so sánh bài qua đèo ngang của bà huyện thanh quan vs bài bánh trôi nước của hồ xuân hương

Nguyễn Lan Tường

BÁNH TRÔI NƯỚC: 

-Câu 1 và 2: Hình ảnh chiếc bánh trôi nước và ý nghĩa ẩn dụ của nó: 

+Bánh trôi là thứ bánh hình tròn làm bằng bột nếp, nhân bằng đường đỏ, luộc trong nước sôi, chìm nổi vài lần là chín 

+Mượn những đặc điểm trên, Hồ Xuân Hương ám chỉ thân phận lênh đênh, chìm nổi của người phụ nữ: Thân em vừa trắng lại vừa tròn, Bảy nổi ba chìm với nước non. Họ bị lễ giáo phong kiến ràng buộc, bị tước quyền làm chủ bản thân, hoàn toàn phụ thuộc vào người khác. 

-Câu 3 và 4: Phẩm giá trong sạch, cao quý của người phụ nữ: 

+Tiếp tục vẫn là 1 hình ảnh có ý nghĩa ẩn dụ: Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn, Mà em vẫn giữ tấm lòng son 

+Ngầm khẳng định: Cuộc đời dù có ba chìm 7 nổi, đầy gian nản, thử thách...nhưng ng phụ nữ vẫn giữ trọn phẩm chất cao quý của mình 

+Cách nói khiêm nhường nhưng cứng cỏi, như một lời thách thức với các thế lực bạo tàn đang chà đạp lên quyền sống và nhân phẩm phụ nữ 

QUA ĐÈO NGANG 

-Hai câu đề: 

+Câu thứ 1: Bước tới đèo Ngang bóng xế tà 

Thời điểm nữ tu sĩ đặt chân tới đèo Ngang là lúc hoàng hôn bắt đầu buông xuống 

Cảnh vật rất dễ gợi buồn trong lòng ng lữ thứ 

+Câu thứ 2: Cỏ cậy chen lá, lá chen hoa 

Miêu tả khung cảnh thiên nhiên hoang sơ, tràn đầy sức sống của đèo Ngang qua điệp từ chen và 2 vế đối: Cỏ cây chen đá><lá chen hoa 

Cảnh đẹp nhưng vẫn nhuốm màu buồn tẻ, quạnh hiu của 1 miền sơn cước 

-2 câu thực: 

+câu thứ 3: Lom khom dưới núi tiều vài chú 

Đảo ngữ trong câu đặc tả dáng vẻ mấy tiều phu kiếm củi sườn non, nhấn mạng sự nhỏ bé, ít ỏi của con ng trước thiên nhiên hùng vĩ 

+câu thứ 4: Lác đác ven sông chợ mấy nhà 

H.ảnh ngôi chợ là bộ mặt của cuộc sống 1 vùng nhưng ở đây, chợ chỉ là vài túp lều tranh xiêu vẹo bên sông 

Không khí vắng vẻ, quạnh hiu bao trùm lên cảnh vật 

-2 câu luận: 

+câu thứ 5: Nhớ nc đau lòng con cuốc cuốc 

Tiếng cuốc cuốc kêu khắc khoải lúc chiều buông càng làm cho không gian thêm tĩnh lặng 

Có thể là tiếng cuốc cuốc kêu mà cũng có thể là tiếng vọng từ trong tâm tưởng hoài cổ của nữ sĩ đang tiếc nuối thời đại huy hoàng đã qua, thể hiện nỗi buồn trĩu nặng, khó nguôi ngoai 

+câu thứ 6:Thương nhà mỏi miệng cái gia gia 

Nghệ thuật đối câu (cấu 5><câu 6) rất chỉnh, kết hợp với lối chơi chữ đồng âm khác nghĩa tài tình (cuốc cuốc = quốc quốc); gia gia = quốc gia, tô đậm ý nghĩa tượng trưng của 2 câu luận 

Điều băn khoăn lớn nhất của nữ sĩ ko ngoài chuyện của quốc gia, thời đại 

-2 câu kết: 

+câu thứ 7: 

Cảnh đẹp của đèo Ngang thật hùng vĩ khiến nữ tu sĩ phải dừng hân để chiêm ngưỡng, để thu nhận vẻ đẹp kì diệu ấy vào tâm hồn 

Giữa cảnh vật và lòng ng có nét tương phản: thiên nhiên cao rộng><con ng nhỏ bé 

+câu thứ 8: 

Nét tương phản càng tô đậm sự cô đơn, buồn bã trong lòng ng 

Nỗi buồn ko thể san sẻ nên kết tụ lại trong lòng thành mảnh tình riêng, chỉ có ta với ta mà thôi 

Âm hưởng, nhịp điệu câu thơ giống như 1 tiếng thở dài ngậm ngùi, nuối tiếc