viết bài văn nghị luận so sánh đánh giá hai văn bản chuyện lụm còi và từ ngày mẹ chết

Trong văn học Việt Nam hiện đại, nhiều tác phẩm đã dành sự quan tâm đặc biệt đến số phận trẻ thơ – những tâm hồn trong sáng nhưng chịu nhiều bất hạnh. Chuyện Lụm Còi của Trần Thanh Hà và Từ ngày mẹ chết của Nguyễn Minh Châu là hai tác phẩm tiêu biểu, đều khắc họa cuộc đời éo le của những đứa trẻ mồ côi. Tuy cùng chung đề tài, hai tác phẩm lại có những điểm tương đồng và khác biệt đáng chú ý, tạo nên giá trị nhân văn sâu sắc.

Trước hết, điểm gặp gỡ quan trọng nhất của hai văn bản chính là tình thương đối với trẻ em bất hạnh. Chuyện Lụm Còi kể về một cậu bé còi cọc, mồ côi cha, sống trong cảnh nghèo khó, thiếu thốn nhưng vẫn giàu nghị lực và khát vọng sống. Tác giả khắc họa hình ảnh em bé gầy gò, yếu ớt nhưng luôn khao khát được yêu thương, được công nhận. Trong khi đó, Từ ngày mẹ chết tái hiện tâm trạng của một đứa trẻ mồ côi mẹ, bị đẩy vào cảnh thiếu vắng vòng tay che chở, phải sống dựa vào sự thương hại của người thân. Cả hai tác phẩm đều gợi lên sự xót xa về cảnh đời trẻ thơ bất hạnh, đồng thời đánh thức trong lòng người đọc lòng thương cảm, trách nhiệm yêu thương và che chở cho trẻ nhỏ.

Tuy nhiên, sự khác biệt giữa hai văn bản lại thể hiện ở cách khai thác hiện thực và giọng điệu nghệ thuật. Trần Thanh Hà trong Chuyện Lụm Còi thường dùng lối kể giản dị, giàu chất tự sự, gần với văn phong đồng thoại, tập trung khắc họa hình dáng, cử chỉ, ước mơ của nhân vật để gợi sự thương cảm. Lụm Còi hiện lên với dáng người nhỏ thó nhưng tâm hồn mạnh mẽ, vừa tội nghiệp vừa đáng trân trọng. Ngược lại, Nguyễn Minh Châu trong Từ ngày mẹ chết lại đi sâu vào diễn biến tâm trạng, chú ý đến thế giới nội tâm của nhân vật. Đứa trẻ trong truyện hiện lên với nỗi đau day dứt, sự hụt hẫng lớn lao khi mất đi chỗ dựa tinh thần. Nếu Chuyện Lụm Còi mang giọng kể nhẹ nhàng, thấm đượm sự chia sẻ thì Từ ngày mẹ chết lại có phần day dứt, ám ảnh, phản ánh cái nhìn chiêm nghiệm của một nhà văn giàu chiều sâu triết lí.

Bên cạnh đó, ý nghĩa nhân đạo của hai tác phẩm cũng có sự bổ sung cho nhau. Chuyện Lụm Còi không chỉ khơi gợi lòng thương mà còn gửi gắm niềm tin: dù nghèo khó, bất hạnh, trẻ thơ vẫn có thể vươn lên bằng nghị lực. Từ ngày mẹ chết lại thiên về khắc họa nỗi mất mát tinh thần quá lớn, qua đó nhấn mạnh vai trò của tình mẫu tử thiêng liêng trong đời sống con người. Một tác phẩm nghiêng về khẳng định sức sống, một tác phẩm nhấn mạnh đến nỗi đau – cả hai cùng soi chiếu nhiều mặt của hiện thực, khiến người đọc thêm trân trọng hạnh phúc gia đình, thêm yêu thương những số phận kém may mắn.

Tóm lại, Chuyện Lụm Còi của Trần Thanh Hà và Từ ngày mẹ chết của Nguyễn Minh Châu đều là những tác phẩm có giá trị nhân văn sâu sắc, phản ánh số phận trẻ thơ bất hạnh trong xã hội. Nếu Trần Thanh Hà nhẹ nhàng khơi gợi tình thương và gieo niềm tin vào sức sống con người, thì Nguyễn Minh Châu lại khắc họa sự mất mát, để lại dư âm ám ảnh về tình mẫu tử. Đặt cạnh nhau, hai tác phẩm góp phần làm giàu thêm diện mạo văn học Việt Nam, đồng thời nhắc nhở mỗi chúng ta về trách nhiệm nâng niu, che chở và lan tỏa tình yêu thương đến những mảnh đời kém may mắn.