anh chị hãy viết một bài nghị luận phân tích, đánh giá về chủ đề và một số nét đặc sắc nghệ thuật của đoạn truyện trong phần đọc hiểu

Nguyễn Huy Thiệp là cây viết có nhiều đóng góp lớn cho nền văn chương Việt Nam đương đại. Dưới góc nhìn một nhà văn luôn đau đáu cuộc sống nhân dân trong thời kỳ đất nước đổi mới, truyện ngắn Muối của rừng đã gửi gắm những giá trị nhân sinh đáng quý. 

Muối của rừng là truyện ngắn được sáng tác năm 1986, thuộc chuỗi các tác phẩm viết về đề tài đi săn của Nguyễn Huy Thiệp. Câu chuyện diễn ra giữa nhân vật ông Diểu cùng những chú khỉ trong rừng đã đem lại nhiều bài học đầy cảm xúc cho độc giả. Đây là tác phẩm có cốt truyện đơn giản, nhân vật cũng không nhiều khi câu chuyện chỉ xoay quanh ông Diểu và gia đình khỉ. Muối của rừng ít sự đan cài, chồng chéo các chi tiết, giúp người đọc dễ hình dung những sự việc đang diễn ra. Hơn hết, áng văn này phát huy mạnh mẽ được thế mạnh của truyện ngắn, chỉ từ những chi tiết đơn giản, nhẹ nhàng nhưng đầy thấm thía đã phản ánh hiện thực xã hội lúc bấy giờ.

Nguyễn Huy Thiệp đã tinh tế xây dựng nhân vật “thân cảnh an nhàn mà tâm tự không vô sự” để khéo léo bộc lộ những suy ngẫm của bản thân mình về thời cuộc. Dường như ông trút hết mọi muộn phiền trong cuộc sống vào nơi rừng xanh, đặc biệt là gia đình nhà khỉ.

Dưới góc nhìn ban đầu của Nguyễn Huy Thiệp, tác giả thấy loài khỉ là tổ hợp tất thảy những cái xấu xa, giả dối, kệch cỡm mà ông chứng kiến hàng ngày.  

“Cái thằng bố ông trọc ấy! Đồ phong tình phóng đãng! Vị gia trưởng cộc cằn! Nhà lập pháp bẩn thỉu! Tên bạo chúa khốn nạn!” – Muối của rừng

Tuy nhiên tâm trạng hưng phấn truy đuổi con mồi ấy bất chợt ngưng lại khi ông Diểu chứng kiến hành động của khỉ mẹ, nó “tuồng như muốn liều thí mạng, nó đến gần nâng con khỉ đực nhỏm lên”. Điều này khiến người thợ săn căm ghét và cảm thấy sợ hãi vì thấy mình làm điều ác.

“Đồ gian dối, mày chứng minh tấm lòng cao thượng hệt như một bà trưởng giả! Sự tan rã đạo đức bắt đầu từ những tấn kịch thế này, lừa ông sao được.” – Muối của rừng

Suy nghĩ có phần cay nghiệt ấy thực chất chỉ bao biện cho nỗi xấu hổ đang dâng lên trong lòng nhân vật. Cuối cùng tất cả đều lùi xa để nhường chỗ cho cảm giác xúc động thật sự. Tình thương là điều mà ông Diểu cho rằng chắc chắn không xảy ra ở ngoài đời thực, bây giờ đang hiện diện rõ nét trước mặt ông.

Bài học mà rừng xanh mang lại rất khác so với những bài học mà Nguyễn Huy Thiệp nhận được từ cuộc sống hiện thực. Hình ảnh ông Diểu cô đơn đi trong mưa xuân, may mắn gặp rừng hoa tử huyền đang nở rộ là một kết thúc có hậu, hoàn toàn đúng với câu “ở hiền gặp lành”.

Chi tiết ông Diểu không tiếc thân mình ôm lấy chú khỉ đực, vốn dĩ là con mồi ban đầu của ông và đi từng bước nặng nhọc để thoát khỏi trận sạt lở khiến độc giả rơi nước mắt vì xúc động. Ở đó chẳng còn cuộc chiến nào nữa, chỉ có tình đồng loại bao trùm khắp không gian.

Vợ chồng nhà khỉ đã giúp ông Diểu tìm lại được niềm tin yêu vào cuộc sống, không còn nỗi thất vọng và chán nản như trước khi chứng kiến một xã hội quá nhiều sự giả tạo. Có thể nói đây là quá trình trở về với chính mình, quay lại bản thể của mình.
Đặc biệt, hình ảnh hoa tử huyền là chi tiết gây ấn tượng mạnh cho độc giả. Loài hoa này không có thật nhưng qua ngòi bút khéo léo của Nguyễn Huy Thiệp, người đọc vẫn thấy thích thú với nó. Loài hoa tử huyền ba mươi năm mới nở một lần ấy được người dân gọi là muối của rừng, kết tinh mọi điều tốt đẹp nhất trong cuộc sống. Câu chuyện khép lại một cách nhẹ nhàng, con người tự nhận ra bản thể thiện lương, từ đó bộc lộ mong muốn xã hội thanh bình hơn của tác giả.

Tác phẩm gây ấn tượng bởi cấu trúc ngắn, giản dị, cốt truyện tự nhiên. Nguyễn Huy Thiệp lấy cảm hứng từ cuộc sống thường ngày nên nội dung rất gần gũi, dễ đi vào lòng công chúng. Nhờ vậy, Muối của rừng luôn được độc giả nhiều thế hệ đón nhận và ngợi ca. Một yếu tố nữa tạo nên thành công của áng văn này là những câu văn ngắn gọn, tái hiện liên tiếp vẻ đẹp long lanh nơi núi rừng. Lời văn diễm lệ nhưng vẫn làm nổi bật được sự hoang sơ chốn núi non hùng vĩ. Ngoài ra, lối kể chuyện chậm rãi, đều đều cũng mang đến vẻ đẹp giản dị cho tác phẩm. Nội dung truyện dễ nhớ song lại không dễ quên, mỗi câu chữ, hình ảnh đều tạo được ấn tượng vô cùng sâu đậm. 

Độc giả có thể dễ dàng nhận thấy, Muối của rừng chính là câu chuyện cổ tích hiện đại, giản dị và kết thúc có hậu. Trải qua nhiều sự kiện thì cái thiện trong nhân bản con người đã chiến thắng, trỗi dậy mạnh mẽ khiến cái ác phải sụp đổ.

Dư âm ngọt ngào là những gì mà độc giả cảm nhận được sau khi khép lại tác phẩm Muối của rừng. Không cần nói đến triết lý cao siêu song truyện ngắn này vẫn chạm tới trái tim người đọc, dễ dàng tiếp thu và mỗi người đều rút ra cho bản thân mình bài học nhân văn sâu sắc.