Phân tích bài thơ "Lời ru của mẹ" của tác giả Xuân Quỳnh

William Wordsworth đã nói rằng: “Thơ ca là tri thức đầu tiên và cuối cùng - nó bất diệt như trái tim con người”, cũng nói về giá trị của thơ ca Sóng Hồng nhận định: “Thơ ca là viên kim cương sáng lấp lánh dưới ánh sáng mặt trời”. Thật vậy mỗi một tác phẩm thơ ca bao giờ cũng là trí tuệ, tâm huyết của người thi sĩ. Những vần thơ đong đầy, mang đến cho độc giả tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, nó ca ngợi và khẳng định những giá trị bất diệt của cuộc sống như tình mẫu tử, tình cảm gia đình, tình yêu đôi lứa… “Lời ru của mẹ” của nhà thơ Xuân Quỳnh chính là một thi phẩm bất diệt, sáng lấp lánh như một viên kim cương, là một khúc ca đầy xúc động về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt. Đọc bài thơ mỗi chúng ta đều cảm thấy thấm thía về giá trị của lời ru trong cuộc đời của mỗi người.

 Xuân Quỳnh là một nhà thơ đặc biệt trong nền văn học Việt Nam. Bà sung sức, nhiệt huyết và luôn có mặt trên mọi mặt trận sáng tác văn học. Từ những vần thơ viết về tình yêu đôi lứa nồng cháy, đến những vần thơ ca ngợi cảnh đẹp của quê hương, đất nước, rồi đến những trang thơ viết cho thiếu nhi, ở địa hạt nào bà cũng ghi được những dấu ấn nhất định. Đặc biệt với những vần thơ viết cho thiếu nhi, với tâm thế là một người mẹ bà luôn đặt vào đó tất cả tình cảm, tâm tư của mình. Bà yêu con thế nào thì cũng yêu trẻ như vậy, bởi thế, những vần thơ của bà luôn da diết, dạt dào cảm xúc, thể hiện tình cảm của một người mẹ dành cho con. 

  Đến với bài thơ “Lời ru của mẹ” người đọc thấy được ý nghĩa của lời ru. Lời ru và mẹ như đã hoá thân thành một. Mẹ ở đâu là lời ru ở đó, lời ru luôn dõi theo, che chở, ôm ấp và bảo vệ con. Thật tự nhiên khi con có trên cõi đời này thì lời ru cũng từ đâu mà xuất hiện:

Lời ru ẩn nơi nao

Giữa mênh mang trời đất

Khi con vừa ra đời

Lời ru về mẹ hát

  Có con là có lời ru, có tiếng hát cất lên từ trái tim của mẹ. Mẹ yêu con, mỗi tiếng hát của mẹ cất lên để mang đến giấc ngủ ngon lành cho con. Lời ru của mẹ gắn với tuổi hồng, tuổi nụ của con. Tuổi càng thơ dại, lời ru càng tha thiết, mê say. Bằng phép nhân hoá nhà thơ biến lời ru giống như một con người, theo con, ở bên con, luôn xuất hiện những lúc con cần:

Lúc con nằm ấm áp

Lời ru là tấm chăn

Trong giấc ngủ êm đềm

Lời ru thành giấc mộng

  Qua lời ru hình ảnh của người mẹ lam lũ, khó nhọc sau luỹ tre xanh cũng hiện ra. Nhờ đó hình ảnh người mẹ hiện lên vừa giàu tình yêu thương con, nhẫn nại, hy sinh, vừa có nét khoẻ khoắn, đảm đang của người lao động. Không những bên con trong giấc ngủ say nồng, biết vắng mặt làm lụng khi con đùa, con vui, chảy nhạy, lời ru còn theo con mỗi ngày:

Và khi con đến lớp

…………………….

Đón bước bàn chân con

  Buổi tan học về con có mẹ đón đưa, lúc ấy lời ru của mẹ cũng ngân nga qua những lời nói yêu thương, lời ru hóa thành ngọn cây, ngọn cỏ đón bước chân con sau mỗi giờ tan học. Kể cả khi con lớn khôn, trưởng thành, lời ru vẫn ở bên con, không xa rời nửa bước. Lời ru hoá thành bóng râm, lời ru thành ngọn gió mát lành, che chở, vỗ về, đồng hành cùng con trên bước đường dâu bể trong cuộc đời.

  Lời ru thành một hình ảnh ẩn dụ độc đáo trở đi trở lại trong tác phẩm. Điều đặc biệt là con - mẹ - lời ru luôn song hành bên nhau, hoà thành một thể. Lời ru chính là hiện thân của tình mẹ, yêu thương, vỗ về và che chở, luôn sẵn lòng là điểm tựa vững chãi cho con suốt cuộc đời.

  Với thể thơ 5 chữ gần gũi, giản dị, ngôn ngữ tự nhiên, giản dị và chân thành, bài thơ thật sự đã chạm đến trái tim người đọc. Vừa có nét chung, vừa có điểm riêng, Lời ru của mẹ trở thành một trong những bài thơ đặc sắc về tình mẫu tử.