Văn nghị luận so sánh 2 tác phẩm trên đỉnh núi tản viên và chuyện chức phán sự đền tản viên Giúp mình với!

Nguyễn Dữ là một nhà Nho sống vào khoảng nửa đầu thế kỉ XVI, xuất thân trong một gia đình có truyền thống khoa bảng. Ông là tác giả của bộ truyện nổi tiếng "Truyền kì mạn lục". Tác phẩm được đánh giá là "thiên cổ kì bút", "áng văn hay của bậc đại gia", "chuẩn mực cho mọi thời của truyện ngắn Việt Nam",... Truyện được sáng tác vào khoảng thế kỉ XVI, lúc xã hội phong kiến Việt Nam rơi vào suy thoái, khủng hoảng, nhân dân bất bình nổi lên khởi nghĩa ở nhiều nơi. Nguyễn Dữ sáng tác tác phẩm Truyền kì mạn lục nhằm ghi chép lại những câu chuyên kỳ lạ vẫn được lưu truyền trong dân gian. Tác phẩm gồm 20 chương, "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" trích trong số đó (Chương thứ mười bốn).

Đoạn trích kể về Ngô Tử Văn - người vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không thể chịu được. Mọi người vẫn thường khen Văn là người cương trực. Ở làng Tử Văn sống trước đây có một ngôi đền linh ứng nhưng giờ đã thành ngôi đền có hồn của tên giặc xâm lược tử trận gần đó làm yêu quái trong dân gian. Trước sự việc ngôi đền bị uế tạp và yêu quái có thể làm hại dân, "Tử Văn rất tức giận, một hôm tắm gội sạch sẽ, khấn trời rồi châm lửa đốt đền". Sự khẳng định điều mình sắp hành động và đối tượng, mục đích hành động của Tử Văn cho thấy ý thức của chàng rất rõ ràng. Chàng đốt đền vì muốn trừ hại cho dân, vì dân lành, vì chính bản thân mình chứ không phải vì tư thù như tên hung thần kia nghĩ. Sau khi đốt đền, Tử Văn thấy khó chịu, đầu lảo đảo và bụng run run, nổi lên một cơn sốt nóng sốt rét. Tử Văn nhìn thấy một ông già áo vải mũ đen, phong độ nhàn nhã thình lình đến nhà và nói "đốt đền của ta, có lòng hiếu sinh mới cho sống mà không đốt thì ắt phải chết". Ông già còn đe dọa nếu không xây lại đền thì "sẽ đắng mày chết không có chỗ chôn". Có thể thấy cuộc gặp gỡ giữa Tử Văn và hồn ma tên tướng giặc diễn ra hết sức căng thẳng. Hồn ma tướng giặc buông lời mắng mỏ, đe dọa quyết kiện Tử Văn dù có chết cũng không chừa. Hắn còn tạo ra cảnh uy hiếp bằng cách tạo ra một trận gió to khiến căn nhà Tử Văn đang nằm bốc cháy. Nhưng trước thái độ ngang tàng, ngạo nghễ của Tử Văn, hắn đành trở mặt nhờ Diêm Vương xử kiện. Tử Văn hiện lên là con người đầy cá tính, dám làm những việc mà người đời gọi là "cả gan", "động tới thần thánh". Qua đoạn trích, người đọc cảm nhận được Tử Văn là người khảng khái, dũng cảm, cứng cỏi trước uy quyền.

Ngô Tử Văn được Thổ công mách bảo về lai lịch của tên tướng giặc và khuyên rằng hãy lập đàn giải oan, chuộc lỗi. Hành động này của Thổ công cho thấy ông luôn theo dõi mọi việc xảy ra ở dương gian và mong muốn Tử Văn sớm ngày nhận ra sai lầm để sửa chữa. Tiếp tục câu chuyện, sau khi nghe lời Thổ công, Tử Văn lập đàn giải oan, khi khói hương nghi ngút, "xảy có một người quần áo thô kệch, gương mặt dữ tợn, nói năng như điên như rồ đến chửi rửa, mắng nhiếc Tử Văn". Những lời lẽ của tên tướng giặc càng chứng minh thêm sự độc ác, xảo trá của hắn. Tên tướng giặc còn cố tình lấp liếm tội ác của mình bằng cách bịa đặt trắng trợn, đổ vấy tội lỗi cho kẻ khác. Không chỉ vậy, hắn còn tìm cách hãm hại Tử Văn lần nữa. May mắn thay, Thổ công đã kịp thời cứu giúp. Cuộc trò chuyện giữa Thổ công và Diêm vương đã vạch trần âm mưu phá hoại, gây rối của tên tướng giặc. Cuối cùng, công lý được thực thi, tên tướng giặc bị trừng trị thích đáng. Còn Tử Văn được sống lại, trở về nhà và tiếp tục làm quan. Kết thúc có hậu ấy cho thấy cái thiện cuối cùng cũng chiến thắng cái ác, cái xấu. Đồng thời, qua kết thúc, Nguyễn Dữ cũng bày tỏ niềm tin vào công lý, vào sự công bằng trong cuộc đời.

Bằng nghệ thuật dựng truyện giàu kịch tính, sử dụng yếu tố hoang đường kì ảo một cách hợp lí, Nguyễn Dữ đã mang đến cho bạn đọc câu chuyện hấp dẫn. Bên cạnh đó, ngôn ngữ kể chuyện giàu cảm xúc, miêu tả sinh động, cụ thể cũng góp phần tạo nên sự thành công cho tác phẩm. Đoạn trích "Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" đã khắc họa chân dung nhân vật Ngô Tử Văn - người trí thức nước Việt khảng khái, ngay thẳng, dũng cảm đấu tranh chống lại cái ác, trừ hại cho dân.