Lập dàn ý so sánh đánh giá hai tác phẩm thơ Tiếng Thu và Thu Vịnh

I. Mở bài:
- Giới thiệu về Nguyễn Khuyến (tiểu sử, sự nghiệp sáng tác…) và “Thu vịnh” (hoàn cảnh ra đời, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…).
- Giới thiệu về Nguyễn Khuyến (tiểu sử, sự nghiệp sáng tác…) và “Thu ẩm” (hoàn cảnh ra đời, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…).
II. Thân bài:
1. So sánh điểm giống nhau giữa hai bài thơ Thu vịnh và Thu ẩm
* Giống nhau về hoàn cảnh sáng tác: cả hai bài đều được viết trong thời gian Nguyễn Khuyến ở ẩn tại quê nhà.
* Giống nhau về nội dung: cả hai bài đều thể hiện tình yêu thiên nhiên, đất nước, con người của tác giả; đồng thời phản ánh tâm trạng u hoài, buồn đau trước thực trạng đất nước rơi vào tay giặc ngoại xâm.
2. So sánh điểm khác nhau giữa hai bài thơ Thu vịnh và Thu ẩm
a. Điểm khác nhau về nhan đề:
- “Thu vịnh”: vịnh mùa thu - miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên trong trẻo, thanh khiết, nên thơ, trữ tình.
- “Thu ẩm”: uống rượu mùa thu - khắc họa hình ảnh nhân vật trữ tình có thú vui tao nhã là uống rượu ngắm trăng, qua đó thể hiện nỗi lòng ưu tư, lo lắng cho vận mệnh dân tộc.
b. Điểm khác nhau về cách miêu tả thiên nhiên:
- Trong “Thu vịnh”, thiên nhiên được miêu tả bằng những nét vẽ tinh tế, sống động, gợi cảm:
+ Màu sắc: xanh lam, vàng hoe, hồng lạt.
+ Hình dáng: sóng biếc trập trùng, mây lơ lửng, trời xanh ngắt.
+ Âm thanh: tiếng ngỗng thảng thốt, văng vẳng tiếng chuông chùa.
- Trong “Thu ẩm”, thiên nhiên được miêu tả bằng những nét vẽ giản dị, mộc mạc, gần gũi với cuộc sống thường nhật:
+ Màu sắc: đỏ hoe, vàng hoe, trắng xóa.
+ Hình dáng: ao nước trong veo, ngõ trúc quanh co, vườn cúc nở hoa.
+ Âm thanh: tiếng chày đập vải, tiếng gà gáy sớm.
c. Điểm khác nhau về cách thể hiện tâm trạng của nhân vật trữ tình:
- Trong “Thu vịnh”, nhân vật trữ tình là một nho sĩ có tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, luôn hướng về thiên nhiên để tìm kiếm niềm an ủi, giải thoát khỏi những lo toan, phiền muộn của cuộc sống.
- Trong “Thu ẩm”, nhân vật trữ tình là một nho sĩ có tâm hồn đa sầu, đa cảm, luôn trăn trở, suy tư về thế thái nhân tình. Nhân vật này tìm đến rượu như một cách để quên đi những lo âu, phiền muộn, nhưng cuối cùng vẫn không thể thoát khỏi nỗi buồn đau, day dứt.
III. Kết bài:
Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của hai bài thơ “Thu vịnh” và “Thu ẩm”.