Vt băn phân tích bài thơ Ngôn chí bài số 5 này khoảng 3 trang giấy

Nguyễn Trãi là nhà văn hóa lớn, danh nhân văn hóa thế giới, đồng thời cũng là một nhà quân sự lỗi lạc, tài ba. Ông để lại cho đời sau nhiều tác phẩm có giá trị cao về nội dung tư tưởng lẫn nghệ thuật. Trong đó, "Ngôn chí" được xem là bài thơ tiêu biểu viết nên tên tuổi Nguyễn Trãi. Bài thơ không chỉ thể hiện tình yêu thiên nhiên, đất nước mà còn bộc lộ tấm lòng ưu ái với muôn dân.

Mở đầu bài thơ, Nguyễn Trãi đã vẽ ra trước mắt bạn đọc khung cảnh yên bình nơi thôn dã:

"Cảnh thanh u già lão thùy tạc tả?
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương."
(Lão mai kể chuyện cũ xuân nay thấy chưa?
Hoa gạo đầu hiên đã chớm nở
Hoa sen trong ao đã ngát hương.)

Bức tranh làng quê hiện lên thật giản dị, mộc mạc nhưng cũng rất đỗi tươi đẹp. Tác giả đã khéo léo lựa chọn những hình ảnh đặc trưng nhất cho mùa xuân ở chốn thôn quê như hoa gạo, hoa sen. Hoa gạo nở báo hiệu mùa xuân sang, sắc đỏ rực rỡ của hoa gạo khiến cho bức tranh thêm phần nổi bật hơn cả. Còn hoa sen thì mang vẻ đẹp tinh khiết, tượng trưng cho tâm hồn thanh cao của con người Việt Nam. Bên cạnh đó, tác giả còn nhắc tới cây mai già - loài cây gắn bó thân thiết với cuộc sống của mỗi người dân. Cây mai ấy đã chứng kiến bao nhiêu đổi thay của thời gian, nay lại tiếp tục theo dõi bước đi của thời gian. Từ láy "tha thướt" gợi dáng vẻ uyển chuyển, mềm mại của cành mai. Qua ngòi bút miêu tả đầy tinh tế của Nguyễn Trãi, chúng ta cảm nhận được vẻ đẹp của mùa xuân đang lan tỏa khắp không gian.

Không dừng lại ở việc khắc họa vẻ đẹp của thiên nhiên, Nguyễn Trãi còn bày tỏ nỗi niềm mong mỏi, khát khao được cống hiến sức mình cho đất nước:

"Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng
Dân giàu đủ khắp đòi phương."
(Giá có cây đàn của vua Thuấn,
Gảy lên một tiếng, dân chúng bốn bề thịnh vượng.)

Nhà thơ ước mơ có cây đàn của vua Ngu Thuấn để gảy lên khúc nhạc ca ngợi cuộc sống ấm no, hạnh phúc của nhân dân. Điều này cho thấy Nguyễn Trãi luôn đau đáu một nỗi niềm dân tộc. Ông mong muốn nhân dân được sống trong cảnh thái bình, thịnh trị như thời vua Nghiêu, vua Thuấn. Đó chính là nguồn động lực to lớn thôi thúc Nguyễn Trãi tham gia vào cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo. Với ý chí quyết tâm và tài năng xuất chúng, ông đã góp công lớn vào chiến thắng vẻ vang của dân tộc.

Bài thơ "Ngôn chí" đã giúp em hiểu rõ hơn về con người, tính cách của Nguyễn Trãi. Ông là một vị quan thanh liêm, chính trực, suốt đời cống hiến vì lợi ích của nhân dân.