Phân tích nghệ thuật bài thơ tình quê của tác giả Hàn Mặc Tử

Hàn Mặc Tử là một thi sĩ có phong cách thơ rất riêng biệt, độc đáo. Ông để lại cho đời nhiều tập thơ nổi tiếng như Gái Quê, Thơ Điên hay Chơi Giữa Mùa Trăng. Bài thơ Tình Quê in trong tập Gái Quê, tiêu biểu cho hồn thơ Hàn Mặc Tử đậm chất dân ca.
Tình quê là nỗi niềm thương nhớ khôn nguôi, là niềm khao khát mãi mãi hướng về quê hương, đất mẹ thân yêu. Với giọng thơ nhẹ nhàng, da diết, Hàn Mặc Tử đã làm thổn thức bao trái tim người đọc.
Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh nhân vật trữ tình “anh” đang đứng ngồi không yên, bồn chồn, lo lắng, ngóng trông từng phút, từng giây:
Trước sân anh thẫn thờ ngắm nhạn về
Chiều sương phủ thành Quê, anh nhớ…
Anh đứng nhìn theo bóng em quay
Gió đêm rười rượi, mấy hàng dừa
Cây me, con đường, quán chợ nhỏ
Lối cũ tương tư, dấu chân qua
Dấu chân em xưa, còn in đó
Mà em dệt cả nghìn tơ lụa
Em đi, hàng phố bỗng bâng khuâng
Em về, hàng phố lại ngơ ngác!
Hình ảnh chàng trai đứng ngắm nhạn về giữa một khung cảnh mênh mang, mờ ảo gợi lên sự xa vắng, trống trải, cô đơn. Chàng trai ấy đang chờ đợi ai? Câu trả lời nằm ở khổ thơ tiếp theo. Thì ra, người mà anh ta đang chờ đợi chính là người yêu của mình. Hình ảnh cô gái được miêu tả qua hành động “quay” và cảm nhận về dáng đi của nàng “gió đêm rười rượi”. Đó là dáng điệu uyển chuyển, mềm mại nhưng cũng đầy nữ tính, dịu dàng. Từ láy “rười rượi” vừa gợi hình, vừa gợi cảm, diễn tả thật chính xác dáng đi của người thiếu nữ. Hàng dừa, cây me, con đường, quán chợ, lối cũ, dấu chân qua, dấu chân em xưa… tất cả những hình ảnh quen thuộc này đều gắn liền với tuổi thơ êm đềm, với kỷ niệm ngọt ngào của đôi lứa yêu nhau. Những địa danh cụ thể này càng tô đậm thêm nỗi nhớ nhung da diết, khôn nguôi trong lòng chàng trai.
Bốn câu thơ cuối bài là tâm trạng của cô gái khi trở về nhà sau cuộc hẹn hò lãng mạn cùng chàng trai. Cô gái bước đi, khiến mọi thứ xung quanh bỗng trở nên bâng khuâng, xao xuyến. Khi cô gái trở về, mọi thứ lại trở nên ngơ ngác, lạ lẫm. Tâm trạng của cô gái lúc này thật khó tả, vừa vui sướng, hạnh phúc vì được gặp gỡ người yêu, vừa bồi hồi, xúc động khi nghĩ đến ngày mai phải chia xa.
Với ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi, kết hợp với nhịp thơ linh hoạt, Hàn Mặc Tử đã vẽ nên bức tranh tình quê đầy thơ mộng, trữ tình. Bài thơ không chỉ là lời tỏ bày tình cảm của chàng trai dành cho cô gái mà còn là tiếng lòng tha thiết, mãnh liệt của nhà thơ đối với quê hương, đất nước.