cảm nhận và phân tích bài thơ tổ quốc là tiếng mẹ

Tổ Quốc là tiếng mẹ - một trong những tác phẩm tiêu biểu của nhà thơ Nguyễn Việt Chiến, đã để lại cho người đọc nhiều ấn tượng sâu sắc. Bài thơ được viết theo thể thơ tự do với giọng điệu tha thiết, trữ tình cùng các hình ảnh giàu tính biểu tượng. Qua đó, tác giả đã bày tỏ lòng biết ơn, sự yêu mến cũng như thái độ trân trọng đối với ngôn ngữ mẹ đẻ.
Mở đầu bài thơ, tác giả đã khẳng định “Tổ Quốc là tiếng mẹ”. Một câu khẳng định ngắn gọn nhưng chứa đựng cả một nội dung ý nghĩa sâu xa. Tổ Quốc là thứ thiêng liêng nhất đối với mỗi con người. Nó không chỉ đơn thuần là tên gọi địa lý mà còn là nơi chôn rau cắt rốn, là cội nguồn sinh dưỡng của chúng ta. Và hơn hết, Tổ Quốc chính là tiếng nói của mẹ. Tiếng nói ấy được cất lên từ ngàn đời nay, trải qua bao thăng trầm lịch sử vẫn luôn vững vàng tồn tại. Đó là thứ tiếng mà cha ông ta đã dày công vun đắp, xây dựng nên bằng mồ hôi, nước mắt và cả máu xương. Để có được thứ tiếng nói ấy, biết bao thế hệ đã ngã xuống, hy sinh trên chiến trường. Chính vì vậy, chúng ta cần phải biết trân trọng, giữ gìn bản sắc của tiếng Việt:
“Những ai khước từ tiếng mẹ đẻ
Sẽ không lớn nổi thành người đúng nghĩa”
Tác giả đã đưa ra lời cảnh báo cho những kẻ nào dám chà đạp, khước từ tiếng nói của dân tộc mình. Nếu làm như vậy thì sẽ không bao giờ trở thành một con người thực sự, một người có ích cho xã hội. Bởi lẽ, tiếng nói là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất của con người. Nhờ có nó mà chúng ta mới có thể truyền đạt suy nghĩ, cảm xúc đến mọi người xung quanh. Không chỉ vậy, tiếng nói còn giúp chúng ta hiểu thêm về văn hóa, phong tục tập quán của quê hương, đất nước mình. Vì vậy, việc bảo vệ tiếng nói dân tộc là vô cùng quan trọng.
Nhà thơ Nguyễn Việt Chiến đã khéo léo sử dụng biện pháp tu từ so sánh và nhân hóa để nhấn mạnh vẻ đẹp của tiếng nói dân tộc. Đó là một thứ ngôn ngữ vừa giản dị, gần gũi, vừa uyển chuyển, tinh tế. Nó giống như “dòng sông xanh”, “bụi tre làng”, “đôi mắt trong veo”… Những hình ảnh quen thuộc, bình dị trong cuộc sống hằng ngày. Nhưng khi được đặt vào trong thi phẩm, nó bỗng trở nên lung linh, huyền ảo hơn bao giờ hết. Đặc biệt, tác giả còn ví von tiếng nói dân tộc như “mặt trời chân lí”, “ánh sáng hy vọng”. Đây đều là những hình ảnh mang tầm vóc vũ trụ. Nó gợi ra sức mạnh to lớn, vĩ đại của tiếng nói dân tộc. Có thể thấy rằng, tiếng nói dân tộc có vai trò vô cùng quan trọng đối với mỗi cá nhân cũng như toàn xã hội.
Bằng giọng thơ tha thiết, trữ tình kết hợp với các hình ảnh giàu tính biểu tượng, bài thơ “Tổ Quốc là tiếng mẹ” đã đem đến cho bạn đọc nhiều cảm xúc sâu lắng. Từ đó, nhắc nhở chúng ta cần phải biết trân trọng, giữ gìn tiếng nói dân tộc.