câu 1: Bài thơ "Thơ Duyên" của Xuân Diệu được viết theo thể thơ tự do.
câu 2: Bài thơ "Thơ Duyên" của Xuân Diệu được viết vào mùa thu.
câu 3: Nhân vật trữ tình trong bài thơ "Thơ Duyên" của Xuân Diệu là hai người trẻ tuổi đang yêu nhau và cảm nhận vẻ đẹp của mùa thu.
câu 4: Khổ (1): Miêu tả các âm thanh: Chiều mộng hòa thơ trên nhánh duyên, cây me ríu rít cặp chim chuyền.
câu 5: Đặc điểm của bức tranh thiên nhiên trong khổ (1) và khổ (2): Bức tranh thiên nhiên được miêu tả rất đẹp, nên thơ, hữu tình.
câu 6: Khổ thơ thứ tư của bài "Thơ Duyên" sử dụng hai biện pháp tu từ chính là ẩn dụ và nhân hóa để tạo nên bức tranh thiên nhiên mùa thu đẹp đẽ, lãng mạn và đầy cảm xúc.
- Ẩn dụ: Tác giả sử dụng hình ảnh "mây biếc", "con cò", "chim", "hoa" để ẩn dụ cho những nét đẹp tinh tế, thanh tao của mùa thu. Mây biếc gợi lên sự nhẹ nhàng, bay bổng, con cò tượng trưng cho sự bình yên, giản dị, chim mang đến âm thanh vui tươi, rộn ràng, còn hoa thể hiện vẻ đẹp dịu dàng, e ấp.
- Nhân hóa: Các động từ "bay gấp gấp", "phân vân", "giang thêm cánh", "xuống dần" được sử dụng để miêu tả hành động của các sự vật tự nhiên, khiến chúng trở nên sinh động, có hồn hơn. Hình ảnh "mây biếc bay gấp gấp" gợi lên sự vội vã, hối hả của thời gian, "cánh phân vân" của con cò thể hiện sự băn khoăn, lo lắng trước cuộc sống, "chim giang thêm cánh" biểu thị khát vọng vươn xa, khám phá, còn "hoa xuống dần" lại gợi lên sự tàn phai, lụi tàn của mùa thu.
Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa ẩn dụ và nhân hóa giúp tác giả khắc họa thành công khung cảnh mùa thu vừa đẹp đẽ, thơ mộng, vừa man mác buồn, tiếc nuối. Qua đó, nhà thơ cũng bộc lộ tâm trạng xao xuyến, bồi hồi trước vẻ đẹp của thiên nhiên và tình yêu đời, yêu người tha thiết.
câu 7: Tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ là sự say đắm trước vẻ đẹp của thiên nhiên và cảm xúc bồi hồi, xao xuyến khi gặp gỡ người mình yêu.
câu 8: i. Đọc hiểu
: Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là biểu cảm.
: Chữ "duyên" trong câu thơ thứ nhất có thể được hiểu là sự giao thoa tinh tế giữa cảnh vật và tình người. Cảnh vật mùa thu đẹp đẽ, thơ mộng như hòa quyện vào tâm hồn nhà thơ, tạo nên một bức tranh thiên nhiên đầy chất thơ. Câu thơ cũng gợi lên sự tương giao, gắn kết giữa con người và vũ trụ, khiến cho mọi thứ trở nên hài hòa, cân bằng.
: Biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong câu thơ "mây biếc về đâu bay gấp gấp" nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ. Hình ảnh "mây biếc" được ví von với "bay gấp gấp" tạo nên một nhịp điệu nhanh, gấp gáp, thể hiện sự vội vã, hối hả của thời gian. Đồng thời, biện pháp này còn góp phần khắc họa vẻ đẹp thanh tao, nhẹ nhàng của bầu trời thu.
: Trong khổ thơ cuối cùng, tác giả Xuân Diệu đã sử dụng các biện pháp tu từ để miêu tả khung cảnh chiều thu buồn man mác. Biện pháp ẩn dụ "chiều hôm ngơ ngẩn" gợi lên trạng thái mơ màng, lãng đãng của tâm hồn con người trước vẻ đẹp của thiên nhiên. Biện pháp nhân hóa "lòng anh thôi đã cưới lòng em" thể hiện sự đồng điệu, hòa hợp tuyệt đối giữa hai tâm hồn. Cả hai biện pháp đều góp phần tạo nên một bức tranh chiều thu buồn man mác, nhưng lại chứa đựng một tình yêu nồng nàn, tha thiết.
ii. Làm văn
Thơ Duyên là một trong những thi phẩm nổi bật của Xuân Diệu, thể hiện tài năng và phong cách sáng tạo độc đáo của ông. Bài thơ mang đậm dấu ấn cá nhân của Xuân Diệu, vừa thể hiện cái tôi trữ tình sâu lắng, vừa bộc lộ những suy tư, trăn trở về cuộc sống, tình yêu và thời gian.
Mở đầu bài thơ, Xuân Diệu đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên mùa thu tươi đẹp, tràn đầy sức sống. Những hình ảnh "cành tơ phơ phất", "gió đưa thoang thoảng hương cau", "tiếng chim ca lảnh lót" đã tạo nên một khung cảnh thơ mộng, hữu tình. Tuy nhiên, đằng sau vẻ đẹp ấy là một nỗi buồn man mác, một chút tiếc nuối về sự trôi chảy của thời gian.
Tiếp nối mạch cảm xúc, Xuân Diệu đã khéo léo lồng ghép những suy tư, trăn trở về cuộc sống, tình yêu và thời gian. Ông đã sử dụng những hình ảnh ẩn dụ, so sánh, nhân hóa để diễn tả những cung bậc cảm xúc phức tạp của con người. Ví dụ, hình ảnh "thu đến - nơi nơi động tiếng huyền" gợi lên âm hưởng du dương, trầm bổng của mùa thu, đồng thời cũng ẩn dụ cho sự lan tỏa của tình yêu, của những rung động đầu đời. Hay hình ảnh "anh với em như một cặp vần" thể hiện sự gắn bó, hòa hợp tuyệt đối giữa hai tâm hồn.
Bên cạnh đó, Xuân Diệu còn sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, nhạc điệu để tạo nên một giọng điệu riêng biệt cho bài thơ. Những câu thơ ngắn gọn, súc tích, giàu nhịp điệu đã góp phần tạo nên một không khí thơ mộng, trữ tình cho toàn bộ bài thơ.
Như vậy, Thơ Duyên là một bài thơ hay, giàu ý nghĩa. Qua bài thơ, Xuân Diệu đã thể hiện tài năng và phong cách sáng tạo độc đáo của mình. Bài thơ đã để lại trong lòng người đọc nhiều ấn tượng sâu sắc và những suy ngẫm về cuộc sống, tình yêu và thời gian.