Sử dụng kính hiển vi quang học, em hãy quan sát một số mẫu tiêu bản trong phòng thực hành.

Dưới đây là quy trình chung và những lưu ý khi dùng kính hiển vi quang học để quan sát các tiêu bản chuẩn trong phòng thực hành: 1. Chuẩn bị trước khi quan sát a) Lau sạch phần thân kính, vật kính và thị kính (dùng giấy lau chuyên dụng cho kính hiển vi). b) Bật nguồn đèn chiếu sáng, điều chỉnh độ sáng ở mức trung bình. c) Chọn giá đỡ vật kính ở vị trí thấp nhất, gắn vật kính có độ phóng đại thấp (thường là 4× hoặc 10×). 2. Lắp tiêu bản lên bàn đặt mẫu a) Mở kẹp giữ tiêu bản, đặt tiêu bản lên bàn máy, cố định bằng kẹp. b) Điều chỉnh vị trí bàn dịch chuyển sao cho vị bản nằm gần giữa quang trường. 3. Tập trung (focus) hình ảnh a) Nhìn qua thị kính, dùng vít chỉnh thô (coarse) để nâng chậm bàn đặt mẫu lên hoặc xuống cho tới khi thấy hình ảnh mờ. b) Chuyển sang vít chỉnh tinh (fine) để điều chỉnh nét cho thật rõ. c) Nếu thấy sáng quá hoặc tối quá, chỉnh độ mở của bộ điều khiển độ sáng (diafragma) hoặc tăng/giảm cường độ đèn. 4. Quan sát ở các mức phóng đại khác nhau a) Sau khi đã lấy nét tốt ở vật kính thấp, nhả nhẹ kẹp, xoay vòng chọn vật kính để chuyển sang vật kính trung bình (40×) hoặc cao (100×, nếu có dầu thực tế). b) Với vật kính dầu immersion (100×), nhỏ một giọt dầu chuyên dụng lên tiêu bản, hạ từ từ vật kính xuống đến khi dầu tiếp xúc, rồi điều chỉnh nét tinh. c) Ghi chú vị trí quan sát, độ phóng đại và điều kiện ánh sáng. 5. Ghi chép, vẽ hình và phân tích a) Vẽ phác lại hình ảnh bạn quan sát được, chú thích các cấu trúc chính (ví dụ: tế bào biểu bì hành, hồng cầu, nhân tế bào, mạch gỗ – libe…). b) Đo kích thước (nếu kính có thước hiển vi) hoặc ước lượng tỉ lệ kích thước. c) Ghi nhận màu sắc, hình dạng, độ dày/mỏng của thành tế bào, bất thường (nếu có). 6. Kết thúc quan sát và bảo quản a) Hạ bàn đặt mẫu xuống vị trí thấp nhất, gỡ tiêu bản, lau sạch dầu (nếu dùng vật kính dầu) và lau khô vật kính. b) Tắt nguồn đèn, phủ khăn che bụi lên kính. c) Sắp xếp tiêu bản vào giá đỡ đúng vị trí và báo cáo kết quả thực hành. Các loại tiêu bản thường gặp để quan sát bao gồm: biểu bì hành (Allium cepa), tế bào niêm mạc miệng người, tiêu bản máu tĩnh mạch (phết máu), mô thực vật như cành non, ống dẫn gỗ – libe…, mảng vi tảo nước ngọt,… Bạn hãy lựa chọn các tiêu bản theo yêu cầu của phòng thực hành và ghi lại đầy đủ kết quả quan sát. Chúc em thực hành thành công!