Cảm nhận bài thơ Mùa xuân nho nhỏ

Thanh Hải là một trong những nhà cách mạng, nhà thơ đã để lại nhiều tác phẩm nổi tiếng trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Trong đó, "Mùa xuân nho nhỏ" được sáng tác năm 1980 có thể coi là bài thơ đặc sắc nhất của ông. Bài thơ như một lời tâm niệm chân thành, gửi gắm tha thiết của Thanh Hải dành cho quê hương, đất nước mà ông yêu mến, gắn bó.

Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh miền Bắc đang xây dựng cuộc sống mới giữa mùa xuân tươi trẻ của mình sau khi trải qua những năm dài chiến tranh gian khổ, ác liệt. Mở đầu bài thơ là bức tranh thiên nhiên mùa xuân trước mắt người đọc hiện lên thật đẹp đẽ với âm thanh rộn rã, náo nức của tiếng chim chiền chiện hót vang trời cùng hình ảnh cánh hoa tím biếc của bông hoa trôi êm đềm trên dòng sông xanh tĩnh lặng. Chỉ bằng vài nét vẽ thôi nhưng tác giả cũng đủ làm cho người đọc cảm nhận được không khí mùa xuân tràn ngập khắp mọi nơi, từ bầu trời cao rộng đến mặt đất bao la. Không chỉ vậy, mùa xuân còn mang đến cho con người sức sống mới đầy căng tràn, nhựa sống mới ngọt ngào, tinh khiết khiến ai nấy đều thấy vui tươi, phấn khởi lạ thường.

Trước khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp ấy, lòng người cũng dâng trào cảm xúc niềm vui và say sưa tận hưởng. Từ đó, nhà thơ bày tỏ tình yêu thiên nhiên, đất nước, sự gắn bó sâu nặng với cuộc đời này qua khát vọng hóa thân vĩnh viễn thành những vật hữu hình như "con chim hót", "một cành hoa"... để hòa nhập vào bản đàn chung của đất nước, góp một nốt trầm vào bản hoà ca bất tận của cuộc đời. Và rồi, khúc nhạc xuân ấy cứ ngân nga mãi trong lòng người đọc về vẻ đẹp của một mùa xuân nho nhỏ - một ẩn dụ đầy sáng tạo để nói lên ý nguyện của thi nhân. Ý nguyện ấy không phải của riêng tác giả mà còn là mong ước của rất nhiều người. Đó chính là lẽ sống lớn, sống đẹp, khiêm nhường mà hết sức lãng mạn.

Đến khổ bốn, mạch cảm xúc bỗng chuyển sang suy ngẫm triết lí về mùa xuân, về cuộc đời mỗi con người. Mùa xuân của thiên nhiên đất trời cứ tuần hoàn theo quy luật vĩnh hằng của tạo hoá còn mùa xuân của cuộc đời mỗi con người thì có hạn. Để cho cuộc đời đáng sống hơn, con người cần biết làm đẹp cho cuộc sống, cần phải đóng góp cho xã hội, cống hiến cho đất nước. Điều này tưởng chừng đơn giản nhưng thực tế không dễ dàng bởi xung quanh ta vẫn còn tồn tại nhiều kẻ chỉ muốn "ăn bám" mà không chịu cống hiến. Vì thế, chúng ta cần phê phán lối sống ích kỉ, chỉ biết hưởng thụ mà không chịu khó lao động, học tập để trở thành người có ích cho gia đình và xã hội. Đồng thời, mỗi người hãy tự ý thức về trách nhiệm của mình đối với Tổ quốc, dân tộc, cố gắng học tập, rèn luyện để trở thành công dân tốt, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp phát triển đất nước giàu mạnh.

Cuối cùng, khép lại bài thơ là tiếng hát ngân vang thể hiện niềm lạc quan, yêu đời của tác giả. Tiếng hát ấy như xua tan đi những vất vả, nhọc nhằn của cuộc sống đời thường, hướng con người tới những giá trị tốt đẹp ở tương lai.

Bằng giọng thơ sôi nổi, tha thiết, kết hợp với các biện pháp tu từ độc đáo, bài thơ "Mùa xuân nho nhỏ" đã giúp người đọc hiểu thêm về tấm lòng của nhà thơ Thanh Hải. Dù không còn nữa nhưng những vần thơ và tâm hồn ông vẫn sẽ sống mãi với thời gian.