heheh
1. Tôn giáo và Tín ngưỡng
- Sự hưng thịnh của Phật giáo và Hindu giáo:
- Phật giáo (Tiểu thừa và Đại thừa): Trở thành quốc giáo và có ảnh hưởng sâu rộng ở các vương quốc như Sukhothai (Thái Lan), Pagan (Myanmar), và một phần của Sriwijaya (Indonesia).
- Hindu giáo: Tiếp tục duy trì ảnh hưởng mạnh mẽ, đặc biệt tại Đế chế Khmer (Angkor) và Majapahit (Indonesia). Sự giao thoa giữa hai tôn giáo này tạo ra nhiều công trình kiến trúc và điêu khắc độc đáo.
- Sự truyền bá của Hồi giáo:
- Bắt đầu lan rộng mạnh mẽ ở khu vực Đảo Mã Lai và Indonesia (như Malacca, Aceh, Demak) thông qua các thương nhân. Hồi giáo dần dần trở thành tôn giáo chủ đạo ở Indonesia và Malaysia, mang đến những nét kiến trúc, luật pháp và phong tục mới.
2. Kiến trúc và Điêu khắc (Kiến trúc Tôn giáo Vĩ đại)
Đây là thời kỳ ra đời của những quần thể kiến trúc tôn giáo đồ sộ, được xem là biểu tượng văn hóa của khu vực:
- Quần thể Angkor (Khmer, Campuchia):
- Angkor Wat (Thế kỷ XII): Đền thờ Hindu giáo, sau này chuyển thành Phật giáo, là công trình kiến trúc đỉnh cao về sự đối xứng, nghệ thuật chạm khắc phù điêu miêu tả sử thi Ramayana và Mahabharata.
- Angkor Thom & Đền Bayon: Nổi bật với những tượng mặt người khổng lồ, biểu tượng cho Lokesvara (Bồ tát Quán Thế Âm) và sức mạnh của Đế chế Khmer.
- Đền tháp Pagan (Myanmar):
- Hàng ngàn ngôi chùa, đền tháp bằng gạch được xây dựng, tiêu biểu cho nghệ thuật kiến trúc Phật giáo Miến Điện (ví dụ: đền Ananda).
- Đền tháp Chăm (Việt Nam):
- Nghệ thuật xây dựng tháp Chăm tiếp tục phát triển, mặc dù quy mô nhỏ hơn, nhưng vẫn thể hiện sự tinh xảo trong điêu khắc đá và gạch.
3. Văn học, Nghệ thuật và Chữ viết
- Văn học Sử thi và Truyền thuyết:
- Nhiều tác phẩm văn học lấy cảm hứng từ sử thi Ấn Độ (như Ramayana và Mahabharata) được bản địa hóa và phổ biến, tạo nên các phiên bản riêng của khu vực (ví dụ: Reamker ở Campuchia, Ramakien ở Thái Lan).
- Các truyền thuyết, sử thi về các anh hùng dân tộc và sự tích lập quốc được ghi chép.
- Chữ viết:
- Các hệ thống chữ viết dựa trên chữ viết Ấn Độ tiếp tục được hoàn thiện và sử dụng rộng rãi, như chữ Khmer cổ, chữ Thái (Sukhothai), chữ Chăm, và chữ Java cổ (Kawi).
- Sự phát triển của chữ Nôm ở Việt Nam là một thành tựu quan trọng, giúp ghi lại tiếng nói dân tộc, độc lập với chữ Hán.
- Nghệ thuật Biểu diễn:
- Nghệ thuật múa rối bóng (Wayang Kulit) phát triển mạnh mẽ ở Indonesia, kết hợp giữa truyền thuyết Hindu giáo và tín ngưỡng dân gian.
- Các hình thức múa cung đình dựa trên các tích truyện tôn giáo được hình thành và phát triển (ví dụ: Apsara của Khmer).
4. Giáo dục và Pháp luật
- Giáo dục:
- Các trung tâm học thuật gắn liền với chùa chiền và cung đình được củng cố. Việc học tập kinh điển Phật giáo và Hindu giáo (Sanskrit, Pali) được chú trọng.
- Pháp luật:
- Các vương quốc bắt đầu xây dựng và hoàn thiện các bộ luật thành văn, thường dựa trên sự kết hợp giữa luật Manu của Ấn Độ và các tập tục, luật lệ bản địa, nhằm củng cố quyền lực trung ương và ổn định xã hội.