I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản: Người quê Người đồng mình đi qua mùa mưa, đội nắng cháy da bước chân quen lối mòn trên đá lưng đèo, vai gùi cả trời mây Người đồng mình ăn cơm rừng uống n...

câu 1. Thể thơ tự do

câu 2. i. phần đọc hiểu (4,0 điểm) đọc văn bản: người quê người đồng mình đi qua mùa mưa, đội nắng cháy da bước chân quen lối mòn trên đá lưng đeò, vai gùi cả trời mây người đồng mình ăn cơm rừng uống nước suối chân đất băng qua những con dốc dài những nếp nhà nhỏ giữa rừng sâu chứa cả niềm vui, cả nỗi buồn và ánh mắt sáng ngời không biết cúi đầu người đồng mình chẳng cần bạc vàng chỉ cần núi cao và sông dài cấy mùa bằng tay gieo yêu thương bằng tiếng hát để đất sống, để rừng xanh mãi người đồng mình lời ít nhưng tình nặng chân thật như đá núi mộc mạc như màu chàm trên áo cũ dẫu cuộc đời bao đổi thay người đồng mình vẫn thế một đời sống cùng đất một đời sống cùng trời kiêu hãnh và kiên cường như ngọn núi quê mình không bao giờ ngã. (lâu văn mua, viết và đọc chuyên đề mùa hạ 2025, nxb hội nhà văn 2025, tr 204) thực hiện các yêu cầu sau:
liệt kê những từ ngữ, hình ảnh miêu tả đời sống lao động của người đồng mình ở 2 khổ thơ đầu của bài thơ

Câu trả lời:

Những từ ngữ, hình ảnh miêu tả đời sống lao động của người đồng mình trong hai khổ thơ đầu của bài thơ là:

- "đi qua mùa mưa", "đội nắng cháy da" - thể hiện sự vất vả, gian nan trong công việc nông nghiệp.
- "bước chân quen lối mòn trên đá lưng đèo", "vai gùi cả trời mây" - gợi lên hình ảnh người dân miền núi với cuộc sống gắn bó với thiên nhiên, núi rừng.
- "ăn cơm rừng uống nước suối", "chân đất băng qua những con dốc dài" - cho thấy cuộc sống tự cung tự cấp, giản dị, gần gũi với thiên nhiên.
- "những nếp nhà nhỏ giữa rừng sâu" - mô tả nơi sinh sống đơn sơ, mộc mạc của người đồng mình.
- "niềm vui, nỗi buồn và ánh mắt sáng ngời" - thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời của họ.
- "người đồng mình chẳng cần bạc vàng" - nhấn mạnh vào giá trị tinh thần, lòng tự hào về truyền thống, quê hương hơn vật chất.
- "cấy mùa bằng tay gieo yêu thương bằng tiếng hát" - thể hiện cách làm việc chăm chỉ, cần cù, giàu tình cảm của người đồng mình.
- "đất sống, rừng xanh mãi" - khẳng định sức sống mãnh liệt, bền bỉ của người đồng mình.
- "lời ít nhưng tình nặng" - thể hiện sự chân thành, mộc mạc trong giao tiếp, ứng xử.
- "chân thật như đá núi" - so sánh phẩm chất tốt đẹp của người đồng mình với sự vững chắc, kiên cường của đá núi.
- "màu chàm trên áo cũ" - gợi lên vẻ đẹp bình dị, mộc mạc của trang phục truyền thống.
- "dẫu cuộc đời bao đổi thay" - nhấn mạnh vào sự bất biến, kiên cường trước mọi thử thách của thời gian.
- "một đời sống cùng đất, một đời sống cùng trời" - khẳng định sự gắn bó mật thiết, hòa hợp với thiên nhiên.
- "kiêu hãnh và kiên cường như ngọn núi quê mình" - thể hiện ý chí kiên cường, bất khuất, luôn hướng về cội nguồn của người đồng mình.
- "không bao giờ ngã" - khẳng định sự vững vàng, kiên định trước mọi khó khăn, thử thách.

câu 3. Cấu trúc "người đồng mình" được lặp lại nhiều lần trong bài thơ, tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc biệt. Việc lặp lại này có tác dụng nhấn mạnh sự gắn bó, tình cảm sâu sắc của tác giả đối với người dân tộc miền núi. Nó thể hiện sự tự hào về truyền thống, phẩm chất tốt đẹp của người đồng mình, đồng thời khẳng định ý chí kiên cường, bất khuất của họ trước mọi khó khăn thử thách. Cấu trúc này cũng góp phần tạo nên nhịp điệu đều đặn, uyển chuyển cho bài thơ, khiến cho lời thơ trở nên du dương, dễ nhớ, dễ thuộc.

câu 4. Cách hiểu của em về nội dung của khổ thơ: "người đồng mình chẳng cần bạc vàng chỉ cần núi cao và sông dài cấy mùa bằng tay gieo yêu thương bằng tiếng hát để đất sống, để rừng xanh mãi" là:

- Người đồng mình không quan tâm đến tiền tài vật chất mà chỉ cần có thiên nhiên tươi đẹp với núi non hùng vĩ, dòng sông uốn lượn hiền hòa. Họ luôn gắn bó với mảnh đất quê hương, lao động chăm chỉ, cần cù để tạo ra những mùa màng bội thu, mang lại sự ấm no cho gia đình và cộng đồng.

- Người đồng mình cũng rất giàu lòng nhân ái, họ luôn yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống. Họ coi trọng giá trị tinh thần hơn vật chất, luôn giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

câu 5. Đoạn thơ "Người đồng mình" trong bài thơ "Nói với con" của Y Phương và đoạn trích "Người quê" của Lâu Văn Mua đều thể hiện sự gắn bó, tự hào và ngợi ca vẻ đẹp của người dân tộc miền núi. Cả hai tác phẩm đều sử dụng hình ảnh thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ để làm nền cho vẻ đẹp tâm hồn của con người.

* Hình ảnh thiên nhiên: Đoạn thơ "Người đồng mình" miêu tả khung cảnh thiên nhiên miền núi với những hình ảnh cụ thể như "núi cao", "sông dài", "đất sống", "rừng xanh". Còn đoạn trích "Người quê" lại khắc họa bức tranh thiên nhiên miền núi với những chi tiết sinh động như "lưng đèo", "vai gùi", "trời mây", "cơm rừng", "nước suối", "chân đất", "con dốc dài", "nếp nhà nhỏ", "rừng sâu", "cấy mùa", "yêu thương",...
* Vẻ đẹp tâm hồn người dân tộc: Cả hai tác phẩm đều nhấn mạnh vào vẻ đẹp tâm hồn của người dân tộc miền núi. Trong đoạn thơ "Người đồng mình", đó là tinh thần kiên cường, bất khuất, luôn hướng về quê hương, đất nước. Còn trong đoạn trích "Người quê", đó là sự giản dị, mộc mạc, chất phác, giàu lòng yêu thương và ý chí vươn lên trong cuộc sống.
* Cách thức thể hiện: Cả hai tác giả đều sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, nhịp điệu, tạo nên sức gợi cảm mạnh mẽ. Hình ảnh so sánh được sử dụng một cách hiệu quả, giúp người đọc dễ dàng hình dung và cảm nhận được vẻ đẹp của người dân tộc miền núi.

Tuy nhiên, mỗi tác phẩm lại có nét riêng biệt:

* "Người đồng mình" tập trung vào việc khẳng định tinh thần bất khuất, kiên cường của người dân tộc miền núi, thể hiện qua hình ảnh so sánh "như ngọn núi quê mình không bao giờ ngã".
* "Người quê" lại chú trọng vào việc miêu tả cuộc sống lao động vất vả nhưng đầy lạc quan, yêu đời của người dân tộc miền núi, thể hiện qua hình ảnh so sánh "như dòng sông chảy xuôi".

Cả hai tác phẩm đều góp phần tôn vinh vẻ đẹp tâm hồn và tinh thần của người dân tộc miền núi, đồng thời khơi dậy lòng tự hào dân tộc trong mỗi người Việt Nam.