
18/01/2024
18/01/2024
Văn nghệ và trực tiếp là văn học đều gắn liền với cuộc sống mà tâm điểm là con người. Con người nằm trong sự vận động và phát triển của xã hội. Chứng kiến sự thay đổi của xã hội ấy, những người cầm bút xúc động sáng tác các sản phẩm của mình. Những sản phẩm ấy đều mang đậm tính hiện thực. Vậy nên, có ý kiến cho rằng:" văn học luôn phản ánh hiện thực đời sống 1 cách chân thực".
Văn học là một phần của văn nghệ, mang đặc điểm miêu tả khách thể bằng chất liệu ngôn từ và mang giá trị cao đẹp của sự vật được miêu tả. Trong thơ ca cũng như vậy, những vần thơ nhảy nhót theo giai điệu và mang đậm tình cảm của chủ thể chữ tình. Văn học chỉ có giá trị khi văn học phản ánh hiện thực và gắn liền với con người. Văn học rời xa con người, thoát ly khỏi hiện thực sẽ không có giá trị với con người và lâu dần trở nên mất ý nghĩa, thậm trí không được đọc giả đón nhận.
Như trong bài thơ Tây Tiến nhà thơ Quang Dũng đã mang đến những giá trị bất hủ khi gắn với hiện thực cuộc sống. Mở đầu bài thơ, Quang Dũng đã tập trung khắc họa lại núi rừng Tây Bắc và đoàn quân Tây Tiến. Điều đặc biệt là khung cảnh ấy hiện về trong ký ức của người lính trẻ:
" Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi"
Qua hồi ức của tác giả, hình ảnh "Sông Mã", "Tây Tiến" giờ đây đều như trở thành những người thân thương ruột thịt. Mà với nơi đây, Quang Dũng dành trọn vẹn tình cảm nhớ thương của mình. Cụm từ "nhớ chơi vơi" gợi tả một nỗi nhớ rất lạ lùng. Đó là nỗi nhớ của những người lính đến từ phố thị xa hoa, nỗi nhớ làm tim như chững lại, chơi vơi, không có điểm dừng. Nỗi nhớ ấy vừa nhẹ nhàng, lại vừa mãnh liệt đến lạ. Dường như núi rừng Tây Bắc đã khắc sâu vào tâm hồn những người lính trẻ biết bao điều. Đó là những kỷ niệm không bao giờ quên trong suốt cuộc đời và hơn cả, đó cũng là nỗi trống trải, lạc lõng, đậm nỗi nhớ và nỗi buồn man mác tỏng lòng thi sĩ Quang Dũng. Hiện thực thể hiện rõ khi tác giả nói đến hoàn cảnh của chính mình khi phải xa Sông Mã, xa đoàn quân Tây Tiến và sự nhớ nhung của tác giả.
Sau hai câu thơ đầu miêu tả nỗi nhớ, hình ảnh núi rừng Tây Bắc và con đường hành quân gian khổ của những người lính được miêu tả rõ nét. Qua ngòi bút tài hoa của Quang Dũng, không gian hiện lên đầy chất thơ:
"Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi.
Mường Lát hoa về trong đêm hơi."
"Sài Khao", "Mường Lát" đều là những địa danh gợi nhắc về địa bàn hoạt động của binh đoàn Tây Tiến. Nó càng làm nhân lên nỗi nhớ "chơi vơi" của tác giả với hình ảnh "sông Mã" ở đầu. Thế nhưng đến đây, không gian đã được mở rộng hơn, với nhiều chi tiết khơi gợi kỉ niệm hơn. Vùng núi Sài Khao sương giăng kín lối, dường như chôn lấp đi hình ảnh "đoàn quân mỏi" sau chặng đường dài. Cùng với sự "mỏi" sau chặng hàng quân, ngọn đuốc hoa bập bùng trong đêm tối đều là những kỉ niệm khơi gợi và chứng minh nỗi nhớ vô cùng của tác giả. Quang Dũng đã sử dụng động từ "hoa về" thay vì "hoa nở", "đêm hơi" chứ không phải "đêm sương". Cách kết hợp từ này gợi tả không gian đầy trữ tình, huyền ảo, lung linh như không có thực.
Giờ đây, nỗi nhớ của nhà thơ như dàn trải khắp không gian rộng lớn. Mỗi nơi mà bước chân người lính đã đi qua, họ đều dành những tình cảm yêu thương đặc biệt, khiến chúng trở thành những kỷ niệm khắc sâu trong lòng mãi mãi không thể quên.
Địa hình núi non hiểm trở "dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm" đoạn đường đi cũng chẳng bằng phẳng dễ dàng, có đoạn lên cao gập ghềnh khúc khuỷu, có khi lại "thăm thẳm" như vực sâu chỉ cần một phút lơ đãng người lính có thể mất đi mạng sống của mình. Sương dày che lấp tầm nhìn, đường đi nhỏ quanh co lại thêm sự trơn trượt của mặt đất, đoàn quân vẫn đi trong gian khổ từng hạt mưa phùn rơi xuống phảng phất cái lạnh buốt. Quang Dũng vận dụng nghệ thuật đối lập một cách tài tình để miêu tả sự sáng tạo gợi ra trước mắt người đọc khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, hoang vắng, bí hiểm với đầy rẫy những hiểm nguy "oai linh thác gầm thét", đêm đêm "cọp trêu người. Hiện thực hiện lên với khung cảnh rừng thiêng nước độc và những sự khó khăn khi hành quân của đoàn quân Tây Tiến. Nỗi nhớ của tác giả cũng là một hiện thực rõ nét khi thể hiện sâu sắc cảm xúc của bản thân.
Văn học cần đến hiện thực và gắn liền với hiện thực. Một tác phẩm nghệ thuật sẽ chết khi nó xa rời hiện thực. Bởi vậy, người sáng tác ngoài sự sáng tạo trong văn chương, thi ca thì đều cần phải tôn trọng hiện thực. Đồng thời, người tiếp nhận cũng cần tiếp nhận theo những cái nhìn mới mẻ, khai thác ý nghĩa tác giả gửi gắm nhưng vẫn cần gắn liền với cuộc sống. Đã không ít những nhà văn thành công vì đã làm tốt điều đó mà Quang Dũng là một nhà văn tiêu biểu.
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
Top thành viên trả lời