Viết bài văn giới thiệu cuốn sách Cây cam ngọt của tôi

Bạn có yêu sách không? Bạn có yêu gia đình mình không? Bạn có những ước mơ gì? Tôi đã từng mơ mình sẽ đỗ vào học viện ngoại giao để sau này lớn lên được đi khắp thế giới. Tôi mơ về nước Mỹ xinh đẹp và giàu có.Tôi mơ mình mặc chiếc áo thẩm phán ngồi vị trí bồi thẩm đoàn. Và tôi trở thành giáo viên Ngữ văn như bạn biết đấy!. Giấc mơ của tôi có lẽ cũng như giấc mơ của cậu bé Zezes trong tiểu thuyết “Cây cam ngọt của tôi” do nhà văn Mauro chắp bút.

Nhà văn Mauro sinh ra ở Rio de Janeiro (Brazil) vào ngày 26/2/1920, mang dòng máu Ấn Độ và Bồ Đào Nha. Gia đình rất nghèo, khi còn nhỏ, ông đã di cư đến Natal. Ông vẫn nhớ những ngày thơ ấu thả mình xuống dòng sông Potengi để tập luyện cho các cuộc thi bơi và nhiều lần thắng cuộc. Mauro cũng thích chơi bóng đá và trèo cây.

Khi trưởng thành, Mauro đỗ vào Khoa Y nhưng bỏ học ở năm thứ hai và trở về Rio de Janeiro. Công việc đầu tiên của Mauro, từ năm 16 đến 17 tuổi, là bạn tập của các võ sĩ quyền Anh, làm người mẫu cho họa sĩ.

Sau đó, ông bắt đầu làm công việc chở chuối tại một trang trại ở Mazomba trước khi trở thành ngư dân và sống trên bờ biển ở Rio de Janeiro. Được một thời gian, ông chuyển đến Recife, làm giáo viên tiểu học.Kỹ năng kể chuyện, trí nhớ tuyệt vời, trí tưởng tượng và kinh nghiệm sống đã khiến Mauro cảm thấy mình nên trở thành một nhà văn. Khi 22 tuổi, ông bắt đầu sự nghiệp văn chương với tiểu thuyết Banana Brava. Thành công lớn nhất là cuốn tiểu thuyết Cây cam ngọt của tôi kể về những trải nghiệm cá nhân và cú sốc mà ông phải chịu trong thời thơ ấu trước sự thay đổi đột ngột của cuộc đời. Khi được dịch và phát hành năm 2020 tại Việt Nam, cuốn sách của José Mauro de Vasconcelos đã trở thành hiện tượng thu hút độc giả, lọt vào danh sách bán chạy của nhà sách Nhã Nam. Suốt 50 năm qua, cuốn sách đã đem lại sự nổi tiếng cho tác giả. Đây là một phần của bộ tứ tiểu thuyết do Mauro viết, tập trung vào các giai đoạn khác nhau trong cuộc đời của nhân vật chính, Zezé.

“Cây cam ngọt của tôi”  kể về Zezé – một cậu bé 5 tuổi sống trong một gia đình nghèo khó có nhiều anh chị em ở Brazil. Đó là hành trình của nỗi đau, của tình yêu thương và hơn hết, của tâm hồn trẻ thơ đơn sơ, giàu trí tưởng tượng nhưng cũng đầy tổn thương. Những câu chuyện xung quanh Zezé, đi học, chuyển nhà, mối quan hệ với gia đình và những người bạn: cây cam ngọt sau vườn và Ông Bồ, một người bằng xương bằng thịt chứ không chỉ trong tưởng tượng của Zezé. Với văn phong trong trẻo dễ chịu, mình bật cười trước những câu hỏi ngây ngô của Zezé, nhíu mày với những trò nghịch ngợm nhưng cũng khóc nhiều vì những tổn thương mà đáng lẽ ra một đứa bé 5 tuổi không và tuyệt đối không thể có.
Ở nhân vật bé Zeze, nếu bạn bước vào trang sách của Jose Mauro de Vasconcelo bạn sẽ bắt gặp chính bản thân mình trong đó, Đó là một cậu bé  thông minh, nhân hậu, hài hước, giàu trí tưởng tượng nhưng đôi khi có giây phút u buồn. Zeze trò chuyện với cây cam ngọt sau nhà như một người bạn thật sự thân thiết!. Và cũng đã hơn một lần, bé con là tôi cũng đã trò chuyện với chú mèo hoang lạc mẹ, với cây hoa xương rồng trước nhà. Tôi thấy mình trong thế giới của Zeze. Chắc hẳn rằng những chuyện tưởng như buồn cười này lại chính là thế giới nhộn nhịp, vui tươi của tuổi thơ đúng không các bạn?

Trong tâm hồn trong sáng, thánh thiện của Zeze, có đôi khi bạn và tôi sẽ bắt gặp một nỗi buồn day dứt, dai dẳng không có cách nào hóa giải được. Đó là nỗi u buồn của cậu bé nghèo không có bất cứ món quà nào vào ngày giáng sinh. Ngày giáng sinh gia đình của zeze không đi nhà thờ, không mở tiệc, không có ông già Nô-en. Nhưng cậu vẫn cứ quả quyết với anh trai Tô-tô-ca rằng sáng mai thức dậy sẽ có một món quà bất ngờ cậu đặt trước bậc cửa. Thật buồn thay, chúa Hài đồng và ông già Nooen khả kính của trẻ thơ không nghe thấy lời cầu nguyện của Ze zé tội nghiệp. Ze zé buột miệng chê trách sự nghèo hèn của cha mình! Ân hận vì điều mình đã nói, Ze zé lê bước chân ra phố đánh giày kiếm tiền mua cho cha mình bao thuốc lá làm quà giáng sinh. Bụng đói cồn cào, ze zé uống nước ở vòi nước để cầm hơi, từ chối thiện ý của người bạn với lòng tự trọng trong cậu quả quyết rằng “Nhất định phải kiếm tiền bằng sức lao động của chính mình”. Khi Ze zé trao món quà là gói thuốc lá cho cha cùng lời xin lỗi, mình đã khóc cùng cậu bé này. Mình khóc vì lòng tự trọng, sự ăn năn hối lỗi và trái tim nhân hậu, chan hòa của Ze zé.
Bạn biết không? Ze zé là một học sinh giỏi dù cân nặng, độ tuổi thấp nhất lớp, dù cậu đến trường với bộ quần áo vá, dù bộ đồng phục nhỏ nhất Ze zé cũng không mặc vừa. Thế nhưng Ze Zé đọc giỏi nhất lớp, luôn giữ vị trí xuất sắc. Nhưng còn một điều này nữa, Ze zé sống rất tình cảm. Một cậu bé 5 tuổi đã để ý bình hoa trống không trên bàn cô giáo nên đã hái hoa nhà người ta với suy nghĩ “Hoa cũng của chúa Hài đồng” đặt lên bàn cô. Một cậu bé nghèo túng nhưng lại biết sẻ chia  chiếc bánh của mình cho cậu bạn da đen. Tôi rất khâm phục Ze Zé khi đọc đến đoạn này.

Ze zé khá lãng mạn. Cậu mơ ước được trở thành nhà thơ, cậu xin mẹ hãy mua cho mình bộ vest giảm giá trông cậu y hệt như một nhà thơ thực thụ. Cậu tìm hiểu mọi thứ xung quanh. Cậu trao cho người bác Emundo nhiều câu hỏi thú vị. Sự thật là Ze zé thích làm thơ, thích ca hát. Chính bạn, chính tôi cũng thường mơ mộng nhiều như thế.

Vượt lên trên tất cả sự trong sáng, nỗi u buồn, vẻ hài hước , độ thông minh trước tuổi hơn tất thảy là niềm khát khao tình yêu thương của Ze zé.  Ze zé bị ám ảnh bởi lời dị nghị rằng mình là “đứa con của quỹ” là “ quái vật, tiểu yêu tóc hung”. Ze zé sợ hãi đến run bắn người bởi cặp mắt “như đèn ô tô” của cha và những trận đòn roi. Ze zé khát khao được no ấm, khát khao được vỗ về, ôm ấp, khát khao được yêu thương! Nỗi khát khao ấy hẳn là nỗi khát khao chung của thế giới loài người. Nhưng một cậu bé 5 tuổi lòng nặng trĩu nỗi buồn mang trong mình những khát khao hiển nhiên mà trẻ thơ nào cũng có được thì chẳng phải là lỗi của người lớn sao?Niềm hạnh phúc được gặp ông Bồ (ông người Bồ Đào Nha) làm trái tim của Ze Zé tan chảy. Ông Bồ như một vị Chúa cứu thế mang tình thương ban phát cho Ze zé. Được trò chuyện, được ôm ấp, Ze zé coi ông Bồ như cha đẻ của mình rồi đưa ra một lời đề nghị xót xa “Ông làm cha cháu đi, như thế nhà cháu sẽ đỡ đi một miệng ăn”. Ước muốn ấy đến từ trái tim cậu bé bị tổn thương , từ “ Nỗi đau của một sinh vật nhỏ bé bị đánh đập tàn nhẫn mà không biết lý do tại sao”.Vậy là ngoài người bạn Pinki – người bạn trong trí tưởng tượng (cây cam ngọt được Ze zé đặt tên) Ze zé đã có một người bạn đích thực của mình đó là ông Bồ. Tình bạn của họ là một bí mật! Và Chúa đã chứng giám cho tình bạn đó.

Đau đớn và mất mát lớn nhất của Ze zé không phải ngày đói rách, không phải thái độ ghét bỏ của mọi người, không phải mất mấy đồng xu cho anh tra Tô tô ca, không phải hai trận đòn khủng khiếp từ cha mà ngày người bạn duy nhất trên đời- ông Bồ bị tàu Man-ga-ra-ta-ti-ba cướp đưa lên thiên đường. Cùng lúc đó là tin giải phóng mặt bằng, cây cam ngọt bị đốn hạ. Ze zé chạy ra khỏi lớp học đến bên giao lộ nơi có vụ tai nạn. Sốt, nôn, kiệt sức, tuyệt vọng. Ze zé chỉ nghĩ đến thiên đường. Mọi người bắt đầu cư xử nhẹ nhàng, trìu mến với Ze zé. Cha, mẹ, chị gái, anh trai..dành cho Ze Zé một sự quan tâm chân thành, một tình yêu thật sự! Chính nỗi đau mất ông Bồ khiến Ze zé nhận ra “Giờ đây tôi đã thực sự biết đau đớn là gì. Đau đớn không phải là bị đánh đến bất tỉnh. Đau đớn không phải là bị một mảnh thuỷ tinh cứa rách chân phải khâu nhiều mũi ở hiệu thuốc. Đau đớn là thế này đây: toàn bộ trái tim tôi nhức nhối, và tôi phải mang nó xuống mồ.” Thật là may mắn, Ze zé đã tỉnh lại sau cú sốc khủng khiếp. Tôi biết ơn Ze Zé.

Đọc xong cuốn “Cây cam ngọt của tôi” trái tim trẻ thơ trong tôi hiểu ra nhiều điều. Rằng ở đâu đó trong câu chuyện của chú bé Zezé có hình ảnh của tôi, của bạn, của nhiều bạn nhỏ trong hành tinh này. Sách đã dạy tôi hiểu rằng hãy nuôi dưỡng tình bạn đẹp, hãy tưởng tượng, hãy vui đùa và đừng bao giờ buồn bã vì Bác Hồ kính yêu cũng từng trìu mến

“Trẻ em như búp trên cành/

Biết ăn biết ngủ học hành là ngoan”.

"Cây cam ngọt của tôi” đã nuôi dưỡng thế giới trẻ thơ, tôi tin rằng cuốn sách này nhắn nhủ đến người lớn nhiều thông điệp ý nghĩa. Đôi khi, những trò đùa nghịch hồn nhiên của trẻ em không phải là tội lỗi gì quá lớn. Và đòn roi, bạo lực, những lời nói cay nghiệt như là một “hóa chất độc hại” khiến cho sự hồn nhiên của trẻ thơ bị giết chết. Hãy chắp cho trẻ thơ đôi cánh bay xa bằng tình yêu thương và lòng nhân ái. Hãy dành thời gian trò chuyện với trẻ em! Người lớn cũng đừng vì những áp lực cuộc sống mà quên đi những lời nói ân cần với trẻ em. Người lớn hãy về sớm sau giờ tan tầm, hãy cất điện thoại thông minh, dừng chát chít và úp ảnh lên mạng xã hội, tạm xa thế giới ảo. Hãy quay về ngôi nhà có tiếng cười trong veo của trẻ để thấy hạnh phúc không ở đâu xa. Hạnh phúc đang ở bên chúng ta.