C3H6 + Br2 | CH2=CH–CH3 + Br2 → CH2Br–CHBr–CH3 | CH2=CH–CH3 ra CH2Br–CHBr–CH3

Phản ứng C₃H₆ + Br₂ hoặc CH₂=CH–CH₃ + Br₂ hay CH₂=CH–CH₃ ra CH₂Br–CHBr–CH₃ thuộc loại phản ứng cộng đã được cân bằng chính xác và chi tiết nhất. Bên cạnh đó là một số bài tập có liên quan về C₃H₆ có lời giải, mời các bạn đón xem:

CH₂=CH–CH₃ + Br₂ → CH₂Br–CHBr–CH₃

1. Phương trình phản ứng propilen tác dụng với Br₂

CH₂ = CH – CH₃ + Br₂ → BrCH₂ – CHBr – CH₃

2. Điều kiện của phản ứng propilen tác dụng với Br₂

- Phản ứng xảy ra ngay điều kiện thường.

3. Hiện tượng của phản ứng propilen tác dụng với Br₂

- Màu của dung dịch brom nhạt dần.

4. Cách tiến hành phản ứng propilen tác dụng với Br₂

- Sục khí propilen vào ống nghiệm chứa sẵn dung dịch brom.

5. Mở rộng về tính chất hoá học của anken

5.1. Phản ứng cộng

a) Phản ứng cộng hiđro (Phản ứng hiđro hoá)

          CH₂ = CH₂ + H₂ $\stackrel{Ni,t^o}{\to }$CH₃ – CH₃

b) Phản ứng cộng halogen (Phản ứng halogen hoá)

- Anken làm mất màu của dung dịch brom.

→ Phản ứng này dùng để nhận biết anken.

Thí dụ:

          CH₂ = CH₂ + Br₂ → Br–CH₂–CH₂–Br

c) Phản ứng cộng HX (X là OH, Cl, Br,…)

Cộng nước

Thí dụ:

          CH₂ = CH₂ + H – OH $\stackrel{H^{+},t^o}{\to }$ CH₃ – CH₂ – OH

Cộng axit HX

Thí dụ:

CH₂ = CH₂ + HCl → CH₃ – CH₂ – Cl

- Đối với các anken có cấu tạo không đối xứng khi tác dụng với HX có thể sinh ra hỗn hợp hai sản phẩm.

Thí dụ:

* Quy tắc Mac-côp-nhi-côp: Trong phản ứng cộng HX (axit hoặc nước) vào liên kết C = C của anken, H (phần mang điện tích dương) cộng vào C mang nhiều H hơn, X (hay phần mang điện tích âm) cộng vào C mang ít H hơn.

5.2. Phản ứng trùng hợp

- Phản ứng trùng hợp là quá trình kết hợp liên tiếp nhiều phân tử nhỏ giống nhau hoặc tương tự nhau tạo thành phân tử lớn gọi là polime.

- Số lượng mắt xích trong một phân tử polime gọi là hệ số trùng hợp, kí hiệu n.

Thí dụ: Trùng hợp etilen

5.3. Phản ứng oxi hoá

a) Oxi hoá hoàn toàn

          C_nH_2n + $\frac{3n}{2}$O₂ $\stackrel{t^o}{\to }$ nCO₂ + nH₂O

⇒ Đốt cháy hoàn toàn anken thu được $n_{C{O}_2}=n_{H_{2}O}$

b) Oxi hoá không hoàn toàn

Anken làm mất màu dung dịch KMnO₄ ⇒ Dùng để nhận biết anken.

Thí dụ:

3CH₂=CH₂ + 4H₂O + 2KMnO₄ → 3HO–CH₂–CH₂–OH + 2MnO₂↓ + 2KOH

6. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1: Để phân biệt etan và eten, phản ứng nào là thuận tiện nhất?

A. Phản ứng đốt cháy.                        B. Phản ứng với dung dịch brom.

C. Phản ứng cộng hiđro.                    D. Phản ứng trùng hợp.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Dẫn hỗn hợp khí qua dung dịch brom.

Khí eten làm mất màu dung dịch brom, khí etan không phản ứng với dung dịch brom thoát ra khỏi dung dịch.

CH₂=CH₂ + Br₂ → CH₂Br-CH₂Br

Câu 2: Hiđrocacbon nào sau đây khi phản ứng với dung dịch brom thu được

1,2- đibrombutan?

A. But-1-en                               B. Butan                      

C. But-2-en                               D. 2-metylpropen

Hướng dẫn giải

Đáp án A

CH₂ = CH – CH₂ – CH₃ + Br₂ → CH₂Br – CHBr – CH₂ – CH₃

(But – 1 – en)                                     (1,2 – đibrombutan)    

Câu 3: Dẫn từ từ 6,72 lít (đktc) hỗn hợp X gồm etilen và propilen và dung dịch brom, dung dịch brom bị nhạt màu, và không có khí thoát ra. Khối lượng dung dịch sau phản ứng tăng 9,8 gam. Thành phần phần trăm theo thể tích của etilen trong X là

A. 50,00%                         B. 66,67%                    C. 57,14%                   D. 28,57%

Hướng dẫn giải

Đáp án B

$\left\{\begin{array}{l}{\text{C}}_{\text{2}}{\text{H}}_{\text{4}}\text{\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}:\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}x\hspace{0.17em}mol}\\ {\text{C}}_{\text{3}}{\text{H}}_{\text{6}}\text{:\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}y\hspace{0.17em}mol}\end{array}\right.\to \left\{\begin{array}{l}\text{x\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}+\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}y\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}=\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}}\frac{\text{6,72}}{\text{22,4}}\\ \text{28x\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}+\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}42y\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}=\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}9,8}\end{array}\right.\to \left\{\begin{array}{l}\text{x\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}=\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}0,2}\\ \text{y\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}=\hspace{0.17em}\hspace{0.17em}0,1}\end{array}\right.$

%$V_{C_2{H}_4}$= $\frac{\mathrm{0,2}}{\mathrm{0,2}+\mathrm{0,1}}$.100 = 66,67%

Câu 4: Cho hiđrocacbon X phản ứng với brom (trong dung dịch) theo tỷ lệ mol 1 : 1 thì được chất hữu cơ Y (chứa 74,08% brom về khối lượng). Khi X phản ứng với HBr thì thu được hai sản phẩm hữu cơ khác nhau. Tên gọi của X là

A. but-1-en                 B. etilen                      C. but-2-en.                     D. propilen

Hướng dẫn giải

Đáp án A

X + Br₂ → Y (C_xH_yBr₂)

$\frac{80.2}{M_Y}$.100 = 74,08%

→ M_Y = 216 → M_X = 216 – 160 = 56 (C₄H₈)

Câu 5: Tổng hệ số cân bằng (với các hệ số là tối giản) của phản ứng:

CH₃CH=CH₂ + KMnO₄ + H₂O → CH₃CHOH-CH₂OH + MnO₂ + KOH là

A. 16           B. 17                    C. 18                    D. 19

Hướng dẫn giải

Đáp án A

3CH₃CH=CH₂ + 2KMnO₄ + 4H₂O → 3CH₃CHOH-CH₂OH + 2MnO₂ + 2KOH

Câu 6: Hỗn hợp X gồm H₂ và C₂H₄ có tỷ khối so với He là 3,75. Dẫn X qua Ni nung nóng, thu được hỗn hợp khí Y có khối lượng so với He là 5. Hiệu suất của phẩn ứng hiđro hóa là

A. 20%                             B. 25%                           C. 50%                       D. 40%

Hướng dẫn giải

Đáp án C

M_X = 3,75.4 = 15 (g/mol); M_Y = 5.4 = 20 (g/mol)

Chọn 1 mol hỗn hợp X

$\left\{\begin{array}{l}{n}_{C_2{H}_4}+n_{H_2}=1\\ 28.n_{C_2{H}_4}+2n_{H_2}=15\end{array}\right.$→$\left\{\begin{array}{l}{n}_{C_2{H}_4}=\mathrm{0,5}\\ n_{H_2}=\mathrm{0,5}\end{array}\right.$

Đặt số mol H₂ phản ứng là a mol

C₂H₄ + H_{2  →} C₂H₆

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

m_X = m_Y → 15.1 = 20.n_Y → n_Y = 0,75 mol

Số mol hỗn hợp giảm bằng số mol H₂ phản ứng

→ a = 1 – 0,75 = 0,25 mol

 → H% = $\frac{\mathrm{0,25}}{\mathrm{0,5}}.100$ = 50%

Câu 7: Anken X hợp nước tạo thành 3-etylpentan-3-ol. Tên của X là

A. 3-etylpent-2-en                                               B. 3-etylpent-3-en

C. 3-etylpent-1-en                                               D. 2-etylpent-2-en

Hướng dẫn giải

Đáp án A

CH₃CH=C(C₂H₅)CH₂CH₃ + H₂O $\stackrel{t°,xt}{\to }$ CH₃CH₂C(OH)(C₂H₅)CH₂CH₃

(3-etylpent-2-en)

Câu 8: Cho 5,6 lít (đktc) hỗn hợp X gồm 2 hiđrocacbon mạch hở đi thật chậm qua dung dịch Br₂ dư. Sau phản ứng thấy có 24 gam Br₂ tham gia phản ứng, khối lượng bình brom tăng 6,3 gam và có 2,24 lít (đktc) khí thoát ra khỏi bình. Biết tỉ khối của X so với H_2­ là 18,6. Hai hiđrocacbon trong X là:

A. CH₄ và C₃H₆.                                B. C₂H₆ và C₄H₈            

C. C₃H₆ và C₂H₆                                D. C₂H₄ và C₃H₈.

Hướng dẫn giải

Đáp án C

Có khí thoát ra khỏi bình brom chứng tỏ hỗn hợp chứa 1 ankan + 1 hiđrocacbon không no.

n_{hỗn hợp} = 5,6 : 22,4 = 0,25 mol

n_ankan = 2,24 : 22,4 = 0,1 mol

n_{hiđrocacbon không no} = n_{hỗn hợp} – n_ankan = 0,25 – 0,1 = 0,15 mol

$n_{B{r}_2}$ = 0,15 mol = n_{hiđrocacbon không no} → hiđrocacbon không no là anken

M_anken = 6,3 : 0,15 = 42 gam → C₃H₆

M_{hỗn hợp} = 37,2g → m_{hỗn hợp}  = 37,2.0,25 = 9,3 gam

→ m_ankan = 3g →M_ankan = 30g → C₂H₆

Câu 9: Cho các chất sau:

(1) CH₄;    (2) CH₃-CH₃ ;  (3) CH₂=CH₂;   (4) CH₃-CH=CH₂

Các chất có khả năng tham gia phản ứng trùng hợp là:

A. 1, 2                   B. 3, 4                   C. 2, 3, 4               D. Cả 4 chất trên.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

Các phân tử anken có thể kết hợp với nhau tạo thành phân tử polime mạch dài.

→ (3) CH₂=CH₂; (4) CH₃-CH=CH₂ có khả năng tham gia phản ứng trùng hợp

Câu 10: Anken A phản ứng với dung dịch KMnO₄ loãng, lạnh thu được sản phẩm hữu cơ B với M_B = 1,81M_A. A có CTPT:

A. C₂H₄.               B. C₃H₆.                C. C₄H₈.               D. C₅H₁₀.

Hướng dẫn giải

Đáp án B

3C_nH_2n (A) + 2KMnO₄ + 3H₂O → 3C_nH_2n(OH)₂ (B) + 2MnO₂ + 2KOH

$\frac{M_B}{M_A}=\frac{14n+34}{14n}=\mathrm{1,81}$ → n = 3

→ Anken là C₃H₆

Câu 11: X là hỗn hợp gồm 2 hiđrocacbon thuộc 2 dãy đồng đẳng khác nhau. Đốt cháy X thu được $n_{H_{2}O}=n_{C{O}_2}$. X có thể gồm:

A. 1 xicloankan và 1 anken.                         B. 1 ankan và 1 anken

B. 1 ankan và 1 xicloankan                          D. Cả 3 đáp án trên đều đúng.

Hướng dẫn giải

Đáp án A

Vì xicloankan và anken đều có CTPT là C_nH_2n

(Chú ý: với xicloankan n ≥ 3; với anken n ≥ 2)

→ Xicloankan và anken khi đốt cháy đều cho $n_{H_{2}O}=n_{C{O}_2}$

Câu 12: Đốt cháy hoàn toàn 10 ml hiđrocacbon X mạch hở thu được 40 ml CO₂ ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất. Biết X có khả năng làm mất màu dung dịch brom và có cấu tạo mạch phân nhánh. CTCT của X là:

A. (CH₃)₂C=CH₂            B. CH₃C=C(CH₃)₂ C. CH₂=CH(CH₂)₂CH₃   D. CH₃CH=CHCH₃.

Hướng dẫn giải

Đáp án A

10 ml X → 40 ml CO₂

Số C trong X = $\frac{V_{C{O}_2}}{V_X}$ = 4

X có 4C, kết hợp X không no (mất màu dung dịch Br₂) và mạch nhánh.

X chỉ có thể là (CH₃)₂C=CH₂.

Xem thêm các phương trình hóa học hay khác:

• CH₃-CH=CH₂ + H₂ → CH₃–CH₂–CH₃
• CH₂=CH–CH₃ + Cl₂ → CH₂Cl–CHCl– CH₃
• CH₂=CH–CH₃ + HCl → CH₃–CHCl–CH₃
• CH₂=CH–CH₃ + HBr → CH₃-CHBr–CH₃
• CH₂=CH–CH₃ + H₂O → CH₃-CHOH–CH₃
• CH₂=CH–CH₃ + H₂SO₄ → CH₃–CHOSO₃H–CH₃
• nCH₂=CH–CH₃ → (-CH₂–CH(CH₃) -)_n
• 2C₃H₆ + 9O₂ → 6CO₂ + 6H₂O
• 3CH₂=CH–CH₃ + 4H₂O + 2KMnO₄ → 3OH-CH₂–CH(OH)– CH₃ + 2MnO₂ + 2KOH