phân tích 2 câu thơ thực trong văn bản câu cá mùa thu của nguyễn khuyến ( chi tiết )

Nguyễn Khuyến là một nhà thơ nổi tiếng với nhiều tác phẩm đặc sắc, trong đó chùm ba bài thơ thu đã để lại cho người đọc những ấn tượng khó phai về bức tranh mùa thu nơi làng quê Bắc bộ. Trong đó nổi bật hơn cả là bài Câu cá mùa thu. Bài thơ đã miêu tả được vẻ đẹp của mùa thu cũng như hiện thực xã hội thời bấy giờ. Đặc biệt hai câu thơ cuối bài thể hiện rõ nét tâm trạng của tác giả trước cảnh thu.
“Tựa gối ôm cần lâu chẳng được
Cá đâu đớp động dưới chân bèo”
Hai câu thơ gợi ra hình ảnh nhân vật trữ tình hiện lên với dáng vẻ chăm chú, say mê khi câu cá. Tác giả tựa gối ôm cần là tư thế chờ đợi khá lâu mà không thấy cá cắn câu mới “đớp động dưới chân bèo”. Từ láy “lao đao” vừa gợi ra trạng thái mặt nước chao đảo, vừa diễn tả cảm giác hoa mắt, chóng mặt của nhân vật trữ tình khi phải suy nghĩ trăn trở điều gì đó. Tâm hồn thi sĩ đang giao hòa với thiên nhiên nhưng vẫn tinh tế hướng đến cuộc đời, cuộc sống của con người. Hai câu thơ trên có sự đối lập giữa bên ngoài và bên trong, giữa khung cảnh thiên nhiên và tâm trạng của nhà thơ. Khung cảnh càng tĩnh lặng bao nhiêu thì tâm trạng của tác giả lại càng nặng trĩu bấy nhiêu. Nhà thơ mong mỏi một tiếng cá đớp động chân bèo sau bao lâu chỉ thấy thiên nhiên chìm đắm trong trạng thái ngủ đông, bất động.
Như vậy hai câu thơ cuối bài đã khắc họa thành công hình ảnh nhân vật trữ tình với nỗi niềm băn khoăn, trăn trở trước thời cuộc. Qua đây ta thấy được tài năng sử dụng ngôn ngữ thuần Nôm của Nguyễn Khuyến cùng bút pháp tả cảnh ngụ tình đặc sắc.
Qua phân tích ở trên, chúng ta có thể khẳng định rằng hai câu thơ cuối bài Câu cá mùa thu đã làm sáng tỏ nhan đề của bài thơ, đồng thời bộc lộ sâu sắc tâm trạng của tác giả.