có ý kiến cho rằng: "Thơ là tình, nhưng không phải là những cảm xúc hời hợt, mà là lí trí đã chín muồi nhuần nhuyễn. Bài thơ hay bao giờ cũng gói ghém bên trong một chiều sâu suy nghĩ, chứa đựng ít nhi...

Trong thơ ca thì thơ là tình, nhưng không phải là những cảm xúc hời hợt, mà là lí trí đã chín muồi nhuần nhuyễn. Bài thơ hay bao giờ cũng gói ghém bên trong một chiều sâu suy nghĩ, chứa đựng ít nhiều chân lí tinh tế của cuộc đời. Đó là chân lí trong thơ ca mà chúng ta được thấy. Nguyễn Việt Chiến là tác giả có nhiều bài thơ viết về Tổ quốc. “Tổ quốc là tiếng mẹ” là một trong những bài thơ thể hiện cái nhìn độc đáo của ông về Tổ quốc. Trong cảm nhận của Nguyễn Việt Chiến, Tổ quốc là tiếng mẹ ngàn đời. Chính điều đó đã làm cho cảm nhận về Tổ quốc của ông không giống với các nhà thơ khác khi viết về đề tài này. Bài thơ "Tổ quốc là tiếng mẹ" của Nguyễn Việt Chiến là một tác phẩm mang tính chất tình cảm, biểu đạt lòng yêu nước và tình yêu thương đối với tổ quốc.
Có thể hiểu thơ là tình là sự so sánh đồng nhất này muốn khẳng định thơ là tiếng nói của những tình cảm mãnh liệt, những rung động sâu sắc trong tâm hồn của nhà thơ. Còn lí trí chín muồi nhuần nhuyễn, chiều sâu suy nghĩ, chân lí tinh tế của cuộc đời: thơ còn chứa đựng nội dung tư tưởng sâu xa, kết tinh từ trí tuệ của nhà thơ nhằm thể hiện những chân lí, quy luật của cuộc đời. Qua đó có thể thấy những đặc trưng tiêu biểu của thể loại thơ: sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa tình cảm, cảm xúc mãnh liệt và chiều sâu suy tư, triết lí của nhà thơ.
Xuất phát từ quan điểm về tác phẩm văn học, giá trị của một tác phẩm văn học trước hết là giá trị tư tưởng của nó, nhưng không phải là thứ tư tưởng nằm thẳng đơ trên trang giấy mà phải được rung lên bởi những cung bậc cảm xúc của người sáng tạo; một tác phẩm thật giá trị phải chứa đựng được một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn, lại vừa phấn khởi…
Xuất phát từ chức năng của văn học thì văn học có nhiều chức năng trong đó phải kể đến chức năng giáo dục. Gắn với chức năng này, thơ văn suy cho cùng là phương tiện nhằm giáo dục người đọc, bồi dưỡng những tình cảm cao đẹp, những tư tưởng lành mạnh, tiến bộ và bài học triết lí nhân sinh sâu sắc.
Nếu xuất phát từ khát vọng của người viết, nhà thơ bao giờ cũng muốn gửi gắm vào trong tác phẩm những tư tưởng, triết lí, lí tưởng, cảm xúc… của mình và truyền đến cho người đọc để được chia sẻ, thấu hiểu.
Còn nếu xuất phát từ đặc trưng của thơ chính là tiếng nói của tình cảm mãnh liệt. Vì thế, thơ ca biểu hiện triết lí, tư tưởng theo con đường riêng, đó là cách thể hiện giàu cảm xúc với những rung động tình cảm mãnh liệt (khác văn xuôi thiên về kể, tả sự việc…).
Con nếu xuất phát từ thực tiễn trong sáng tác thơ ca từ xưa tới nay, những tác phẩm có giá trị đều là những tác phẩm có tư tưởng sâu sắc được tạo nên từ trái tim giàu cảm xúc của người cầm bút.
Nhan đề “Tổ quốc là tiếng mẹ” đã trực tiếp chỉ ra ý nghĩa chủ đề của tác phẩm, nói về sự liên kết mật thiết giữa tổ quốc và ngôn ngữ mẹ. Bài thơ được viết theo thể thơ tự do, không tuân thủ một quy tắc cụ thể về độ dài và nhịp điệu. Ngôn ngữ trong bài thơ rất gần gũi, đơn giản và dễ hiểu, mang tính chất thông thường để gửi gắm thông điệp sâu sắc.

Bài thơ tập trung vào ý nghĩa của tổ quốc và ngôn ngữ mẹ. Tác giả cho rằng tổ quốc không chỉ là một đất nước, một vùng đất mà còn là một ngôn ngữ, một cách diễn đạt tình yêu và tình cảm. Ngôn ngữ mẹ là nguồn gốc của sự hiểu biết, tình yêu và nhận thức về tổ quốc. Tác giả sử dụng các từ ngữ và hình ảnh để biểu đạt tình cảm sâu sắc và mạnh mẽ đối với tổ quốc. Những từ như "tiếng nói", "lời ru", "hơi thở" được sử dụng để tạo ra hình ảnh một ngôn ngữ mẹ âm thầm nhưng vô cùng quan trọng và ảnh hưởng đến cuộc sống của con người.

Tác giả biểu đạt tình yêu và lòng biết ơn sâu sắc đối với tổ quốc và ngôn ngữ mẹ. Ngôn ngữ mẹ không chỉ là phương tiện giao tiếp mà còn là sợi dây liên kết tình cảm giữa con người và tổ quốc. Bài thơ mang ý nghĩa xã hội cao, khuyến khích sự tự hào về ngôn ngữ và tổ quốc. Nó nhấn mạnh vai trò của ngôn ngữ mẹ trong việc duy trì và phát triển văn hóa, truyền thống và giá trị của một dân tộc.

Tổ quốc là người mẹ trải qua bao gian lao, vất vả, nhọc nhằn, bao giông bão trong cuộc đời để nuôi ta thành người nên Tổ quốc thật vô cùng vĩ đại. Tổ quốc là tiếng mẹ - Tổ quốc gắn với mọi miền. Ở đâu có mẹ, ở đó có Tổ quốc. Tổ quốc là tiếng mẹ thắp lên muôn ngọn lửa nên khi nghĩ về Tổ quốc, lòng ta như được sưởi ấm, chở che. Với cảm xúc cuồn cuộn mà sâu lắng, Tổ quốc trong thơ Nguyễn Việt Chiến hiện lên vừa gần gũi, vừa thiêng liêng hơn bao giờ hết. Tổ quốc là tiếng mẹ - tiếng mẹ là Tổ quốc. Tổ quốc – tiếng mẹ, hai hình ảnh ấy cứ hòa quyện, bập bùng cháy sang trong tình yêu Tổ quốc nồng cháy của nhà thơ.

"Tổ quốc là tiếng mẹ" của Nguyễn Việt Chiến là một tác phẩm biểu đạt tình cảm sâu sắc và lòng yêu nước. Tác giả tôn vinh vai trò của ngôn ngữ mẹ và khuyến khích sự tự hào về tổ quốc. Bài thơ này gợi lên trong người đọc sự nhớ nhung và trân trọng đối với ngôn ngữ và đất nước mình.