Phân tích nội dung và nghệ thuật của bài thơ Lời chào của nhà thơ nguyễn khoa điềm

Nguyễn Khoa Điềm là một trong những gương mặt tiêu biểu của nền thơ ca Việt Nam hiện đại. Thơ ông mang đậm chất triết lí, suy tư; thể hiện tâm tư, tình cảm sâu lắng của tác giả về đất nước, quê hương. Bài thơ "Lời chào" là một trong những sáng tác nổi bật của Nguyễn Khoa Điềm, thể hiện lòng biết ơn đối với những điều tốt đẹp mà cuộc sống ban tặng.

Bài thơ được viết theo thể thơ tự do, không tuân thủ quy tắc về số câu, số chữ trong mỗi dòng. Điều này tạo nên sự phóng khoáng, tự nhiên cho lời thơ. Ngôn ngữ thơ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức gợi hình, gợi cảm. Các biện pháp tu từ như ẩn dụ, nhân hóa,... được sử dụng hiệu quả, góp phần làm tăng sức biểu đạt cho lời thơ.

Mở đầu bài thơ, Nguyễn Khoa Điềm bày tỏ lòng biết ơn đối với những cánh sẻ nâu đã bay đến cánh đồng rút những cọng rơm vàng về kết tổ. Hình ảnh những chú chim sẻ nhỏ bé, cần mẫn kiếm ăn, xây tổ là biểu tượng cho vẻ đẹp lao động, cần cù, chịu khó của người dân Việt Nam. Nhờ có những cánh sẻ nâu ấy mà cánh đồng trở nên tươi tốt, màu mỡ hơn.

Tiếp theo, tác giả gửi lời tri ân đến đá dạy ta với cánh diều thơ nhỏ biết kéo về cả một sắc trời xanh. Đá và diều là hai hình ảnh gắn bó mật thiết với nhau. Diều bay cao nhờ gió, gió thổi mạnh hay nhẹ phụ thuộc vào địa hình, đặc biệt là núi non. Vì vậy, đá chính là nơi nâng đỡ, giúp diều bay cao, bay xa. Hình ảnh này cũng ẩn dụ cho mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Con người muốn phát triển phải dựa vào sự hỗ trợ của thiên nhiên.

Sau đó, tác giả nhắc nhở chúng ta hãy biết ơn mẹ vì đã tính cho con thêm một tuổi sinh thành "tuổi của mụ". Tuổi mụ là cách tính tuổi truyền thống của người Việt Nam, dựa trên kinh nghiệm dân gian. Cách tính này có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện tấm lòng bao dung, độ lượng của người mẹ dành cho con cái.

Cuối cùng, tác giả khẳng định rằng chúng ta cần biết ơn trò chơi tuổi nhỏ mê ly "chuyền chuyền một...". Trò chơi chuyền chuyền là một trò chơi dân gian phổ biến ở Việt Nam. Trò chơi này không chỉ giúp trẻ em rèn luyện khả năng vận động mà còn giúp các em phát triển trí tuệ, tinh thần đoàn kết, hợp tác.

Qua bài thơ, Nguyễn Khoa Điềm muốn nhắn nhủ tới bạn đọc thông điệp về lòng biết ơn. Chúng ta cần biết trân trọng những điều tốt đẹp mà cuộc sống ban tặng, từ những thứ nhỏ bé nhất như cánh sẻ nâu, đá, diều, trò chơi tuổi thơ,... Lòng biết ơn sẽ giúp chúng ta sống tốt đẹp hơn, trở thành người có ích cho xã hội.