phân tích văn bản " Nỗi buồn quả phụ" (trích Ai tư vãn- Lê Ngọc Hân) dựa theo dàn ý sau 1/ Mở bài - Dẫn dắt, giới thiệu tác giả, tác phẩm: “Nỗi buồn quả phụ” là một trong những đoạn trích đặc sắc nhấ...

Lê Ngọc Hân (1770 – 1799), còn gọi là công chúa Ngọc Hân, là con gái thứ 21 của vua Lê Hiển Tông. Bà là một người con gái tài sắc vẹn toàn, từ nhỏ đã tinh thông kinh sử và biết làm thơ. Bài Ai Tư Vãn ra đời khi bà biết tin chồng của mình là Vua Quang Trung – Nguyễn Huệ đột ngột qua đời. Tác phẩm này được viết bằng chữ Nôm, gồm 48 câu thơ song thất lục bát, diễn tả tâm trạng đau đớn, xót xa của bà khi nghe tin dữ. Đoạn trích Nỗi Buồn Quả Phụ nằm ở phần cuối cùng của bài thơ, thể hiện rất rõ tư tưởng chính của tác phẩm cũng như tài năng văn chương của Công Chúa Ngọc Hân.
“Nỗi buồn quả phụ” là một trong những đoạn trích đặc sắc nhất được trích từ tác phẩm “Ai tư vãn” của Lê Ngọc Hân. Đoạn trích đã để lại trong lòng người đọc những day dứt khó quên bởi chính nỗi đau xé triền miên của một người quả phụ khóc thương cho người chồng của mình.
Đoạn trích “Nỗi buồn quả phụ” thuộc phần cuối, thể hiện rất rõ tư tưởng chính của tác phẩm cũng như tài năng văn chương của công chúa Ngọc Hân.
Mở đầu đoạn trích là hai câu thơ nói về hoàn cảnh đáng thương của người quả phụ:
Trăng mờ soi gương lệ pha máu đào,
Thiên duyên lạnh lẽo, đêm đông biên hà.
Hình ảnh ánh trăng mờ ảo gợi nhắc đến những kỉ niệm hạnh phúc bên nhau, đồng thời cũng là biểu tượng cho tình cảm vợ chồng gắn bó keo sơn. Nhưng giờ đây, tất cả đều trở nên mờ nhạt, lạnh lẽo, khiến cho người quả phụ không khỏi xót xa, đau đớn.
Tiếp theo, tác giả miêu tả chi tiết nỗi đau của người quả phụ:
Gương mặt hoa phai tàn,
Bờ môi son nhạt nhòa.
Ngắm bóng trăng in đáy nước,
Thấy dòng sông chảy giữa ngàn lau.
Người quả phụ ngắm nhìn bóng trăng in dưới đáy nước mà lòng trào dâng nỗi nhớ nhung, tiếc nuối. Bóng trăng ấy như một minh chứng cho tình yêu sâu đậm của họ, nhưng nay đã trở nên mờ nhạt, phai tàn. Dòng sông chảy giữa ngàn lau như gợi nhắc đến cuộc chia ly vĩnh viễn, khiến người quả phụ càng thêm đau đớn, xót xa.
Cuối cùng, tác giả bày tỏ niềm thương cảm đối với người quả phụ:
Chiều chiều mây phủ núi non,
Nhớ chàng da diết, dạ mòn mỏi trông.
Gió thu thổi nhẹ cành trúc,
Hương xuân bay thoảng cánh hồng.
Trong khung cảnh chiều tà, mây phủ kín núi non, người quả phụ nhớ chàng da diết, dạ mòn mỏi trông. Gió thu thổi nhẹ nhàng qua cành trúc, hương xuân bay thoảng qua cánh hồng, tạo nên một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp nhưng cũng mang đậm nét buồn bã, cô đơn.
Về nghệ thuật, đoạn trích sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa, ẩn dụ,... để khắc họa nỗi đau của người quả phụ một cách chân thực và sinh động. Ngoài ra, ngôn ngữ thơ giản dị, gần gũi, dễ hiểu cũng góp phần thể hiện tâm trạng của người quả phụ một cách chân thành và sâu sắc.
Như vậy, đoạn trích “Nỗi buồn quả phụ” đã thể hiện một cách chân thực và sâu sắc nỗi đau của người quả phụ khi mất đi người chồng yêu dấu. Đồng thời, đoạn trích cũng thể hiện tài năng văn chương của công chúa Ngọc Hân.