Viết bài văn phân tích đoạn trích “Hai chữ nước nhà” của Á Nam Trần Tuấn Khải ( Có thể tham khảo, bài văn tối thiểu 3 mặt giấy): Chốn Ải Bắc mây sầu ảm đạm Cõi trời Nam gió thảm đìu hiu Bốn bề hổ thét...

Nguyen Thuy Duong

Bài thơ "Hai chữ nước nhà" của Á Nam Trần Tuấn Khải là một tác phẩm tiêu biểu trong giai đoạn văn học yêu nước đầu thế kỷ XX, mang đậm lòng yêu nước và nỗi đau mất nước của dân tộc. Đoạn trích trên thể hiện tâm trạng bi thương, uất hận của một người cha trước cảnh nước mất, nhà tan và những lời khuyên nhủ con cái về tinh thần dân tộc. Qua đây, nhà thơ đã khắc hoạ rõ nét hình ảnh đất nước trong cơn biến loạn và kêu gọi tinh thần yêu nước của thế hệ sau.

Mở đầu đoạn trích, Trần Tuấn Khải miêu tả cảnh tượng Ải Bắc và trời Nam với không khí ảm đạm, sầu thảm:

"Chốn Ải Bắc mây sầu ảm đạm

Cõi trời Nam gió thảm đìu hiu"

Hình ảnh mây sầu và gió thảm tượng trưng cho sự đau khổ, mất mát mà đất nước đang phải chịu đựng. Cảnh vật thiên nhiên như cũng hòa quyện với nỗi đau của con người, tạo nên một bức tranh tăm tối, u ám, gợi lên nỗi buồn sâu thẳm. Tiếp đến, âm thanh hổ thét, chim kêu vang vọng khắp bốn bề càng làm tăng thêm sự hoang vắng, lạnh lẽo. Nhà thơ như muốn nhấn mạnh sự bức bối, oán giận trong lòng người dân trước cảnh nước mất nhà tan.

Trong nỗi đau ấy, người cha, với "chút thân tàn", đứng trước dòng máu của bao người đã hy sinh, cảm thấy nghẹn ngào, xót xa:

"Hạt máu nóng thấm quanh hồn nước

Chút thân tàn lần bước dậm khơi"

Hình ảnh hạt máu nóng thấm quanh hồn nước biểu thị sự hy sinh cao cả của những người con yêu nước đã ngã xuống để bảo vệ quê hương. Cảnh tượng này không chỉ là sự đau lòng mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm lớn lao của thế hệ sau. Đối với người cha, dù đã tàn lụi về sức lực, nhưng tinh thần yêu nước vẫn luôn rực cháy, nhắn nhủ những người con tiếp tục đấu tranh bảo vệ đất nước.

Tiếp theo, người cha khơi gợi về nguồn gốc, lịch sử hào hùng của dân tộc với những lời khuyên sâu sắc:

"Giống Hồng Lạc hoàng thiên đã định

Mấy ngàn năm suy thịnh đổi thay"

Dân tộc Việt Nam là con cháu Giống Hồng Lạc, một giống nòi đã được định sẵn bởi trời cao. Lịch sử dân tộc trải qua bao thăng trầm, nhưng luôn chứng tỏ sức mạnh, lòng kiên cường của những người anh hùng. Đây là một sự khẳng định niềm tự hào về dòng máu Lạc Hồng và lời khuyên nhủ con cái phải ghi nhớ gốc gác, giữ vững truyền thống dân tộc. Bằng cách nhắc lại quá khứ hào hùng, người cha muốn truyền tải tinh thần yêu nước và trách nhiệm bảo vệ quê hương.

Tác giả còn diễn tả nỗi đau mất nước khi quân Minh xâm lược:

"Than vận nước gặp khi biến đổi

Để quân Minh thừa hội xâm lăng"

Nỗi đau của cả dân tộc được khắc họa qua hình ảnh "khói lửa bừng bừng", "xương rừng máu sông", tượng trưng cho những cuộc chiến tranh tàn khốc. Cảnh tượng này không chỉ phản ánh nỗi đau mất mát về mặt vật chất mà còn là sự tổn thương sâu sắc về mặt tinh thần. Những hình ảnh "đô thị thành tung quách vỡ" hay "bỏ vợ lìa con" tạo nên bức tranh bi thương của xã hội Việt Nam thời bấy giờ, khi chiến tranh đã phá tan mọi nền tảng gia đình và xã hội.

Như vậy, qua đoạn trích "Hai chữ nước nhà", Á Nam Trần Tuấn Khải đã dựng lên một bức tranh đầy đau thương của đất nước trong thời kỳ biến loạn. Tác phẩm không chỉ là tiếng lòng uất hận của tác giả trước cảnh nước mất mà còn là lời nhắn nhủ thế hệ trẻ hãy ghi nhớ quá khứ đau thương của dân tộc. "Hai chữ nước nhà" là một lời kêu gọi mạnh mẽ về lòng yêu nước, khơi dậy tinh thần đấu tranh, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ quê hương. Đây là bài thơ mang ý nghĩa sâu sắc, là tiếng gọi từ quá khứ vọng về, nhắc nhở thế hệ trẻ hãy sống và chiến đấu để bảo vệ mảnh đất thiêng liêng mà cha ông đã hy sinh để giữ gìn.