phân tích bài thơ bà má hậu giang

Người phụ nữ Việt Nam là nguồn cảm hứng dạt dào và xuyên suốt trong  thơ Tố Hữu. Viết về người phụ nữ, nhà thơ vừa nhằm tuyên truyền, cổ vũ tinh thần đấu tranh cách mạng của nhân dân; vừa tái hiện những năm tháng kháng chiến gian lao mà hào hùng, vẻ vang của dân tộc và ca ngợi những phẩm chất cao đẹp cũng như khắc ghi công lao to lớn của người phụ nữ đối với cách mạng, với đất nước.

Người phụ nữ trong thơ Tố Hữu vẫn mang vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam với những phẩm chất cao quý như nhân hậu, đảm đang, giàu lòng yêu nước; đồng thời tâm hồn họ còn được thổi vào luồng gió của thời đại, đó là chủ nghĩa anh hùng cách mạng và lý tưởng cộng sản. Người mẹ trong bài thơ Bà má Hậu Giang là một hình mẫu khá tiêu biểu cho người phụ nữ yêu nước trong cuộc kháng chiến chống Pháp với sự hội tụ của nhiều phẩm chất đáng quý: nhẫn nại, dũng cảm, gan góc…

Trong bài thơ “Bà má Hậu Giang”, Tố Hữu đã khắc họa hình tượng bà mẹ lam lũ nuôi quân gắn liền với đức hy sinh thầm lặng, một mình bám trụ với mảnh đất chết, bất chấp hiểm nguy:

Rừng một dải U Minh tối sớm

Má lom khom đi lượm củi khô

Ngày đêm củi chất bên lò

Ai hay má cất củi khô làm gì?

Giữa hoang tàn chỉ có mái nhà mẹ còn bay khói bếp, ấy là khói bếp mẹ nấu cơm cho bộ đội, mặc cho mất mát, đau thương và quân thù tàn ác. Nhưng xót xa thay khi nụ cười hạnh phúc vừa nấu xong nồi cơm to chưa kịp tắt trên môi, mẹ đã ngã xuống dưới gót giày giặc:

Má ngã xuống bên lò bếp đỏ

Thằng giặc kia đứng ngó

trừng trừng

Má già nhắm mắt, rưng rưng:

"Các con ơi! Ở trong rừng U Minh

Má có chết, một mình má chết

Cho các con trừ hết quân Tây!”

Hình ảnh “Bà má Hậu Giang”, người mẹ kiên trung nuôi giấu cán bộ, bất chấp hiểm nguy cũng là hình ảnh nói lên ý chí, niềm tin của đồng bào Nam Bộ sau Khởi nghĩa Nam Kỳ. Bà mẹ một mình bám trụ với mảnh đất chết, “lom khom đi lượm củi khô” nấu cơm cho du kích... đã khắc sâu trong tâm trí của người đọc. Trong kháng chiến, những người chiến sĩ cộng sản đã không thể cầm được nước mắt trước lời nhắn nhủ của mẹ:

Má già nhắm mắt, rưng rưng:

"Các con ơi! Ở trong rừng U Minh

Má có chết, một mình má chết

Cho các con trừ hết quân Tây!”

Và, chính những người Vệ Quốc quân đã “má ơi, con đã nghe lời má kêu” vùng lên quyết sống mái với quân thù và giành thắng lợi huy hoàng sau bao năm kháng chiến trường kỳ gian khổ.

Thông qua bài thơ " Bà má Hậu Giang" Tố Hữu đã góp phần mình cùng những nhà thơ khác, khắc họa bức chân dung người phụ nữ Việt Nam “anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang” (Hồ Chí Minh). Những phẩm chất truyền thống quý báu đó vẫn được người phụ nữ gìn giữ và phát huy trong công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và bảo vệ Tổ quốc hôm nay.