Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích bài thơ ''Khóc Dương Khuê'' của Nguyễn Khuyến*

Nguyễn Khuyến là một nhà thơ lớn của dân tộc, ông đã để lại cho đời nhiều tác phẩm hay, có giá trị sâu sắc. Trong đó, "Khóc Dương Khuê" là một trong những bài thơ nổi tiếng nhất của Nguyễn Khuyến, thể hiện tình bạn tri âm, tri kỷ giữa hai người. Bài thơ được viết theo thể thơ song thất lục bát, với ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu cảm xúc. Mở đầu bài thơ, Nguyễn Khuyến đã bày tỏ nỗi đau xót khi nghe tin bạn mất:

Bác Dương thôi đã thôi rồi,
Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta.

Câu thơ mở đầu như một lời thông báo ngắn gọn về sự ra đi của người bạn thân thiết. Từ "thôi" được sử dụng một cách tinh tế, vừa thể hiện sự tiếc nuối, vừa ẩn chứa nỗi buồn sâu thẳm trong lòng tác giả. Tiếp theo, Nguyễn Khuyến nhớ lại những kỉ niệm đẹp đẽ giữa hai người:

Nhớ từ thuở đăng khoa ngày trước,
Vẫn sớm hôm tôi bác cùng nhau;
Kính yêu từ trước đến sau,
Trong khi gặp gỡ khác đâu duyên trời?

Những kỉ niệm ấy thật đẹp và đáng quý. Đó là những lần cùng nhau thi đỗ, cùng nhau học tập, cùng nhau chia sẻ niềm vui, nỗi buồn. Tình bạn giữa hai người được xây dựng trên cơ sở kính yêu lẫn nhau, luôn quan tâm, giúp đỡ nhau trong mọi hoàn cảnh. Sau khi nhắc lại những kỉ niệm đẹp đẽ, Nguyễn Khuyến tiếp tục bày tỏ nỗi nhớ thương da diết đối với người bạn quá cố:

Giữa đường đứt gánh tương tư,
Kẻ Bắc người Nam, le lói mấy hàng nước non.

Tình bạn giữa hai người giờ đây bị chia cắt bởi khoảng cách địa lý. Người ở phương Bắc, kẻ ở phương Nam, chỉ còn biết gửi gắm nỗi nhớ thương qua những dòng thư. Nỗi nhớ ấy khiến tác giả cảm thấy cô đơn, lạc lõng:

Chẳng biết tấm son gột rửa bao giờ,
Cho phỉ sức vẫy vùng từ trước.

Tấm son ở đây có thể hiểu là tấm lòng son sắt, thủy chung của Nguyễn Khuyến dành cho người bạn quá cố. Ông mong muốn được gột rửa tấm lòng son ấy, để có thể tiếp tục sống một cuộc đời đầy ý nghĩa, xứng đáng với tình bạn cao đẹp. Cuối cùng, Nguyễn Khuyến khẳng định tình bạn tri âm, tri kỷ giữa hai người sẽ mãi mãi trường tồn:

Ai chẳng biết chán đời là phải,
Sao vội vàng đã mải lên tiên.
Rượu ngon không có bạn hiền,
Không mua không phải không tiền không mua.

Tình bạn giữa hai người là một tình bạn chân thành, thắm thiết. Dù cho cuộc đời có đổi thay, nhưng tình bạn ấy vẫn mãi mãi vẹn nguyên trong trái tim của Nguyễn Khuyến. Có thể nói, "Khóc Dương Khuê" là một bài thơ hay, thể hiện tình bạn tri âm, tri kỷ giữa hai người. Bài thơ đã để lại trong lòng người đọc nhiều cảm xúc sâu lắng.