Phân tích bài thơ "Chỉ có thể là mẹ" của Đặng Minh Mai: "Nắng dần tắt trên con đường nhỏ Dáng mẹ gầy giẹo giọ liêu xiêu Mẹ về để nấu cơm chiều Bữa cơm đạm bạc thương yêu ấm lòng Cả đời mẹ đã long đ...

ttctShelly đã từng nói: “Thơ ca làm cho tất cả những gì tốt đẹp nhất trên đời trở thành bất tử”. Có những giá trị vững bền của cuộc sống được lưu giữ lại nhờ những vần thơ, có những nhịp ngân của tâm hồn được in dấu lại qua mỗi trang văn. Có lẽ, những vần thơ đã giúp con người ghi lại những nhịp đập của trái tim, ghi lại những tình cảm thiêng liêng nhất. Chính bởi vậy, nhà thơ Đặng Minh Mai đã gửi gắm những tâm tư, tình cảm của mình vào bài thơ “Chỉ có thể là mẹ” để cảm nhận sâu sắc tình mẫu tử thiêng liêng.

Bài thơ "Chỉ có thể là mẹ" của Đặng Minh Mai là một tác phẩm thơ ca đầy cảm xúc, giàu tình yêu thương và lòng hiếu kính đối với người mẹ. Thông qua những vần thơ nhẹ nhàng mà sâu lắng, tác giả đã vẽ nên một bức tranh chân thực về hình ảnh người mẹ – hình ảnh của sự hy sinh, vất vả và tình yêu vô bờ bến dành cho con cái. Bài thơ không chỉ ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng mà còn là lời tri ân sâu sắc của những người con đối với mẹ, những người đã dày công hy sinh suốt đời vì gia đình.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã phác họa một cảnh hoàng hôn buông xuống trên con đường nhỏ, là lúc mẹ trở về sau một ngày dài làm lụng vất vả. Hình ảnh người mẹ già nua, gầy gò, liêu xiêu giữa bóng chiều không chỉ là sự miêu tả về một dáng điệu mệt mỏi mà còn là sự biểu thị rõ ràng của cuộc sống đầy khó khăn và gian khổ mà mẹ phải gánh vác để lo toan cho gia đình:

“Nắng dần tắt trên con đường nhỏ

Dáng mẹ gầy giẹo giọ liêu xiêu

Mẹ về để nấu cơm chiều

Bữa cơm đạm bạc thương yêu ấm lòng.”

Tác giả sử dụng hai từ láy “giẹo giọ” và “liêu xiêu” để diễn tả sự mệt mỏi, yếu ớt của mẹ, phản ánh một phần nào đó những vất vả, gian truân mà mẹ phải chịu đựng suốt cuộc đời. Mặc dù mệt mỏi đến thế, mẹ vẫn luôn cố gắng trở về nhà để lo cho gia đình bữa cơm chiều, dù bữa cơm ấy có đạm bạc đến đâu, nhưng luôn đầy ắp tình yêu thương. Đây là một bức tranh rất đỗi bình dị nhưng cũng rất cảm động về hình ảnh người mẹ trong gia đình, người luôn vất vả làm lụng, hy sinh để chăm lo cho những người thân yêu.

Tiếp theo, Đặng Minh Mai tiếp tục mở rộng suy ngẫm về cuộc đời của mẹ. Một cuộc đời gắn liền với những hy sinh, mất mát, sự cống hiến vô điều kiện cho gia đình, cho chồng con mà không đòi hỏi sự đền đáp. Những vần thơ của tác giả như một lời tâm sự, một sự chiêm nghiệm về hình ảnh người mẹ trong suốt hành trình dài của cuộc đời:

“Cả đời mẹ long đong vất vả

Cho chồng con quên cả thân mình

Một đời mẹ đã hy sinh

Tuổi xuân phai nhạt nghĩa tình đượm sâu.”

Qua những câu thơ này, tác giả đã khắc họa rõ nét hình ảnh người mẹ hiền dịu, hy sinh cả tuổi xuân tươi đẹp của mình để chăm sóc chồng con. Mẹ không chỉ lo lắng cho con cái từ khi còn nhỏ mà còn hy sinh bản thân trong suốt cuộc đời mình. Tuổi xuân của mẹ phai nhạt, sức khỏe của mẹ dần yếu đi, nhưng tình yêu và nghĩa tình mà mẹ dành cho gia đình lại ngày càng đậm đà. Đây là một tình yêu vô bờ bến, không hề tính toán, không đòi hỏi sự đền đáp. Cả cuộc đời mẹ là những ngày tháng gian khó, nhưng cũng là những tháng ngày chứa đựng tình yêu thương vô hạn dành cho những người thân yêu nhất.

Men theo dòng chảy cảm xúc, tác giả đã khắc họa thêm những dấu vết của thời gian trên cơ thể người mẹ. Thời gian như một dòng chảy không ngừng, không chỉ lấy đi sức khỏe của mẹ mà còn để lại những dấu vết rõ ràng của những năm tháng gian truân trên mái tóc bạc và làn da nhăn nheo:

“Mưa và nắng nhuộm màu tóc trắng

Bụi gian nan đọng lắng nếp nhăn

Rụng rồi thương lắm hàm răng

Lưng còng chân yếu ánh trăng cuối trời.”

Những câu thơ này đã tả thực một cách sinh động hình ảnh người mẹ trong những năm tháng cuối đời, khi những dấu vết của thời gian và cuộc sống vất vả đã để lại trên cơ thể mẹ. “Mưa và nắng nhuộm màu tóc trắng,” “bụi gian nan đọng lắng nếp nhăn” là những hình ảnh rất cụ thể, rất đời thường, nhưng lại chứa đựng sự đau xót của người con khi chứng kiến mẹ dần yếu đi theo năm tháng. Hình ảnh “rụng rồi thương lắm hàm răng” và “lưng còng chân yếu” như những vết thương không thể xóa nhòa trong ký ức của người con, là biểu tượng của sự hy sinh, của tình yêu vô điều kiện mà mẹ đã dành cho gia đình mình.

Cũng chính từ những dấu vết của thời gian ấy, tình yêu của mẹ lại càng trở nên thiêng liêng và cao cả. Tình yêu thương của mẹ là một tình cảm vĩnh cửu, không có gì có thể thay thế được. Đây chính là một trong những điều mà tác giả muốn gửi gắm qua bài thơ: dù thời gian có lấy đi sức khỏe của mẹ, dù mẹ có già đi, yếu đi, nhưng tình mẹ dành cho con sẽ luôn bất diệt, là thứ tình cảm duy nhất không bao giờ thay đổi.

Cuối bài thơ, Đặng Minh Mai đưa người đọc đến một cảm nhận sâu sắc hơn về tình mẫu tử. Tình yêu của mẹ là thứ tình cảm vượt lên trên tất cả, không gì có thể sánh được. Tình mẹ có thể xua tan mọi khó khăn, đau khổ và mang lại cho con niềm tin, động lực để sống và vươn lên trong cuộc đời. Những câu thơ cuối của bài thơ như một lời khẳng định về giá trị của tình mẫu tử, một giá trị thiêng liêng và vô giá:

“Tình của mẹ sáng ngời dương thế

Lo cho con tấm bé đến già

Nghĩa tình son sắt cùng cha

Giản đơn dung dị mẹ là mẹ thôi.”

Tình yêu của mẹ là ánh sáng không bao giờ tắt, là niềm hy vọng, niềm tin vững chắc giúp con vượt qua mọi thử thách trong cuộc đời. Câu thơ “Giản đơn dung dị mẹ là mẹ thôi” như một sự khẳng định rằng, mẹ không cần phải làm gì to lớn, mẹ chỉ cần là chính mình, là mẹ của con, và chính tình yêu đó đã là tất cả. Đoạn thơ này không chỉ nói về mẹ, mà còn là một lời tri ân, một lời cảm ơn chân thành của người con dành cho mẹ – người luôn hy sinh, chăm sóc và yêu thương mình vô điều kiện.

Bài thơ kết thúc bằng những câu thơ nhẹ nhàng nhưng đầy cảm xúc, tạo nên một sự kết thúc vừa đầy xúc động lại vừa nhẹ nhàng, như là một lời nhắn nhủ gửi tới mỗi người con: hãy trân trọng và biết ơn tình mẹ, vì tình mẫu tử là thứ tình cảm thiêng liêng, cao cả nhất trong đời mỗi con người.

"Chỉ có thể là mẹ" là một tác phẩm thơ dạt dào cảm xúc, sử dụng thể thơ song thất lục bát, với những vần điệu nhẹ nhàng, trữ tình nhưng cũng đầy sâu lắng. Tác giả đã thành công khi khắc họa hình ảnh người mẹ qua những vần thơ giản dị mà sâu sắc, để mỗi người con đọc bài thơ này đều có thể cảm nhận được sự hy sinh, tình yêu thương vô bờ bến mà mẹ dành cho mình. Tình mẫu tử không có gì sánh bằng, và chỉ có thể là mẹ mà thôi. Bài thơ đã để lại trong lòng người đọc những cảm xúc khó tả, những suy tư về tình yêu thương gia đình và sự biết ơn đối với những hy sinh thầm lặng của mẹ.

Có thể nói, bài thơ của Đặng Minh Khai đã rọi vào tâm hồn tôi thứ ánh sáng tình mẫu tử thiêng liêng, là ngọn đèn soi sáng trên suốt chặng đường tôi đi....