Một loài sinh vật vừa có khả năng sinh sản vô tính vừa có khả năng sinh sản hữu tính. Hãy cho biết: Trong điều kiện nào chúng sẽ sinh sản vô tính và trong điều kiện nào chúng sẽ sinh sản hữu tính? Giải...

Trong những loài có khả năng sinh sản kép (vừa vô tính vừa hữu tính), việc lựa chọn hình thức sinh sản thường phụ thuộc vào điều kiện môi trường và lợi thế sinh học như sau: 1. Sinh sản vô tính - Khi nào? • Môi trường ổn định, nguồn thức ăn/phân dưỡng dồi dào. • Nhiệt độ, pH, độ ẩm… ở ngưỡng tối ưu cho sự phát triển. - Ví dụ điển hình: • Nấm men (Saccharomyces cerevisiae): khi có nhiều đường (glucose) và điều kiện thuận lợi, chúng sinh sản nảy chồi rất nhanh. • Thủy tức (Hydra): trong điều kiện nước sạch, nhiều thức ăn, chúng phân nhánh nảy chồi, tạo cá thể con. - Vì sao? • Sinh sản vô tính chỉ cần một cá thể mẹ, không phải tìm bạn tình. • Tốc độ sinh sản cao, nhanh chóng chiếm lĩnh môi trường thuận lợi. 2. Sinh sản hữu tính - Khi nào? • Môi trường khắc nghiệt: thiếu dinh dưỡng, nhiệt độ hoặc pH bất lợi, nhiều đối thủ cạnh tranh hoặc tác nhân gây hại. • Xuất hiện yếu tố gây Stress (tia UV, hóa chất, ô nhiễm…) • Một số loài còn theo chu kỳ mùa vụ: mùa xuân – hạ sinh sản vô tính, đến mùa thu – đông chuyển sang hữu tính để tồn tại qua điều kiện khắc nghiệt. - Ví dụ điển hình: • Nấm men: khi đường cạn kiệt, chúng chuyển sang tạo giao tử, hợp bào tử (bào tử mang vỏ dày kháng chịu khô, lạnh). • Rêu, dương xỉ: mùa thu ra bào tử sinh dục, tạo điều kiện sinh trưởng khi thời tiết ấm áp trở lại. - Vì sao? • Sinh sản hữu tính tạo ra tái tổ hợp gen, tăng biến dị di truyền. • Tăng khả năng thích nghi trước thay đổi môi trường, bệnh tật, cạn kiệt thức ăn. • Bào tử, hợp tử thường có vách dày, bọc vỏ bảo vệ giúp tồn tại lâu trong điều kiện bất lợi. Tóm lại, khi môi trường thuận lợi và ổn định, loài đó ưu tiên sinh sản vô tính để nhân bản nhanh; khi môi trường trở nên khắc nghiệt hoặc theo chu kỳ mùa vụ, chúng chuyển sang sinh sản hữu tính để tạo biến dị, bào tử hoặc hợp tử có khả năng sống sót cao.