Cách nhận biết muối không tan trong nước nhanh nhất

Cách nhận biết muối không tan trong nước

1. Nhận biết muối cabonat không tan trong nước

Muối cacbonat là muối của axit cabonic. Đa phần các muối cacbonat không tan trong nước, trừ muối cacbonat của kim loại kiềm. Việc nhận biết muối cacbonat không tan cũng là dạng bài tập hay gặp. Bài viết dưới đây, sẽ cung cấp cho các em cách nhận biết dạng bài này.

I. Cách nhận biết muối cabonat không tan trong nước

- Một số muối cacbonat không tan thường gặp: CaCO₃, MgCO₃, BaCO₃, ZnCO₃.

- Cách nhận biết: Cho tác dụng với axit như HCl, H₂SO₄ loãng…

- Hiện tượng: Sủi bọt khí CO₂.

Ví dụ: 

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂↑ + H₂O

- Lưu ý: Các muối cacbonat không tan thường gặp trên là chất rắn màu trắng.

II. Mở rộng

 - Muối cacbonat không tan dễ bị nhiệt phân hủy:

MgCO₃ MgO + CO₂↑

- Ứng dụng quan trọng của một số muối cacbonat:

+ CaCO₃ là thành phần chính của đá vôi, được dùng để sản xuất vôi, xi măng…

+ ZnCO₃ là nguyên liệu dùng trong công nghiệp, nông nghiệp, cao su, xi mạ.

+ Na₂CO₃ được dùng để nấu xà phòng, sản xuất thủy tinh,..

+ NaHCO₃ được dùng làm dược phẩm, hóa chất trong bình cứu hỏa,...

III. Bài tập nhận biết muối cabonat không tan

Bài 1: Hãy trình bày phương pháp hóa học để phân biệt các chất rắn: K₂SO₄, NaCl, BaCO₃ và BaSO₄ chứa trong lọ mất nhãn.

Hướng dẫn giải:

- Lấy mẫu thử và đánh số thứ tự tương ứng.

- Lần lượt hòa tan từng mẫu thử vào nước:

+ Chất rắn tan trong nước: NaCl và K₂SO₄. (Nhóm 1)

+ Chất rắn không tan trong nước: BaSO₄ và BaCO₃. (Nhóm 2)

- Nhỏ vài giọt dung dịch BaCl₂ vào các dung dịch ở nhóm 1:

+ Xuất hiện kết tủa trắng: K₂SO₄.

Phương trình hóa học:

K₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + 2KCl

+ Không hiện tượng: NaCl.

- Nhỏ vài giọt dung dịch axit HCl  vào các chất ở nhóm 2:

+ Chất rắn không tan: BaSO₄.

+ Sủi bọt khí không màu: BaCO₃.

Phương trình hóa học:

BaCO₃ + 2HCl → BaCl₂ + CO₂↑ + H₂O

- Dán nhãn các chất đã nhận biết.

Bài 2: Bằng phương pháp hóa học, hãy nhận biết các chất rắn sau: CaCO₃, Na₂CO₃, MgO và CaO chứa trong các lọ mất nhãn.

Hướng dẫn giải:

- Nhận thấy các chất đều là chất rắn màu trắng.

- Lấy mẫu thử và đánh số thứ tự tương ứng.

- Cho nước vào các mẫu và khuấy đều.

+ Chất tan hoàn toàn trong nước tạo thành dung dịch: Na₂CO₃ và CaO. (nhóm 1)

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

+ Chất không tan trong nước: CaCO₃ và MgO. (nhóm 2)

- Cho lần lượt các chất rắn trong từng nhóm tác dụng với HCl.

Nhóm 1:

+ Chất rắn tan ra và sủi bọt khí: Na₂CO₃

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + H₂O + CO₂↑

+ Chất rắn tan ra, không có sủi bọt khí: CaO

CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O

Nhóm 2:

+ Chất rắn tan ra và sủi bọt khí: CaCO₃

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂↑ + H₂O

+ Chất rắn tan ra, không có sủi bọt khí: MgO.

MgO + 2HCl → MgCl₂ + H₂O

- Dán nhãn các chất rắn đã nhận biết.

2. Nhận biết muối sunfit không tan trong nước

      Muối sunfit là muối của axit sunfurơ. Các bài tập về muối sunfit cũng khá đa dạng và hay gặp trong các đề thi. Bài viết sau đây, sẽ hướng dẫn các em nhận biết muối sunfit không tan.

I. Cách nhận biết muối sunfit không tan trong nước

- Các muối thường gặp: CaSO₃, MgSO₃, BaSO₃.

- Cách nhận biết: Cho tác dụng với axit như HCl, H₂SO₄ loãng…

- Hiện tượng: Sủi bọt khí SO₂.

Ví dụ: 

BaSO₃ + 2HCl → BaCl₂ + SO₂↑ + H₂O

Lưu ý: Ta có thể phân biệt được muối MgSO₃ với BaSO₃ khi cho tác dụng với dung dịch axit H₂SO₄ loãng, dư.

Hiện tượng: 

Chất rắn tan thu được dung dịch và sủi bọt khí: MgSO₃

Thấy sủi bọt khí, sau phản ứng vẫn còn kết tủa trắng: BaSO₃

Phương trình: 

MgSO₃ + H₂SO₄ → MgSO₄ + SO₂↑ + H₂O

BaSO₃ + H₂SO₄ → BaSO₄↓ + SO₂↑ + H₂O

II. Mở rộng

Các muối sunfit không tan thì bị nhiệt phân hủy tạo thành oxit bazơ và SO₂.

Ví dụ:

BaSO₃BaO + SO₂↑

III. Bài tập nhận biết muối sunfit không tan

Bài 1: Bằng phương pháp hóa học, hãy nhận biết các chất rắn đựng trong các lọ mất nhãn sau: BaSO₃; MgSO₃; Na₂SO₃. 

Hướng dẫn giải:

- Đánh số thứ tự từng lọ mất nhãn, trích mỗi lọ một ít sang ống nghiệm đánh số tương ứng (trích mẫu thử).

- Cho các mẫu thử vào nước và khuấy đều.

+ Mẫu thử tan hoàn toàn: Na₂SO₃.

+ Mẫu thử không tan: BaSO₃ và MgSO₃ (nhóm I)

- Cho các mẫu thử ở nhóm I phản ứng hết với lượng dư H₂SO₄.

+ Chất rắn tan hết tạo dung dịch đồng nhất và sủi bọt khí: MgSO₃

MgSO₃ + H₂SO₄ → MgSO₄ + SO₂↑ + H₂O

+ Thấy sủi bọt khí, vẫn còn kết tủa sau khi phản ứng kết thúc: BaSO₃

BaSO₃ + H₂SO₄ → BaSO₄↓ + SO₂↑ + H₂O

- Dán nhãn các chất đã nhận biết.

Bài 2: Khi cho khí SO₂ vào lượng dư các dung dịch Ca(OH)₂, Ba(OH)₂, NaOH, NaCl. Số trường hợp thu được kết tủa là:

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Hướng dẫn giải:

SO₂ + Ca(OH)_{2 dư} → CaSO₃↓ + H₂O

SO₂ + Ba(OH)_{2 dư} → BaSO₃↓ + H₂O

SO₂ + 2NaOH _dư → Na₂SO₃ + H₂O

SO₂ + NaCl → không phản ứng.

→ Chỉ có hai trường hợp sinh ra kết tủa.

→ Đáp án B

3. Nhận biết muối sunfua không tan trong nước

      Muối sunfua là một hợp chất hóa học có chứa một hoặc nhiều ion  trong phân tử. Như vậy, muối sunfua là muối có gốc . Tính chất hóa học của các muối sunfua thì khá là phức tạp và khó. Bài tập về muối sunfua cũng rất nhiều và đa dạng. Tuy nhiên, bài viết dưới đây sẽ giúp các em nắm được dạng bài nhận biết muối sunfua không tan.

I. Cách nhận biết muối sunfua không tan trong nước

- Một số muối sunfua hay gặp: FeS, ZnS, CdS, MnS, CuS …

- Cách nhận biết: Dựa vào màu sắc của muối

- Hiện tượng:

+ FeS, CuS, PbS: màu đen.

+ MnS: màu hồng.
+ ZnS: màu trắng.
+ CdS: màu vàng.

Chú ý:

-  Một số muối sunfua (FeS, ZnS, MnS…) không tan trong nước nhưng tan được trong axit loãng sinh ra khí H₂S. Tuy nhiên không dùng để nhận biết ở trên lớp vì khí H₂S độc và có mùi trứng thối. Nếu tiến hành thí nghiệm thì làm trong tủ hút.

Ví dụ: 

FeS + 2HCl → FeCl₂ + H₂S↑

ZnS + 2HCl → ZnCl₂ + H₂S↑

- Các muối CuS, CdS không tan axit loãng.

II. Mở rộng

Một số khoáng vật sunfua: pirit (FeS₂); cancopirit (FeCuS₂); galen (PbS); blenđơ (ZnS).

III. Bài tập nhận biết muối sunfua không tan

Bài 1: Nêu phương pháp để phân biệt hai muối sunfua sau: FeS và CuS.

Hướng dẫn giải:

- Cả hai muối này là chất rắn, màu đen và không tan trong nước.

- Phân biệt: Dùng axit HCl loãng.

- Hiện tượng:

+ Sủi bọt khí có mùi trứng thối: FeS

FeS + 2HCl → FeCl₂ + H₂S↑

+ Không hiện tượng: CuS.

Lưu ý: Tiến hành trong tủ hút vì H₂S là khí độc và có mùi khó chịu.

Bài 2: Nêu hiện tượng và viết phương trình hóa học khi cho dung dịch Na₂S vào lần lượt các dung dịch muối sau: CuSO₄, CdCl₂, ZnCl₂ và MnSO₄.

Hướng dẫn giải:

+ Xuất hiện kết tủa đen: CuSO₄.

CuSO₄ + Na₂S → CuS↓ + Na₂SO₄

+ Xuất hiện kết tủa màu vàng: CdCl₂.

CdCl₂ + Na₂S → CdS↓ + 2NaCl

+ Xuất hiện kết tủa màu hồng: MnSO₄.

MnSO₄ + Na₂S → MnS↓ + Na₂SO₄

+ Xuất hiện kết tủa màu trắng: ZnCl₂.

ZnCl₂ + Na₂S → ZnS↓ + 2NaCl

Xem thêm cách nhận biết các chất hóa học nhanh, chi tiết khác:

• Cách nhận biết bazơ tan trong nước

• Cách nhận biết axit

• Cách nhận biết các khí hay gặp

• Cách nhận biết một số oxit

• Cách nhận biết anken