nguyên nhân và cơ chế phát sinh đột biến gene

Question

yenhoang91 · Accepted Answer

Một số cơ chế phát sinh đột biến gene:

- Trong quá trình tái bản, nếu một nucleotide được sử dụng làm khuôn 2 lần thì sau lần tái bản kế tiếp sẽ dẫn đến đột biến thêm một cặp nucleotide; khi một nucleotide không được sử dụng để làm khuôn thì sau lần tái bản kế tiếp sẽ dẫn đến đột biến mất một cặp nucleotide.

- Tia UV cũng có thể làm hai T trên cùng một mạch liên kết với nhau và khi tế bào sửa chữa thường dẫn đến đột biến thêm hoặc mất một cặp nucleotide.

- Chất độc màu cam (acridine orange) và dioxin có thể chèn vào DNA gây nên đột biến thêm hoặc mất cặp nucleotide.

- Sự biến đổi cấu trúc từ nucleotide dạng thường thành nucleotide dạng hiếm có vị trí liên kết hydrogen bị thay đổi dẫn đến sự bắt cặp nucleotide sai trong quá trình nhân lên dẫn đến đột biến thay thế. Ví dụ: Thymine dạng hiếm T* dẫn đến thay thế cặp A - T thành G - C (A - T* → G - T* → G – C); G* dẫn đến thay thế cặp G - C thành A - T (G* - C → G* - T → A - T);…

- Trong quá trình tái bản DNA, một số chất có cấu trúc giống với base bình thường được gắn vào mạch mới tổng hợp có thể gây ra đột biến thay thế nucleotide. Ví dụ: 5-BrU bắt cặp với A hoặc với G trong quá trình tái bản gây đột biến thay thế cặp A - T thành cặp G - C hoặc ngược lại;
Nguyên nhân đột biến gen

+ bên ngoài:tác nhân vật lý, hoá học, sinh học..

+ bên trong: Sự bắt cặp không đúng, Sai hỏng ngẫu nhiên trong tái bản ADN

Timi · Answer

Đột biến gene là sự thay đổi trong trình tự DNA của một gene, có thể dẫn đến sự thay đổi trong cấu trúc và chức năng của protein mà gene đó mã hóa. Nguyên nhân và cơ chế phát sinh đột biến gene có thể được phân loại thành hai nhóm chính: tự nhiên và nhân tạo.

1. **Nguyên nhân tự nhiên**:
   - **Sai sót trong quá trình sao chép DNA**: Khi tế bào phân chia, DNA được sao chép. Đôi khi, các enzyme sao chép có thể mắc lỗi, dẫn đến sự thay đổi trong trình tự nucleotide.
   - **Tác động của bức xạ**: Bức xạ ion hóa (như tia X) có thể làm hỏng DNA, gây ra đột biến.
   - **Hóa chất**: Một số hóa chất có thể tương tác với DNA và gây ra sự thay đổi trong cấu trúc của nó.
   - **Virus**: Một số virus có thể chèn DNA của chúng vào DNA của tế bào chủ, gây ra đột biến.

2. **Cơ chế phát sinh**:
   - **Thay thế nucleotide**: Một nucleotide trong chuỗi DNA có thể bị thay thế bằng một nucleotide khác.
   - **Thêm hoặc mất nucleotide**: Có thể xảy ra việc thêm hoặc mất một hoặc nhiều nucleotide, dẫn đến sự thay đổi trong khung đọc của gene.
   - **Đảo ngược đoạn DNA**: Một đoạn DNA có thể bị đảo ngược, làm thay đổi cách gene được biểu hiện.

Đột biến gene có thể có tác động tích cực, tiêu cực hoặc không có tác động gì đến sinh vật, tùy thuộc vào vị trí và loại đột biến.

moonchan · Answer

Nguyên nhân gây đột biến gen

Các nguyên nhân gây đột biến gen có thể chia thành hai loại chính:

Nguyên nhân tự nhiên:

Lỗi trong quá trình nhân đôi ADN: Các lỗi ngẫu nhiên xảy ra trong quá trình nhân đôi ADN có thể dẫn đến việc thêm, mất hoặc thay thế một hoặc nhiều cặp nuclêôtit.

Các tác nhân vật lý: Tia X, tia tử ngoại, bức xạ phóng xạ có thể làm đứt gãy hoặc biến đổi cấu trúc của ADN.

Các tác nhân hóa học: Một số chất hóa học như chất độc, thuốc trừ sâu, chất bảo quản thực phẩm... có thể tác động lên ADN, gây ra các đột biến.

Virus: Một số loại virus có thể tích hợp vào bộ gen của tế bào chủ, gây ra đột biến.

Nguyên nhân nhân tạo:

Các hoạt động của con người: Ô nhiễm môi trường, sử dụng các chất hóa học độc hại, bức xạ hạt nhân... đều có thể làm tăng nguy cơ đột biến gen.

Cơ chế phát sinh đột biến gen

Đột biến điểm: Là những thay đổi liên quan đến một hoặc một số cặp nuclêôtit.

Thay thế cặp nuclêôtit: Một cặp nuclêôtit bị thay thế bằng một cặp nuclêôtit khác.

Mất cặp nuclêôtit: Một hoặc một số cặp nuclêôtit bị mất đi.

Thêm cặp nuclêôtit: Một hoặc một số cặp nuclêôtit được thêm vào.

Đột biến lệch bội: Là những biến đổi về số lượng nhiễm sắc thể trong tế bào.

Thể dị bội: Thêm hoặc mất một nhiễm sắc thể.

Thể đa bội: Số lượng bộ nhiễm sắc thể tăng lên bội số của bộ nhiễm sắc thể đơn bội.