câu 1: Thể thơ của đoạn trích là thất ngôn trường thiên. Đoạn trích sử dụng những câu thơ có 7 chữ, tạo nên nhịp điệu đều đặn, chậm rãi, phù hợp để diễn tả tâm trạng suy tư, chiêm nghiệm của nhân vật trữ tình. Cách gieo vần chân "đầy" ở cuối câu thơ thứ nhất và thứ ba ("mật", "rì") tạo sự liên kết chặt chẽ giữa các câu thơ, giúp người đọc dễ dàng cảm nhận được mạch cảm xúc của tác giả.
câu 2: Nhân vật trữ tình trong đoạn thơ là "tôi".
câu 3: Trong đoạn trích "Vội vàng" của Xuân Diệu, tác giả đã thể hiện khao khát mãnh liệt về việc níu giữ thời gian và vẻ đẹp của cuộc sống. Qua những câu thơ:
> Tôi muốn tất nắng đi cho màu đừng nhạt mất;
> Tôi muốn buộc gió lại cho hương đừng bay đi.
Tác giả sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác để diễn tả mong muốn được kiểm soát tự nhiên, níu giữ sự tươi đẹp của thiên nhiên. Hình ảnh "nắng", "gió" vốn là những yếu tố thuộc về tự nhiên, vận động theo quy luật khách quan. Tuy nhiên, tác giả lại muốn "buộc" chúng lại, muốn điều khiển chúng theo ý muốn chủ quan của mình. Điều này thể hiện khao khát mãnh liệt của nhà thơ muốn lưu giữ trọn vẹn vẻ đẹp của cuộc sống, muốn níu giữ thời gian đang trôi chảy.
Khao khát ấy xuất phát từ nhận thức sâu sắc về sự ngắn ngủi, chóng vánh của thời gian, của tuổi trẻ. Nhà thơ nhìn thấy mùa xuân tươi đẹp, rực rỡ nhưng cũng biết rằng nó sẽ nhanh chóng tàn phai. Vì vậy, ông muốn tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp ấy, muốn lưu giữ lại những khoảnh khắc đẹp đẽ nhất của cuộc đời.
Ngoài ra, khao khát ấy còn thể hiện tâm hồn nhạy cảm, yêu đời tha thiết của Xuân Diệu. Ông luôn trân trọng từng giây phút của cuộc sống, luôn muốn sống hết mình, tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp của thế giới xung quanh.
câu 4: Trong câu thơ "Tháng giêng ngon như một cặp môi gần", tác giả Xuân Diệu đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh ngang bằng để tạo nên hiệu quả nghệ thuật độc đáo.
- Phân tích: Tác giả so sánh "tháng giêng" với "một cặp môi gần". Hai đối tượng được so sánh đều mang ý nghĩa về sự ngọt ngào, quyến rũ, đầy sức sống. Tháng giêng là thời khắc đầu tiên của mùa xuân, mang đến cảm giác tươi mới, tràn đầy năng lượng. Cặp môi gần gợi lên hình ảnh đẹp đẽ, ấm áp, thể hiện sự gần gũi, thân mật.
- Tác dụng:
* Gợi hình: Hình ảnh "cặp môi gần" giúp người đọc dễ dàng hình dung vẻ đẹp ngọt ngào, quyến rũ của tháng giêng.
* Gợi cảm: So sánh này thể hiện sự say mê, ngây ngất của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên. Nó cũng bộc lộ khát khao giao hòa, kết nối giữa con người và thiên nhiên.
* Nhấn mạnh: Việc so sánh "tháng giêng" với "cặp môi gần" nhấn mạnh sự hấp dẫn, cuốn hút của mùa xuân, khiến người đọc thêm yêu mến và trân trọng vẻ đẹp của đất trời.
Biện pháp tu từ so sánh trong câu thơ này góp phần làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho ngôn ngữ, đồng thời thể hiện rõ nét tâm hồn nhạy cảm, yêu đời của nhà thơ Xuân Diệu.
câu 5: Thông điệp sâu sắc nhất mà tác giả gửi gắm qua bài thơ "Vội Vàng" chính là sự trân trọng thời gian và cuộc sống. Tác giả đã sử dụng những hình ảnh tươi đẹp, rực rỡ để thể hiện niềm vui, hạnh phúc khi được sống trong khoảnh khắc hiện tại. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng thời gian trôi nhanh chóng và không thể quay trở lại. Do đó, chúng ta cần phải tận hưởng từng giây phút quý giá của cuộc đời, không nên lãng phí thời gian vào những điều vô nghĩa. Thông điệp này rất ý nghĩa đối với giới trẻ ngày nay, bởi họ thường dễ dàng bị cuốn vào vòng xoáy công việc, áp lực và quên đi giá trị thực sự của cuộc sống. Bài thơ nhắc nhở chúng ta hãy biết trân trọng những gì mình đang có, sống trọn vẹn từng khoảnh khắc và không ngừng nỗ lực để đạt được mục tiêu của mình.