thì văn học hiện đại đòi hỏi những chi tiết chân thực và cụ thể sinh động. M. Gorki khuyên các nhà căn phải xây dựng nhân vật của mình đúng như những con người sống và phải tìm thấy, nêu lên, nhấn mạnh những nét riêng độc đáo, tiêu biểu trong dáng điệu, nét mặt, nụ cười khóe mắt... của nhân vật.
Với phương pháp xây dựng nhân vật của văn học hiện đại, trong những sáng tác của mình, Hồ Thủy Giang đã chú trọng tới việc miêu tả ngoại hình của nhân vật, từ đó để bộc lộ một phần tâm trạng, đời sống, tính cách của nhân vật.
Hầu hết các nhân vật nữ được Hồ Thủy Giang miêu tả rất rõ nét. Cô thư ký trong Bông hoa cô đơn, là một người vừa thông minh trong công việc, vừa tế nhị trong cuộc sống hàng ngày.“Đôi mắt xanh đen như nhung và đượm buồn”, “Mái tóc óng ánh đen của cô nghiêng nghiêng trên trang sổ. Đôi mắt hiền dịu của cô như tỏa sang anh một thứ ánh sáng của bình minh”. Nhưng cuộc đời cô đâu có được hạnh phúc, chồng mất đã lâu mà cô vẫn ở vậy, người yêu cô thì không dám ngỏ lời, nên cô phải xin nghỉ hưu sớm và sống trong cô đơn, lặng lẽ suốt cuộc đời.
Nhân vật Miên trong truyện ngắn Lúc ấy biển hoàng hôn, là một cô gái có vẻ đẹp kỳ ảo. “Dáng điệu tha thướt, uyển chuyển, đôi mắt mượt như nhung”, khuôn mặt vô tư, hồn nhiên. Vậy mà cuộc đời của Miên cũng đầy bất hạnh. Vì gia đình hoàn cảnh quá khó khăn mà cô phải làm một cô gái tắm thuê bị xã hội, mọi người khinh rẻ. Trong một lần đi tắm biển cùng khách vì bảo vệ danh tiết mà cô đã bị tên “dâm đãng” dìm xuống biển đến chết.
A Xao trong Hoa Phặc Phiền vẫn nở cũng có số phận bất hạnh giống như vậy. A Xao tiếng tày có nghĩa là người con gái đẹp, cô có một gương mặt đẹp đến mê hồn. “Đôi mắt đen lấp láy và ngơ ngác như mắt nai rừng”, “dáng hình đẹp như tiên nữ”.Vậy mà cô phải một mình nuôi con trong nỗi vất vả và sự khinh miệt của dân làng hơn ba mươi năm, vì người yêu của cô sợ ảnh hưởng đến sự nghiệp của mình nên trốn chạy về Hà Nội.
Trong truyện ngắn Con tàu đến muộn, tác giả miêu tả sự dằn vặt về tinh thần không chỉ diễn biến trong tâm trạng của Thuần, mà còn hiện lên qua hình dáng và đường nét của ngoại hình. Thuần mang một “gương mặt luôn ủ rũ tiều tụy, cặp mắt ưu tư, những ngón tay khô héo...”. Đã thế Thuần lại có “thân hình cao gầy lõng thõng trong chiếc áo khoác cũ sờn, trông anh khô buồn như một cây xoan mùa đông trụi lá”. Tâm trạng đầy buồn đau và như thiếu sự sống, niềm vui này in dấu trên ngoại hình của Thuần hơn mười năm nay và có lẽ sẽ tồn tại đến hết cuộc đời của Thuần. Chỉ vì lòng sĩ diện, xấu hổ không dám hạ mình, nên Thuần tự phải gánh lấy những đau khổ do chính mình gây ra.
Anh Vênh trong Cỏ biếc đồng quê, có ngoại hình khá đặc biệt “Mặt đen. Trán dô. Mắt lác. Đã thế lưng anh lại gù, cộng thêm đôi chân gầy guộc, lòng khòng, càng làm cho dáng anh xiêu vẹo, dị dạng”[19,tr.317]. Cái tên
Vênh mà bố mẹ đặt cho cũng như dự báo về sự khó hòa nhập với cộng đồng. Thủa đi học, hầu như anh Vênh không có bạn. Con gái không muốn gần anh đã đành, cả những bạn trai cũng không muốn chơi bời đàn đúm với anh. Khi đã ba mươi tuổi, mặc dù đám con gái trong làng lòng đầy quý mến và cảm phục anh nhưng không có cô nào đủ can đảm để làm vợ anh, ngay cả cô kém nhan sắc nhất. Vậy mà anh Vênh vượt qua được tất cả những khó khăn và mặc cảm đó, trở thành một anh hùng trong mắt dân làng.
Trong khi xây dựng ngoại hình của nhân vật, chi tiết được Hồ Thủy Giang đặc biệt quan tâm là đôi mắt. Bởi đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn. Qua hình ảnh đôi mắt có thể cảm nhận được thế giới nội tâm của nhân vật. Đó là đôi mắt xanh đen như nhung và đượm buồn của cô thư ký. Cặp mắt nửa đau khổ, nửa dửng dưng của Phương khi bị chồng hiểu lầm. Đôi mắt lóng lánh đen đầy vẻ quyến rũ của Miên. Đôi mắt sáng như sao của thầy giáo Tuyền. Đôi mắt dịu hiền và độ lượng của Quân. Đôi mắt to đen thảng thốt của Mơ. Đôi mắt đen thăm thẳm của Sâm tuy mệt mỏi nhưng vẫn ánh lên trong vắt.
Như vậy, bằng bút pháp nghệ thuật thay đổi linh hoạt, Hồ Thủy Giang khắc họa lên những bức chân dung ngoại hình, để bộc lộ phần nào tâm trạng, số phận của nhân vật.
2 giờ trước
Cụ thân sinh ra cụ Huê là một đồ nho, luôn lấy tam cương, ngũ thường tam tòng, tứ đức làm kim chỉ nam cho gia phong. Mười sáu tuổi, song thân cho cụ Huê về nhà chồng. Thật không may, vài tháng sau, cụ ông mất do mắc một căn bệnh hiểm nghèo. Cụ Huê ở vậy cho đến tận bây giờ. Cụ không có con nên khi về già sống cùng một người cháu ruột năm nay cũng đã bảy mươi. Nhà người cháu ruột rất nghèo nên đời sống của cụ Huê không được một ngày sung sướng.
Trong dòng tộc, tôi chỉ là người họ hàng xa, gọi cụ Huê bằng cụ. Nhưng vì quí cụ Huê nên mỗi lần từ thành phố về quê, tôi luôn lui tới thăm hỏi, khi mua cho cụ đồng quà tấm bánh, khi tấm khăn lụa để động viên tuổi già. Vì vậy tôi được cụ Huê coi như một người ruột thịt gần gũi trong gia đình.
Tuy tuổi cao nhưng được cái không có bệnh tật gì nặng nên hàng ngày cụ Huê vẫn chống gậy đi lại trong nhà, ngoài sân và tự phục vụ những việc cần thiết cho bản thân chứ chưa đến mức phải phiền hà nhiều đến hai vợ chồng ông cháu ruột.
Có thể nói, cuộc đời cụ Huê là sự nối tiếp những trang thầm lặng. Từ bé đến giờ, nghĩa là trên dưới một thế kỉ, cụ chưa hề đặt chân đến bất kể một vùng đất nào khác ngoài cái làng May heo hút cách xa thành phố tới cả trăm cây số đường đất này.
Bước sang thế kỉ hai mươi mốt, khi làng May bắt đầu có điện lưới, ánh sáng văn minh dần dần hiện diện với những tiện nghi gia đình như ra- đi- ô, quạt máy, ti- vi… thì với cụ Huê mọi thứ đã chỉ như những cái bóng mơ hồ, xa xỉ. Đêm đêm, cụ vẫn bảo người nhà thắp cho cụ ngọn đèn thông phong đỏ dịu chứ không ưa cái ánh sáng chói mắt hắt ra từ bóng đèn nê- ông rực rỡ. Cụ vẫn thích ra ngồi ở vườn cây hiu hiu mát với cái quạt mo phe phảy chứ luôn lánh xa cái quạt bằng sắt kêu ù ù như chiếc cối xay. Còn ra- đi- ô và ti vi ư? Mắt cụ, tai cụ bây giờ không còn thích ứng với những thứ đồ văn minh ấy nữa.
Gần đây, tôi nhận thấy cụ Huê rất hay nhắc đến những chuyện ngày xưa. Âu cũng là tâm lí tuổi già. Mỗi lần gặp tôi, cụ thường tâm sự những chuyện đại loại như: “Thân mẫu của cụ ngày xưa vẫn kể cho cụ nghe tích Tấm Cám, tích Trầu cau, tích Trương Chi. Những tích ấy nghe não ruột lắm, tận bây giờ vẫn chưa quên”. Nếu không dốc bầu tâm sự thì cụ lại đọc cho tôi nghe những câu ca dao cổ mà có lẽ cụ đã thuộc lòng từ hồi còn nhỏ: “Con cò mà đi ăn đêm/ Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao/ Ông ơi ông vớt tôi nao/ Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng”... Có duy nhất một lần, chẳng hiểu do một phút phấn khích nào đó, cụ đưa mắt nhìn trước ngó sau như sợ có ai nghe thấy rồi khe khẽ ngâm câu ca: “Trèo lên cây bưởi hái hoa/ Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân/ Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc/ Em lấy chồng anh tiếc lắm thay”. Tiếng ngâm của cụ nghe bùi ngùi, âm u và buồn thê thiết. Ngâm xong câu ca, mặt cụ hơi ửng đỏ như người mắc lỗi. Cụ ghé sát vào tai tôi: “Ngày xưa, làm phận gái mà ngâm nga câu ca ấy là bị quở đấy cháu ạ”. Nghe cụ nói, tôi nhăn nhó tỏ ra khó hiểu. Chẳng lẽ người ngày xưa khắc nghiệt đến thế sao. Những điều cụ Huê kể quả là quá xa lạ với một cô gái mới ngoài hai mươi tuổi, đang sống trong thời đại internet như tôi. Những lúc ấy, tôi thấy thương cụ Huê vô hạn.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
23/11/2025
Top thành viên trả lời