Cũng có kẻ mắc vào khóa lính Bỏ cửa nhà gồng gánh việc quan Nước khe cơm vắt gian nan Dãi dầu nghìn dặm lầm than một đời Buổi chiến trận mạng người như rác Phận đã đành đạn lạc tên rơi Lập lòe ngọn lửa...

- Đối tượng được nhắc đến ở đây chính là những người lính bị bắt đi đánh thuê cho giặc phương Bắc. Họ phải rời xa quê hương, gia đình, chịu cảnh đầu rơi máu chảy nơi chiến trường. Nguyễn Du đã cảm thông sâu sắc trước nỗi khổ của họ.
- Những hình ảnh “gồng gánh việc quân”, “khe cơm vắt”, “ngàn dặm lầm than”… đã tái hiện chân thực cuộc sống cực khổ của những người lính. Họ phải làm việc vất vả, ăn uống thiếu thốn, sống lay lắt nơi rừng hoang, núi vắng.
- Yếu tố “thác” trong câu thơ “Thác lại nhờ hớp cháo lá đa” mang ý nghĩa là chết. Đây là cách nói giảm nói tránh, thể hiện sự xót thương của Nguyễn Du dành cho những người lính.
- Biện pháp tu từ so sánh “mạng người như rác” đã nhấn mạnh sự rẻ rúng, đáng thương của những người lính. Họ là những người vô tội, nhưng lại bị đem ra làm vật hi sinh cho tham vọng của bọn cầm quyền.
- Đoạn văn:
Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, ông đã để lại cho nền văn học Việt Nam nhiều tác phẩm bất hủ, đặc biệt là kiệt tác Truyện Kiều. Trong đó, đoạn trích “Chí khí anh hùng” là một trong những đoạn trích tiêu biểu nhất. Đoạn trích khắc họa vẻ đẹp trang nam nhi chí lớn cùng khát vọng tự do của người anh hùng Từ Hải. Sau khi thề nguyền thủy chung son sắt với Thúy Kiều, Từ Hải đã dứt áo ra đi để thực hiện nghiệp lớn. Chàng quyết tâm lên đường, không chút vấn vương, lưu luyến dù Thúy Kiều có lời muốn đi theo để chăm sóc chàng. Hình ảnh Từ Hải ra đi một mình với thanh gươm yên ngựa mang vẻ đẹp ngang tàng, lẫm liệt của một bậc trượng phu. Hành động ấy còn thể hiện Từ Hải là con người trọng nghĩa khinh tài, chí khí lớn lao, không thích ràng buộc. Không chỉ vậy, Từ Hải còn là người rất tự tin với khả năng của bản thân. Chàng tin rằng sẽ nhanh chóng gây dựng lên cơ đồ để rước Kiều về nhà trong tư thế đàng hoàng, hiên ngai chứ không phải trốn tránh như Hồ Tôn Hiến. Qua đoạn trích này, ta thấy được vẻ đẹp của nhân vật Từ Hải - một anh hùng đích thực, xứng đáng để Kiều gửi gắm cả cuộc đời.