Bố mẹ và vai trò là người thầy đầu tiên của con trẻ

FQA | Trong hành trình lớn lên của mỗi đứa trẻ, nhà trường là nơi dạy con kiến thức. Thế nhưng, trước khi con cầm bút viết chữ đầu tiên, trước khi con bước qua cổng trường để khám phá thế giới tri thức, bố mẹ đã là người thầy đầu tiên dạy con những bài học lọt lòng trong cuộc sống. Chính gia đình, chứ không phải trường học, là nơi hình thành nên nhân cách, trí tuệ cảm xúc và cách mỗi đứa trẻ nhìn nhận thế giới.

Trước khi con đến trường, bố mẹ chính là người mà con nhìn thấy, lắng nghe và học hỏi mỗi ngày. Trẻ nhỏ tiếp thu bằng mô phỏng và quan sát, vì vậy mọi hành động, lời nói hay cảm xúc của bố mẹ đều trở thành những "bài học đầu tiên" của con. Vai trò của bố mẹ khi là “người thầy đầu tiên” ấy không chỉ dừng lại ở việc dạy con câu nói đầu tiên hay chỉ cho con cách bước những bước chập chững. Quan trọng hơn hết, bố mẹ đã gieo cho con những hạt mầm nhân cách từ rất sớm.

Từ cách bố mẹ đối xử với nhau, cách xử lý vấn đề, cho đến việc bộc lộ cảm xúc - tất cả đều giúp con hình thành những hiểu biết sơ khai về thế giới. Con học cách yêu thương từ vòng tay của mẹ, học tính kiên trì từ sự cố gắng của bố, và học sự tử tế từ những điều nhỏ nhất con thấy xung quanh mình. Khi bố mẹ cư xử lịch sự với người xung quanh, con sẽ tự nhiên học được sự tôn trọng. Và khi bố mẹ luôn nỗ lực dù gặp khó khăn, con sẽ học được tinh thần bền bỉ, không bỏ cuộc.

Trẻ hiểu thế nào là chia sẻ qua những lần được bố mẹ dạy bảo chia sẻ phần bánh kẹo mình có cho bạn nhỏ khác, học về kỷ luật từ việc bố mẹ nghiêm khắc để tạo nề nếp sinh hoạt lành mạnh, tích cực cho mình; và học cách sống có trách nhiệm ngay từ việc bố mẹ chỉ dạy dọn đồ chơi của mình sau mỗi lần chơi xong,...Tất cả đều là những hạt giống âm thầm nuôi dưỡng con trở thành một người biết sống với những giá trị đúng đắn và tốt đẹp - những yếu tố mà không một cuốn sách giáo khoa nào có thể truyền tải trọn vẹn.

Ở mỗi hành động nhỏ, bố mẹ đều trở thành một tấm gương sống cho trẻ noi theo. Những bài học thầm lặng ấy tạo ra hình mẫu đầu tiên mà con hướng đến trong cuộc sống - một hình mẫu chân thật hơn bất kỳ bài học lý thuyết nào. 

Một đứa trẻ được nuôi dưỡng trong sự yêu thương và tôn trọng sẽ dễ dàng tạo dựng mối quan hệ tích cực với thầy cô và bạn bè. Khi con đã quen với việc lắng nghe, chia sẻ và bày tỏ cảm xúc, con sẽ hòa nhập tốt hơn ở trường học. Khi con biết tôn trọng kỷ luật chung, biết yêu thương, con sẽ dễ dàng thích nghi với môi trường mới và có nền tảng thuận lợi để phát triển tốt nhất.

Ngược lại, nếu trẻ không có được sự dẫn dắt ban đầu từ bố mẹ, con sẽ không có nền tảng nhận thức đúng đắn về thế giới xung quanh và có thể gặp nhiều khó khăn khi nhìn nhận và tiếp thu bài học từ cuộc sống. Trẻ dễ thiếu tự tin, khó kiểm soát cảm xúc và chưa hiểu rõ những quy tắc tối thiểu trong giao tiếp. Thiếu đi sự chuẩn bị về mặt tâm lý và nhân cách, con sẽ khó thích nghi trong môi trường mới, dễ tổn thương, và có nguy cơ bị ảnh hưởng tiêu cực từ xung quanh. Khi không có sự dạy bảo và định hình nhân cách từ sớm của bố mẹ, trẻ sẽ gặp khó khăn trong những năm đầu đời cũng như trong quá trình học hỏi và lớn lên.

Bởi vậy, dù xã hội ngày càng hiện đại và giáo dục ngày càng phát triển, vai trò của bố mẹ với tư cách người thầy đầu tiên của con trẻ vẫn luôn không thể thay thế. Khi bố mẹ dành cho con yêu thương đúng cách, trở thành tấm gương tích cực và đồng hành cùng con trong từng bước nhỏ, con sẽ có bản lĩnh để bước vào đời, biết sống tử tế và biết sống là chính mình. Đó chính là ý nghĩa lớn lao nhất của giáo dục gia đình: gieo những hạt mầm nhân cách tốt đẹp cho cuộc sống.