Viết bài báo cáo 1000 chữ về nghiên cứu hình ảnh con người trong văn học hiện đại Việt Nam qua tác phẩm Lão Hạc của Nam Cao.

Nam Cao là nhà văn tiêu biểu của nền văn học hiện thực phê phán những năm 1945. Tác phẩm của ông đều xoay quanh những vấn đề về cuộc sống của những người nông dân nghèo khổ, bất hạnh. Họ đều sống trong đói nghèo, bị chèn ép, dồn vào bước đường cùng. Nhưng hơn tất cả, họ đều mang trong mình một tâm hồn thanh cao, lương thiện, một tấm lòng nhân hậu, giàu đức hi sinh. Tất cả những vẻ đẹp đó đã được Nam Cao thể hiện hết sức thành công thông qua nhân vật Lão Hạc trong truyện ngắn cùng tên.

Cũng như bao nhiêu người nông dân khác, chân lấm tay bùn quanh năm suốt tháng làm lụng nhưng cuộc sống lão Hạc rất nghèo khổ. Cả gia tài chỉ có túp lều nát làm chốn nương thân với ba sào vườn nhỏ, lão có một con chó mà lão hết mực yêu quý với cái tên thân thương là "cậu Vàng" và một thằng con trai độc nhất. Lão chân chất, nghèo khó, như bao nhiêu người nông dân khác, lão làm thuê kiếm sống qua ngày. Đứa con trai của lão vì mong có tiền cưới vợ mà đòi bán mảnh vườn đi nhưng lão không cho, bèn bỏ nhà đi lên đồn điền cao su không biết ngày trở về. Vậy là lão phải chịu cảnh sống thui thủi, một thân một mình, lấy con chó làm bạn. Tuổi già, lại cô đơn, lão ốm liền hơn hai tháng trời không ai chăm sóc, trận ốm khiến sức khỏe của lão ngày một yếu đi, không còn được khoẻ mạnh như trước nữa. Nhưng phận làm thuê đâu ai bỏ tiền ra mà thuê người già yêu bao giờ, việc nhẹ nhàng thì đàn bà con gái trong làng cũng làm vừa đủ, nơi đâu đến phần lão. Lão lâm vào cảnh thất nghiệp, không có nổi công việc kiếm đồng ra đồng vào nuôi thân.

Năm ấy, bão tố mạnh đã khiến mảnh vườn nhà lão không còn một chút hoa màu nào, cây trái bị phá tan hoang. Đã đói lại càng thêm đói, ngày ăn ba hào gạo mà người và chó cũng cứ đói nheo đói nhắt, tình cảnh thật bi thiết. Cuối cùng, trong tình cảnh túng bấn, lão buộc phải bán cậu Vàng đi, bởi "lấy tiền đâu mà nuôi được". Giá cả ngày một đắt đỏ, đói khổ ngày càng thêm nặng, lão phải ăn những củ ráy, củ sắn mài, ngọn rau má, có khi là bữa trai, bữa ốc để qua ngày. Lão dần xa cách với người hàng xóm thân thuộc nhất của mình là ông giáo. Cuộc sống ngày càng tù túng, đơn độc. Cuối cùng, lão chọn cái chết bằng bả chó để kết thúc cuộc đời của chính mình, một cái chết bất ngờ và đầy đau khổ.

Cuộc đời Lão Hạc thật bi thảm, nghèo đói nhưng trong lão ánh lên những phẩm chất tốt đẹp. Lão là một người hiền lành, nhân hậu và đầy tình yêu thương. Với con trai, lão luôn dành trọn vẹn tình yêu của mình cho hắn. Dù con trai đã bỏ đi đồn điền cao su bao năm không về nhưng lão vẫn luôn lo lắng cho con, lão luôn day dứt tại sao ngày xưa con không có tiền cưới vợ, lão cứ ôm mãi nỗi đau đó mà không thể thoát ra được. Chính tình yêu thương con sâu sắc đã đưa lão đến một quyết định đầy đau xót là bán đi cậu Vàng, rồi sau đó là tìm đến cái chết để bảo toàn mảnh vườn cho con. Với hàng xóm, lão luôn sống trong tâm thế sẵn sàng giúp đỡ, dù chỉ có một mình nhưng lão vẫn luôn sẵn sàng chia sẻ với ông giáo. Đặc biệt là trường hợp của cậu Vàng khi có bệnh, lão đã mang cậu tới nhờ ông giáo bắt hộ. Đứng giữa quyết định giữ lại mạng sống cho người bạn tri kỷ của mình hay giữ lại chút tài sản ít ỏi cuối cùng cũng chẳng đáng là bao để sang năm mở tiệc cưới cho con trai, lão đã chọn hy sinh cho con. Chính những phẩm chất tốt đẹp đó đã làm nên vẻ đẹp tâm hồn của lão Hạc nói riêng và người nông dân Việt Nam nói chung.

Không chỉ mang đậm vẻ đẹp của người nông dân Việt Nam với tình yêu thương, sống giàu ân nghĩa, hi sinh vì con cái mà Lão Hạc còn mang vẻ đẹp của một con người lương thiện, trong sạch. Dù làm nghề lao động chân tay vất vả hay lúc về già, lão vẫn quyết không ăn chặn của ai, không trộm cắp của ai, không làm ảnh hưởng tới danh dự và phẩm giá của mình. Biết ông giáo rất trust và trân trọng lão nhưng lão cũng luôn cố gắng giữ gìn phẩm giá của mình, lão chỉ nhờ ông giáo giữ hộ mảnh vườn cho con trai, lão không muốn nhận bất kì sự giúp đỡ nào của ông giáo. Bởi lão nghĩ, lão chỉ nghèo chứ lão có đói đến mức phải ăn quỵt của hàng xóm đâu. Đó chính là những phẩm chất cao đẹp, đáng trân trọng của lão Hạc nói riêng và người nông dân Việt Nam nói chung.

Bằng ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật vô cùng tinh tế, sâu sắc, Nam Cao đã khắc họa thành công những diễn biến phức tạp trong tâm trạng của lão Hạc. Từ đó, nhà văn vẽ nên bức tranh hiện thực về số phận bất công nghiệt ngã của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng, cùng với đó là vẻ đẹp tinh thần vô cùng đáng quý của họ. Qua đó, nhà văn cũng lên tiếng lên án, tố cáo xã hội thực dân phong kiến đã đẩy người nông dân vào bước đường cùng. Đồng thời, nhà văn cũng bày tỏ niềm cảm thông, sự trân trọng với người nông dân Việt Nam.

Với ngôn ngữ bình dị, giản dị, gần gũi với đời sống, cùng với đó là tình huống truyện độc đáo, tự nhiên, giọng điệu trữ tình pha chút mỉa mai, hài hước, Nam Cao đã tạo nên một hình tượng nhân vật vô cùng độc đáo, đại diện cho tầng lớp nông dân Việt Nam trước Cách mạng.

Như vậy, với nhân vật Lão Hạc, Nam Cao đã khẳng định được tên tuổi của mình trong dòng chảy văn học hiện thực Việt Nam. Nhân vật Lão Hạc đã góp phần tạo nên thành công cho tác phẩm và cho tác giả. Cũng chính vì vậy, dù đã trải qua khoảng thời gian dài nhưng tác phẩm cùng nhân vật vẫn luôn có một vị trí xứng đáng trong nền văn học Việt Nam.