1/ Ngôn ngữ nói:
- Khái niệm: Ngôn ngữ nói là hình thức giao tiếp bằng âm thanh trong cuộc sống hàng ngày.
- Tình huống giao tiếp: Ngôn ngữ nói được sử dụng trong các tình huống giao tiếp trực tiếp, như trò chuyện, thảo luận, diễn thuyết.
- Phương tiện ngôn ngữ: Phương tiện ngôn ngữ nói là giọng điệu, cách phát âm, ngữ điệu, ngôn ngữ cơ thể.
- Phương tiện hỗ trợ: Trong ngôn ngữ nói, phương tiện hỗ trợ bao gồm biểu đạt khuôn mặt, cử chỉ, điệu bộ, và cảm xúc.
- Hệ thống các yếu tố ngôn từ (từ ngữ, câu văn): Ngôn ngữ nói có yếu tố ngôn từ gồm từ ngữ và câu văn, nhưng thường không được chuẩn hoá và có tính linh hoạt cao.
- Ưu thế, giới hạn: Ưu điểm của ngôn ngữ nói là giao tiếp tức thì, trực quan và có tính tương tác cao. Tuy nhiên, ngôn ngữ nói có giới hạn trong việc truyền đạt thông tin chính xác và lưu giữ thông tin lâu dài.
2/ Ngôn ngữ viết:
- Khái niệm: Ngôn ngữ viết là hình thức giao tiếp bằng chữ viết trong văn bản, được ghi nhận bởi thi giác.
- Tình huống giao tiếp: Ngôn ngữ viết được sử dụng trong các tình huống giao tiếp không trực tiếp, như thông qua sách, báo, email, tin nhắn.
- Phương tiện ngôn ngữ: Phương tiện ngôn ngữ viết là chữ viết, bao gồm các ký tự, từ ngữ, câu văn.
- Phương tiện hỗ trợ: Trong ngôn ngữ viết, phương tiện hỗ trợ bao gồm cách sắp xếp văn bản, cấu trúc câu, dấu chấm câu, từ ngữ chính xác.
- Hệ thống các yếu tố ngôn từ (từ ngữ, câu văn): Ngôn ngữ viết có hệ thống ngôn từ rõ ràng, chuẩn hoá hơn ngôn ngữ nói, bao gồm từ ngữ và câu văn.
- Ưu thế, giới hạn: Ưu điểm của ngôn ngữ viết là khả năng truyền đạt thông tin chính xác, lưu giữ thông tin lâu dài và có tính logic cao. Tuy nhiên, ngôn ngữ viết không có tính tương tác như ngôn ngữ nói và có thể gây hiểu lầm khi không có ngữ cảnh hoặc biểu đạt không rõ ràng.