I. Mở bài:
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm cần phân tích.
II. Thân bài:
a) Giải thích nhận định:
- Phong cách nghệ thuật là một trong những yếu tố quan trọng nhất để tạo nên sự thành công cho mỗi tác phẩm văn học. Nó được thể hiện qua nhiều phương diện khác nhau như nội dung tư tưởng, hình thức nghệ thuật, ngôn ngữ…
- Nhận định của Marcel Proust khẳng định rằng phong cách nghệ thuật không chỉ đơn thuần là vấn đề kỹ thuật mà còn là cách nhìn, cách cảm nhận thế giới của nhà văn. Điều này có nghĩa là phong cách nghệ thuật của mỗi nhà văn sẽ phản ánh cái nhìn riêng biệt, độc đáo của họ về cuộc sống, con người.
b) Bình luận, chứng minh:
* Nam Cao:
- Nội dung tư tưởng: Nam Cao thường viết về những người nông dân nghèo khổ, bị áp bức, bóc lột. Ông đã lên án xã hội thực dân phong kiến tàn bạo đã đẩy con người vào cảnh khốn cùng, đồng thời ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của họ.
+ Trong truyện ngắn “Chí Phèo”, Nam Cao đã xây dựng nhân vật Chí Phèo - một người nông dân lương thiện nhưng bị xã hội xô đẩy đến bước đường cùng trở thành kẻ lưu manh, côn đồ. Qua nhân vật này, Nam Cao đã lên án xã hội thực dân phong kiến tàn bạo đã hủy hoại cả nhân tính lẫn nhân dạng của con người. Đồng thời, ông cũng ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của Chí Phèo khi anh ta vẫn còn giữ được bản chất tốt đẹp của mình.
+ Trong truyện ngắn “Lão Hạc”, Nam Cao đã xây dựng nhân vật Lão Hạc - một người nông dân hiền lành, chất phác nhưng lại gặp phải hoàn cảnh éo le. Lão Hạc đã phải bán đi con chó Vàng - kỉ vật duy nhất của đứa con trai đi xa. Trước khi chết, lão đã gửi gắm con chó cho ông giáo. Cái chết của lão Hạc là một bi kịch đau đớn, thể hiện nỗi thống khổ tột cùng của người nông dân trước cảnh đói nghèo, bế tắc.
- Hình thức nghệ thuật: Nam Cao sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức gợi cảm. Ông thường sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa… để khắc họa chân dung nhân vật.
+ Trong truyện ngắn “Chí Phèo”, Nam Cao đã sử dụng biện pháp so sánh để miêu tả ngoại hình của Chí Phèo: “Cái đầu thì trọc lốc, cái răng cạo trắng hớn, cái mặt thì đen mà rất câng câng, hai mắt gườm gườm trông gớm chết”. Biện pháp so sánh đã giúp người đọc hình dung ra được ngoại hình dữ tợn, hung ác của Chí Phèo.
+ Trong truyện ngắn “Lão Hạc”, Nam Cao đã sử dụng biện pháp ẩn dụ để miêu tả tâm trạng của lão Hạc: “Lão cố làm ra vui vẻ. Nhưng trông lão cười như mếu và đôi mắt lão ầng ậng nước”. Biện pháp ẩn dụ đã giúp người đọc cảm nhận được nỗi đau đớn, xót xa của lão Hạc.
c) Thạch Lam:
- Nội dung tư tưởng: Thạch Lam thường viết về những mảnh đời nhỏ bé, thầm lặng nhưng lại chứa đựng những giá trị tinh thần cao đẹp.
+ Trong truyện ngắn “Gió lạnh đầu mùa”, Thạch Lam đã khắc họa hình ảnh những đứa trẻ nghèo ở phố huyện. Chúng tuy sống trong cảnh nghèo khó, thiếu thốn nhưng vẫn luôn yêu thương, đùm bọc lẫn nhau.
+ Trong truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan”, Thạch Lam đã kể về câu chuyện tình yêu giữa Thanh và Nga. Tình yêu của họ là một tình yêu trong sáng, thơ mộng, gắn bó với những kỷ niệm tuổi thơ.
- Hình thức nghệ thuật: Thạch Lam sử dụng ngôn ngữ nhẹ nhàng, tinh tế. Ông thường sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa… để khắc họa chân dung nhân vật.
+ Trong truyện ngắn “Gió lạnh đầu mùa”, Thạch Lam đã sử dụng biện pháp so sánh để miêu tả khung cảnh thiên nhiên: “Trời u ám, gió thổi từng cơn lạnh buốt. Những cây bàng đứng im lìm như đang chịu tang”. Biện pháp so sánh đã giúp người đọc cảm nhận được sự lạnh lẽo, u ám của trời đất lúc giao mùa.
+ Trong truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan”, Thạch Lam đã sử dụng biện pháp nhân hóa để miêu tả cây hoàng lan: “Cây hoàng lan đứng im lìm, cành lá xum xuê che kín cả một góc sân”. Biện pháp nhân hóa đã giúp người đọc cảm nhận được sự yên tĩnh, thanh bình của ngôi nhà.
III. Kết bài:
- Khẳng định lại ý nghĩa của phong cách nghệ thuật đối với nhà văn.