Bài 5. Đọc đoạn trích sau: Sức gợi tả của hình ảnh trong bài thơ Thu điếu (Nguyễn Khuyến)
Mở đầu bài thơ, tác giả đã cho thấy một cảnh câu cá với ao thu và thuyền câu. Chiếc thuyền
bé tẻo teo làm cho ao trở nên rộng:
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Nhưng cái đáng chú ý trong cảnh này là không khí “lạnh lẽo” của mùa thu và làn nước “trong
veo”, gợi ra một khung cảnh thật tinh khiết. Cả ao và thuyền như chỉ gợi ra cảnh câu cá, đúng hơn là
một biểu trưng câu cá, tưởng như cảnh câu cá xinh xắn giữa một hòn non bộ nào. Nghĩa là nước
trong, thuyền bé, gợi ra một cái thú chơi thanh tao, thoát tục, chứ không phải cuộc làm ăn kiếm lợi
của ngư ông.
Phong cảnh ao thu thật tươi tắn và yên tĩnh:
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
Là vàng trước gió khẽ đưa vèo.
Hai câu thơ dùng nét động để miêu tả cảnh tĩnh. “Sóng biếc” tương phản với “lá vàng” làm
cho màu sắc sáng tươi, nổi bật, mĩ lệ.
Nhưng đáng chú ý hơn là không khí vắng lặng như ngự trị không gian. Sóng biếc theo làn gió
nhẹ chỉ hơi gợn một tí, một cái gợn rất mơ hồ, phải chú ý lắm mới thấy rõ. Có lẽ do thuyền câu bất
động. Còn chiếc lá vàng rơi vừa khẽ, vừa nhanh (“khẽ đưa vèo”), không gây được một xao động nhỏ
nào trong cái tĩnh mịch chung quanh.
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.
“Tầng mây lơ lửng” ở giữa trời, chứng tỏ trời trong xanh, yên tĩnh cao vút thăm thẳm như mở
ra chiều cao sâu vô tận. “Ngõ trúc quanh co’, chứng tỏ ngõ dài, uốn khúc, có chiều sâu và vẫn “vắng
teo”. Cả hai chiều không gian cao, rộng đều vắng lặng hầu như tuyệt đối.
“Khách” là người khác, đối lại với chủ. “Khách vắng teo” là biểu trưng cho khung cảnh thanh
tao, thoát tục như trong thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm: “Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ/ Người khôn, người đến
chốn lao xao”. “Khách vắng teo” chứng tỏ ông câu cá hình như hoàn toàn làm chủ khung cảnh nên
thơ, vắng lặng của mình. [...]
(Trần Đình Sử, Thu điếu (trích), in trong Đọc văn học văn,
NXB Giáo dục, Hà Nội, 2001)
Câu 1. Đoạn trích trên thuộc loại văn bản nào? Đoạn trích viết về vấn đề gì?
Câu 2. Theo em, mục đích chính của người viết trong đoạn trích trên là gì?
Câu 3. Xác định các ý chính được trình bày trong đoạn trích trên.
Câu 4. Nhận xét về những lí lẽ và dẫn chứng mà người viết sử dụng trong đoạn văn sau:
“Chiếc thuyền bé tẻo teo làm cho ao trở nên rộng:
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Nhưng cái đáng chú ý trong cảnh này là không khí “lạnh lẽo” của mùa thu và làn nước “trong
veo”, gợi ra một khung cảnh thật tinh khiết. Cả ao và thuyền như chỉ gợi ra cảnh câu cá, đúng hơn là
một biểu trưng câu cá, tưởng như cảnh câu cá xinh xắn giữa một hòn non bộ nào. Nghĩa là nước
trong, thuyền bé, gợi ra một cái thú chơi thanh tao, thoát tục, chứ không phải cuộc làm ăn kiếm lợi
của ngư ông.”
Câu 5. Em hãy viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 dòng) nêu cảm nhận của em về một hình ảnh đặc sắc
trong bài thơ Thu điếu (Nguyễn Khuyến).
Câu 6. Viết đoạn văn diễn dịch khoảng 12-15 câu ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tự do mà em yêu
thích. Trong đoạn văn có sử dụng một thành phần biệt lập (gạch chân và chú thích rõ thành phần biệt
lập nào)

Question

Bài 5. Đọc đoạn trích sau: Sức gợi tả của hình ảnh trong bài thơ Thu điếu (Nguyễn Khuyến)
Mở đầu bài thơ, tác giả đã cho thấy một cảnh câu cá với ao thu và thuyền câu. Chiếc thuyền 
bé tẻo teo làm cho ao trở nên rộng:
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Nhưng cái đáng chú ý trong cảnh này là không khí “lạnh lẽo” của mùa thu và làn nước “trong 
veo”, gợi ra một khung cảnh thật tinh khiết. Cả ao và thuyền như chỉ gợi ra cảnh câu cá, đúng hơn là 
một biểu trưng câu cá, tưởng như cảnh câu cá xinh xắn giữa một hòn non bộ nào. Nghĩa là nước 
trong, thuyền bé, gợi ra một cái thú chơi thanh tao, thoát tục, chứ không phải cuộc làm ăn kiếm lợi 
của ngư ông.
Phong cảnh ao thu thật tươi tắn và yên tĩnh:
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
Là vàng trước gió khẽ đưa vèo.
Hai câu thơ dùng nét động để miêu tả cảnh tĩnh. “Sóng biếc” tương phản với “lá vàng” làm 
cho màu sắc sáng tươi, nổi bật, mĩ lệ.
Nhưng đáng chú ý hơn là không khí vắng lặng như ngự trị không gian. Sóng biếc theo làn gió 
nhẹ chỉ hơi gợn một tí, một cái gợn rất mơ hồ, phải chú ý lắm mới thấy rõ. Có lẽ do thuyền câu bất 
động. Còn chiếc lá vàng rơi vừa khẽ, vừa nhanh (“khẽ đưa vèo”), không gây được một xao động nhỏ
nào trong cái tĩnh mịch chung quanh.
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.
“Tầng mây lơ lửng” ở giữa trời, chứng tỏ trời trong xanh, yên tĩnh cao vút thăm thẳm như mở
ra chiều cao sâu vô tận. “Ngõ trúc quanh co’, chứng tỏ ngõ dài, uốn khúc, có chiều sâu và vẫn “vắng 
teo”. Cả hai chiều không gian cao, rộng đều vắng lặng hầu như tuyệt đối.
“Khách” là người khác, đối lại với chủ. “Khách vắng teo” là biểu trưng cho khung cảnh thanh 
tao, thoát tục như trong thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm: “Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ/ Người khôn, người đến 
chốn lao xao”. “Khách vắng teo” chứng tỏ ông câu cá hình như hoàn toàn làm chủ khung cảnh nên 
thơ, vắng lặng của mình. [...]
 (Trần Đình Sử, Thu điếu (trích), in trong Đọc văn học văn, 
 NXB Giáo dục, Hà Nội, 2001)
Câu 1. Đoạn trích trên thuộc loại văn bản nào? Đoạn trích viết về vấn đề gì? 
Câu 2. Theo em, mục đích chính của người viết trong đoạn trích trên là gì?
Câu 3. Xác định các ý chính được trình bày trong đoạn trích trên.
Câu 4. Nhận xét về những lí lẽ và dẫn chứng mà người viết sử dụng trong đoạn văn sau:
“Chiếc thuyền bé tẻo teo làm cho ao trở nên rộng:
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Nhưng cái đáng chú ý trong cảnh này là không khí “lạnh lẽo” của mùa thu và làn nước “trong 
veo”, gợi ra một khung cảnh thật tinh khiết. Cả ao và thuyền như chỉ gợi ra cảnh câu cá, đúng hơn là 
một biểu trưng câu cá, tưởng như cảnh câu cá xinh xắn giữa một hòn non bộ nào. Nghĩa là nước 
trong, thuyền bé, gợi ra một cái thú chơi thanh tao, thoát tục, chứ không phải cuộc làm ăn kiếm lợi 
của ngư ông.”
Câu 5. Em hãy viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 dòng) nêu cảm nhận của em về một hình ảnh đặc sắc 
trong bài thơ Thu điếu (Nguyễn Khuyến).
Câu 6. Viết đoạn văn diễn dịch khoảng 12-15 câu ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tự do mà em yêu 
thích. Trong đoạn văn có sử dụng một thành phần biệt lập (gạch chân và chú thích rõ thành phần biệt 
lập nào)

Nguyễn Hoàng Trác Linhhg1 · Accepted Answer

Câu 1: Văn bản trên thuộc thể loại văn bản nghị luận.

Nghị luận về nghệ thuật của Nguyễn Bỉnh Khiêm trong bài thơ “Thu điếu”.

Câu 2: Mục đích đó là phân tích, đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật theo bố cục các cặp câu đề - thực - luận của bài thơ “Thu điếu”.

Câu 3: Các ý chính:

- Mở đầu bài thơ với khung cảnh câu cá với ao thu và thuyền câu.

- Cái đáng chú ý là không khí “lạnh lẽo”.

- Ngợi ca thú vui thanh tao.

Bài 5. Đọc đoạn trích sau: Sức gợi tả của hình ảnh trong bài thơ Thu điếu (Nguyễn Khuyến) Mở đầu bài thơ, tác giả đã cho thấy một cảnh câu cá với ao thu và thuyền câu. Chiếc thuyền bé tẻo teo làm cho...