Viết bài văn phan tích bài thơ ''Bạn đến chơi nhà'' của NGUYỄN KHUYẾN ''Dã bấy lâu nay bác tới nhà .......................... Bác đến chơi đây ta với ta''

Nguyễn Khuyến là một nhà thơ lớn của dân tộc. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông là Bạn đến chơi nhà. Bài thơ đã ca ngợi tình bạn chân thành, thắm thiết:

"Đã bấy lâu nay, bác tới nhàTrẻ thời đi vắng, chợ thời xaAo sâu nước cả, khôn chài cáVườn rộng rào thưa, khó đuổi gàCải chửa ra cây, cà mới nụBầu vừa rụng rốn, mướp đương hoaĐ đầu cầu áo túi tiền không cóChi ngồi tựa mạn thuyền, ta với ta."

Bài thơ được viết theo thể thất ngôn bát cú Đường luật, gồm 8 câu, mỗi câu 7 chữ. Nó đã khắc họa tình huống khi người bạn đến thăm nhà của Nguyễn Khuyến. Qua đó, nhà thơ muốn nhấn mạnh sự thân mật, chân thành của tình bạn.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã giới thiệu về việc người bạn đến thăm nhà một cách rất hóm hỉnh:

"Đã bấy lâu nay, bác tới nhà"

Cách xưng hô "bác" thể hiện mối quan hệ gần gũi, thân mật giữa chủ và khách. Người bạn này đã lâu lắm rồi nhân vật "ta" mới gặp lại nên cảm thấy rất vui mừng. Tuy nhiên, khi bạn đến chơi, hoàn cảnh của nhà thơ lại rất éo le.

"Trẻ thời đi vắng, chợ thời xaAo sâu nước cả, khôn chài cáVườn rộng rào thưa, khó đuổi gà"

Khi người bạn đến chơi, thật không may là tất cả những đứa trẻ - những người có thể sai đi mua đồ tiếp đãi bạn đều đã đi vắng. Chợ thì ở quá xa khiến cho việc đi chợ để nấu cơm mời bạn trở nên bất khả thi. Ngay cả những nhu cầu tối thiểu như cá ăn, rau ăn cũng không có sẵn. Ao thì sâu, nước thì lớn nên không thể bắt cá. Vườn rộng nên khó mà đuổi được gà. Những nhu cầu tối thiểu để tiếp đãi bạn như cá, rau, gà đều không có sẵn. Thậm chí, những thứ cần thiết hàng ngày như mắm muối cũng không có. Ngay cả khi có những thứ đó thì nhà thơ cũng không có tiền để mua tiếp đãi bạn. Hình ảnh "mớ rau, con cá, đòn chuối, xanh, dưa..." chính là những hình ảnh ẩn dụ cho sự thiếu thốn trong cuộc sống của nhà thơ.

Tiếp đến hai câu thực (câu 5-6):

"Cải chửa ra cây, cà mới nụBầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa"

Hai câu thơ trên gợi lên khung cảnh vườn tược nhà thơ. Mặc dù chưa đến mức độ đói khát nhưng cũng chẳng dư dả gì nhiều. Trong vườn chỉ có cải, cà, bầu, mướp nhưng chúng vẫn còn non nớt hoặc đang nở hoa chứ chưa thể dùng được.

Nếu như sáu câu thơ đầu nhà thơ sử dụng biện pháp nghệ thuật trào phúng để tạo nên tiếng cười vui vẻ, hài hước thì hai câu thơ cuối nhà thơ đã sử dụng để bộc lộ tâm trạng, cảm xúc của mình:

"Đầu trò chuyện trước, ta với taKhách tới nhà trống chẳng bề bân"

Trong hai câu thơ này, tác giả đã sử dụng điệp từ "ta" kết hợp với cụm từ "với ta". Cụm từ này có nghĩa là chủ và khách cùng sát cánh bên nhau. Chúng ta cùng trải qua những giây phút quý giá bên nhau bằng sự chân thành, tự nhiên nhất. Tình bạn ấy vượt lên mọi của cải, vật chất tầm thường.

Như vậy, bài thơ Bạn đến chơi nhà đã mang lại cho người đọc những tiếng cười vui vẻ, hồn nhiên, trong sáng. Đồng thời, nó cũng giúp chúng ta hiểu thêm về tình bạn chân thành, giản dị, mộc mạc của nhà thơ Nguyễn Khuyến nói riêng và ông cha ta xưa kia nói chung.