Chí làm trai Vòng trời đất dọc ngang ngang dọc Nợ tang bồng vay trả trả vay Chí làm trai nam bắc đông tây Cho phỉ sức vẫy vùng trong bốn bể Nhân sinh thế thượng thuỳ vô nghệ Lưu đắc đan tâm chi...

Bài thơ "Chí làm trai" của Nguyễn Công Trứ thuộc thể loại thơ lục bát, một trong những hình thức thơ phổ biến trong văn học Việt Nam cổ điển. Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản trên là sử dụng ngôn ngữ hùng hồn, uy nghiêm và tư duy sâu sắc để diễn đạt tinh thần cao quý của chí khí nam nhi. Giọng điệu được tác giả sử dụng trong bài thơ nhằm thể hiện lòng kiêu hãnh, quyết tâm và ý chí kiên cường của người nam nhi, mong muốn góp phần vào việc lập công và ghi danh tên tuổi. Tác giả quan niệm rằng chí khí nam nhi là yếu tố quan trọng, đòi hỏi lòng can đảm, ý chí kiên cường và khao khát lập công. Đối với tác giả, chỉ khi có chiến công, được ghi nhận mới xứng đáng với quan niệm về nam nhi. Bài học ý nghĩa nhất mà ta có thể rút ra từ văn bản trên là lòng kiêu hãnh, quyết tâm và ý chí kiên cường có vai trò quan trọng trong việc góp phần vào xây dựng và lịch sử của đất nước.