Tình yêu là đề tài muôn thuở trong thi ca Việt Nam. Mỗi nhà thơ có cách thể hiện riêng về tình yêu, mang đậm dấu ấn cá nhân. Trần Đăng Khoa và Nguyễn Mỹ cũng góp vào đề tài này hai bài thơ đặc sắc “Thơ tình người lính biển” và “Cuộc chia ly màu đỏ”. Hai bài thơ đều viết về tình yêu của người lính nhưng mỗi bài lại có nét riêng, để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng bạn đọc.
“Thơ tình người lính biển” được sáng tác năm 1978, in trong tập “Từ góc sân nhà em”, là lời tâm sự chân thật của người lính trẻ đang phải rời xa người mình yêu thương để thực hiện nhiệm vụ thiêng liêng bảo vệ Tổ quốc. Tình yêu ấy được gửi gắm qua hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, lãng mạn. Người lính trẻ đứng trên bến cảng, ngắm nhìn những cánh buồm trắng bay phấp phới giữa nền trời xanh bao la, rộng lớn. Anh tưởng tượng ra khung cảnh biển cả mênh mông, nơi mà con thuyền sẽ vượt qua để đến với biển đảo xa xôi. Trong giây phút chia tay, người lính cảm nhận rõ nỗi nhớ nhung da diết của người yêu. Cô gái đứng bên bờ biển, nghe tiếng sóng vỗ mà lòng bồi hồi, xao xuyến. Những lời thủ thỉ tâm tình ấy khiến cho người lính càng thêm lưu luyến, không muốn rời xa. Tuy vậy, anh vẫn quyết tâm lên đường, vì biết rằng trách nhiệm của mình là bảo vệ quê hương, đất nước. Hình ảnh cuối cùng của bài thơ là hình ảnh người lính đứng trên boong tàu, lắng nghe tiếng sóng vỗ từ hai phía. Biển cả mênh mông, vô tận, nhưng anh không cảm thấy cô đơn, vì luôn có biển và em ở bên cạnh. Bài thơ đã khắc họa thành công tình yêu thủy chung, son sắt của người lính biển. Đó là tình yêu cao đẹp, sẵn sàng hy sinh bản thân để bảo vệ Tổ quốc.
Còn “Cuộc chia ly màu đỏ” được sáng tác năm 1971, in trong tập “Những cánh buồm”, kể về cuộc chia ly đầy xúc động của một gia đình có người chồng là bộ đội, phải lên đường ra trận. Cô gái trẻ mặc áo đỏ tiễn chồng trong ánh nắng vàng rực rỡ của buổi chiều tà. Họ trao nhau những cái ôm, nụ hôn thắm thiết, hứa hẹn ngày gặp lại. Nhưng khi đoàn tàu lăn bánh, cô gái bỗng quay mặt đi, giấu giọt nước mắt lăn dài trên má. Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, giàu sức gợi để diễn tả tâm trạng của nhân vật. Từ đó, tạo nên bức tranh sinh động về tình yêu đôi lứa trong thời chiến. Bài thơ đã khắc họa thành công vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ. Đó là vẻ đẹp của sự kiên cường, bất khuất, sẵn sàng hy sinh hạnh phúc cá nhân để góp phần giải phóng dân tộc.
Như vậy, “Thơ tình người lính biển” và “Cuộc chia ly màu đỏ” đều là những bài thơ xuất sắc về tình yêu của người lính. Mỗi bài thơ có nét riêng, mang đậm dấu ấn cá nhân của tác giả. Cả hai bài thơ đều thể hiện tinh thần yêu nước nồng nàn của nhân dân ta trong kháng chiến chống Mỹ.