phân tích bài thơ : "Em bé trên mình trâu Ngồi thổi cây sáo sậy Tiếng sáo ngân xa mãi Đàn trâu đi chậm rãi, cúi đầu... Đàn trâu đi mồm nhai cỏ xanh Mấy con chim nhảy nhót trên cành Mặt trời lên bờ tre...

Ngô Minh Hoàng

Bài thơ "Tiếng sáo" của Hoàng Trung Thông là một tác phẩm đầy chất thơ, mang đến cho người đọc những hình ảnh tươi sáng về cuộc sống đồng quê và tình cảm gắn bó giữa con người với thiên nhiên. Qua từng câu thơ, tác giả đã khéo léo vẽ nên bức tranh sinh động về hình ảnh em bé ngồi trên lưng trâu, thổi sáo và hòa mình vào âm thanh của thiên nhiên.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã khắc họa hình ảnh em bé thật gần gũi và đáng yêu: 

"Em bé trên mình trâu  

Ngồi thổi cây sáo sậy"

Hình ảnh em bé ngồi trên lưng trâu, thổi sáo không chỉ thể hiện sự hồn nhiên, trong trẻo của tuổi thơ mà còn gợi lên sự gắn kết giữa con người và vật nuôi, giữa con người với thiên nhiên. Tiếng sáo được miêu tả như một âm thanh ngân xa, vọng lại trong không gian:

"Tiếng sáo ngân xa mãi  

Đàn trâu đi chậm rãi, cúi đầu..."

Âm thanh tiếng sáo không chỉ là nhạc điệu của riêng em bé mà còn là tiếng gọi của cuộc sống, đánh thức cả bình minh, hòa quyện với không khí trong lành của buổi sớm mai. Câu thơ này tạo ra một cảm giác bình yên, tĩnh lặng, đồng thời thể hiện sự sinh động của thiên nhiên, khi những con trâu, chim chóc và ánh nắng mặt trời hòa quyện trong bức tranh thiên nhiên rực rỡ.

Trong những khổ thơ tiếp theo, tác giả không ngừng nhấn mạnh vai trò của tiếng sáo trong cuộc sống hàng ngày của người nông dân:

"Tiếng sáo em: bài ca gọi nghé  

Tiếng sáo em: khúc hát gọi bê"

Tiếng sáo ở đây không chỉ đơn thuần là một âm thanh, mà còn là biểu tượng của cuộc sống, là “hơi thở của đồng quê”. Nó gợi nhắc về sự chăm sóc, yêu thương mà em bé dành cho những con vật nuôi, đồng thời thể hiện sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên. 

Tuy nhiên, trong lòng người trưởng thành, tiếng sáo còn gợi nhớ về những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ, như được thể hiện qua những dòng thơ:

"Tôi muốn đổi những tháng ngày mơ mộng  

Lấy một phút em ngồi thổi sáo trên mình trâu"

Câu thơ cho thấy sự khát khao trở về, tìm lại những khoảnh khắc bình dị và tươi đẹp của tuổi thơ. Hình ảnh em bé thổi sáo trên lưng trâu không chỉ đơn thuần là hình ảnh ngọt ngào của tuổi thơ mà còn là một ước mơ về sự giản dị, bình yên mà con người thường đánh mất trong cuộc sống bộn bề.

Cuối cùng, bài thơ kết thúc bằng một hình ảnh đầy ý nghĩa:

"Trong gió mai tiếng sáo em ngân dài  

Như cánh cò trên đồng xanh sóng vỗ"

Âm thanh tiếng sáo được ví như cánh cò, tạo ra một không gian thanh bình và thơ mộng. Hình ảnh này không chỉ thể hiện vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn là biểu tượng cho sự tự do, thanh thoát của tâm hồn.

Tóm lại, bài thơ "Tiếng sáo" không chỉ là bức tranh sống động về cuộc sống nông thôn mà còn là bản hòa ca giữa con người và thiên nhiên, giữa hiện tại và quá khứ. Qua đó, Hoàng Trung Thông đã gửi gắm tình yêu quê hương, tình cảm gia đình và nỗi nhớ về những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ, khiến người đọc không khỏi rung động và suy ngẫm.